Năm 2021 dù gặp không ít thách thức từ dịch Covid-19 nhưng nền kinh tế Việt Nam vẫn tiếp tục tăng trưởng dương. Trong đó, thị trường chứng khoán cũng đã có một năm thành công với nhiều cột mốc lịch sử mới. Sự bứt phá mạnh của thị trường năm qua có dấu ấn lớn từ các nhà đầu tư trong nước, những người thực sự "làm chủ" cuộc chơi, bất chấp áp lực bán ròng kỷ lục của khối ngoại.

Dù vậy, trong bức tranh chung tươi sáng của thị trường, vẫn xuất hiện một vài điểm trừ đến từ các hoạt động vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán và đây là điều được nhiều nhà đầu tư quan tâm.

Trả lời tại Talkshow Phố Tài chính trên VTV8, bà Tạ Thanh Bình, vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có những chia sẻ về tính minh bạch, chế tài xử lý các vi phạm trên thị trường chứng khoán.

Năm 2021 đã tiến hành 31 đoàn kiểm tra vào các cổ phiếu giao dịch bất thường

Theo bà Tạ Thanh Bình, luật chứng khoán mới có rất nhiều quy định nâng cao tính minh bạch của các doanh nghiệp niêm yết, đồng thời điều đặc biệt quan trọng đã trao cho UBCKNN thêm nhiều công cụ để có thể hỗ trợ xử lý các hành vi vi phạm của các tổ chức cá nhân trên thị trường chứng khoán, có thể kể đến những quyền của Ủy ban Nhứng khoán Nhà nước trong việc tiếp cận dòng tiền, tức là phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để tiếp cận dòng tiền đầu tư hoặc là phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông để tiếp cận các sao kê về viễn thông của khách hàng.

Thông qua đó có thể làm rõ một cách nhanh nhất và chính xác nhất các hành vi thao túng và những hành vi gian lận trên thị trường chứng khoán. Trong năm 2021, do ảnh hưởng của đại dịch nên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã giảm bớt các đoàn kiểm tra định kỳ, thay vào đó gia tăng rất nhiều các đoàn kiểm tra đột xuất đối với các diễn biến phức tạp trên thị trường.

Cụ thể, UBCKNN đã tiến hành 31 đoàn kiểm tra tập trung vào các giao dịch có diễn biến bất thường của các cổ phiếu. Đặc biệt, UBCKNN đã tiến hành một số đoàn kiểm tra đối với họat động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, từ đó cũng đã phát hiện một số hành vi vi phạm của các công ty chứng khoán cũng như các nhà đầu tư tham gia vào thị trường phát hành trái phiếu riêng lẻ. Trong thời gian tới, UBCKNN sẽ hoàn thiện các quy định pháp lý liên quan đến vấn đề thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, làm tăng độ minh bạch cũng như quản lý rủi ro của các nhà đầu tư khi tham gia thị trường này.

UBCKNN phối hợp với Bộ Công an xử lý 4 vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự

Năm 2021, UBCKNN đã ban hành tất cả là 471 quyết định xử phạt hành chính, hiện đang phối hợp với Bộ Công an xử lý 4 vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự. Ngoài ra, UBCKNN cũng đang kết hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước và Bộ Thông tin và Truyền thông để làm rõ cơ chế phối hợp, qua đó nâng cao chất lượng phát hiện cũng như xử lý các vi phạm ở trên thị trường chứng khoán.

Theo bà Bình, các hành vi vi phạm về nghĩa vụ công bố thông tin vẫn luôn có số lượng nhiều nhất trên thị trường, những hành vi này thì chủ yếu bắt nguồn từ việc các chủ thể, các đối tượng tham gia thị trường người ta chưa nắm được hết các quy định pháp luật, chưa quan tâm đến việc thực hiện các quy định pháp luật một cách chủ động. Ví dụ như là các vi phạm về việc công bố thông tin của nội bộ, của người có liên quan.

Ngoài ra, trong thời gian gần đây xuất hiện nhiều các hành vi vi phạm có dấu hiệu của hoạt động thao túng, UBCKNN cũng cần thời gian để làm rõ. Trên thị trường hiện nay có một số giao dịch tương đối bất thường của một số loại cổ phiếu. Hiện nay, UBCKNN đang hết sức nỗ lực để làm rõ các hành vi vi phạm đó trên thị trường.

Bà Bình cũng cho biết thời gian qua có nhiều hoạt động của các sàn giao dịch chứng khoán quốc tế hoặc sàn giao dịch phái sinh hàng hóa chào mời các nhà đầu tư tham gia cũng như chuyển tiền vào các hoạt động giao dịch trên những sàn này.

Bộ Công an cũng như Ngân hàng Nhà nước cũng rất nhiều lần phát tín hiệu cảnh báo nhà đầu tư khi tham gia giao dịch trên những sàn này. Từ phía cơ quan quản lý thị trường chứng khoán Việt Nam, UBCKNN cũng đã nhiều lần có những thông điệp chính thức trên Website của mình khẳng định những sàn giao dịch chứng khoán quốc tế này, những sản phẩm giao dịch trên thị trường này, không phải là những sản phẩm chứng khoán chính thức được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật về thị trường chứng khoán và những sàn giao dịch này cũng không phải là những tổ chức được phép vận hành thị trường chứng khoán theo đúng quy định pháp luật, do vậy nhà đầu tư phải hết sưc cảnh giác, thận trọng và phải lường trước những rủi ro khi tham gia giao dịch trên những sàn này. UBCKNN cũng cảnh báo nhà đầu tư về khả năng có thể xảy ra lừa đảo trên những sàn giao dịch đó.

Năm 2022 đẩy mạnh phát triển tính bền vững của thị trường

Trong năm 2022, UBCKNN sẽ chú trọng vào việc phát triển bền vững của thị trường, hiện nay yếu tố bền vững được coi là một trong những quan điểm chủ đạo trong việc phát triển thị trường chứng khoán.

Thứ nhất, UBCKNN sẽ tăng cường một bước nữa việc chấn chỉnh các kỷ cương, kỷ luật trên thị trường thông qua việc xử lý các vi phạm trên thị trường chứng khoán một cách nghiêm khắc và triệt để, từ đó sẽ tạo ra một môi trường, một thị trường vừa trật tự vừa minh bạch và công bằng cho các nhà đầu tư.

Thứ hai, UBCKNN sẽ cố gắng hoàn tất và có thể đưa hệ thống công nghệ, hạ tầng vào vận hành trên thị trường. Hạ tầng công nghệ này sẽ hỗ trợ cho thị trường trong những thay đổi cơ bản về mặt giao dịch, về mặt thanh toán bù trừ, qua đó có thể hỗ trợ triển khai rất nhiều giải pháp về giao dịch cũng như các giải pháp về thanh toán, hỗ trợ các nhà đầu tư, hỗ trợ thanh khoản thị trường.

Và cuối cùng, UBCKNN sẽ gia cố các văn bản vi phạm pháp luật, triển khai thêm các mảng thị trường mới. Ví dụ như hoàn tất việc xây dựng khung pháp lý và đưa thị trường giao dịch thứ cấp đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ vào vận hành từ đó thì tạo thành một sân chơi, một khu vực thị trường đồng bộ và minh bạch cho các nhà đầu tư khi tham gia vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Còn đối với thị trường phái sinh, UBCKNN cũng sẽ cố gắng đưa thêm các sản phẩm mới để cho thị trường này nó tăng sức hấp dẫn, đa dạng hóa các sản phẩm cho nhà đầu tư.

Ngoài ra, bà Tạ Thanh Bình cũng kỳ vọng sang năm 2022 thì sẽ có thêm nhiều doanh nghiệp chất lượng cao gia nhập thị trường chứng khoán. Tính đến thời điểm hiện tại thì trên thị trường Việt Nam đã có hơn 45 doanh nghiệp có vốn hóa tỷ đô, điều này cho thấy các doanh nghiệp niêm yết trên sàn càng ngày càng lớn mạnh cả về quy mô và chất lượng.

Năm 2022, bà Bình kỳ vọng công cuộc vốn hóa các doanh nghiệp Nhà nước lớn, đặc biệt những tập đoàn lớn của Nhà nước vốn được sự quan tâm của các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài lên sàn và góp phần vào sự đa dạng của thị trường.

Về vấn đề nâng hạng thị trường, bà Bình cho rằng đây chỉ là câu chuyện của thời gian, bởi nếu mà xét về mặt định lượng, quy mô thị trường rồi vốn hóa, thanh khoản thì Việt Nam đều đáp ứng được các tiêu chí về định lượng. Ngoài ra, các vấn đề liên quan đến minh bạch thị trường, sự hài lòng của các nhà đầu tư đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài khi tham gia các giao dịch trên thị trường, các cơ chế giao dịch như là bán khống, hoặc là Pre-funding sẽ được sự hỗ trợ giải quyết bởi hệ thống hạ tầng, công nghệ thông tin mới.

Minh Anh