Sau hàng thập kỷ trầm lắng, cuộc chiến tranh giành quyền kiểm soát tương lai ngành công nghiệp ô tô đang trở nên thú vị hơn bao giờ hết.

Tesla, một cái tên non trẻ, nhưng lại là kẻ tiên phong và đang là người thống trị những vòng đầu tiên của kỷ nguyên ô tô năng lượng mới. Chỉ trong vòng một năm nay, từ một gã tý hon trong ngành công nghiệp ô tô thế giới, giá trị vốn hóa của Tesla đã lớn hơn tất cả các đối thủ của mình cộng lại.

Nhưng những người khổng lồ cũ của ngành này cũng không để yên. Volkswagen AG và Toyota Motor – hai trong số những nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới hiện nay với doanh số hàng năm gấp từ 10 đến 11 lần so với công ty của tỷ phú Elon Musk – đã nhận ra rằng kỷ nguyên của những chiếc xe chạy pin đã đến và nếu chậm chân, một kết cục giống như Nokia gặp phải khi Apple bước chân vào thị trường điện thoại di động có thể xảy ra với chính họ.

Canh bạc lớn của Volkswagen

Công ty cho thấy quyết tâm lớn hơn để hạ bệ Tesla chính là Volkswagen (VW). Ngày 9 tháng 12 vừa qua, CEO VW, ông Herbert Diess đã thông báo kế hoạch trị giá 100 tỷ USD dành cho việc phát triển phần mềm và xe điện trong vòng 5 năm tới.

Số tiền khổng lồ này được chi ra bất chấp doanh số xe điện của VW năm 2021 chỉ đạt 322.000 chiếc, chỉ hơn ½ so với mục tiêu 600.000 chiếc mà họ đặt ra. Bên cạnh đó, các mẫu xe điện hãng dự định tung ra trong thời gian tới – ID.3 và ID.4 – sẽ là các mẫu xe phổ thông hơn là những mẫu xe hạng sang như trước đây.

Không dừng lại ở đó, bộ khung của ID.3 và ID.4 sẽ còn được VW sử dụng lại cho tổng cộng 27 dòng xe điện khác nhau cho đến cuối năm 2022. Các mẫu xe này còn được sản xuất trong 8 nhà máy khác nhau của VW trên toàn thế giới – bao gồm cả Mỹ, Trung Quốc và Đức – những nơi đã có hoặc sắp có các nhà máy của Tesla. Các kế hoạch này cho thấy, VW đang nỗ lực tối đa cho cuộc đua xe điện hiện nay.

Toyota – muộn còn hơn không

Từ lâu đã tìm kiếm các giải pháp thay thế nhiên liệu hóa thạch nhưng Toyota lại theo đuổi cách tiếp cận đa dạng hơn với xe lai hybrid, xe chạy pin cũng như cả xe dùng nhiên liệu hydro. Chính vì vậy, Toyota thậm chí còn bị coi là kẻ chậm chân khi chiếc xe điện dành cho thị trường phổ thông đầu tiên của họ còn không lộ diện cho đến giữa năm nay.

Nhưng chỉ vài tuần sau khi giới thiệu một chiếc xe dùng nhiên liệu hydro, Toyota đã làm mọi người bất ngờ trong một cuộc họp báo mới đây ở vịnh Tokyo khi giới thiệu 5 mẫu xe điện đứng sau lưng mình. Chưa hết, sau màn giới thiệu ngắn gọn các mẫu xe này, công ty cho biết còn 11 mẫu xe điện dùng pin khác sẽ ra mắt trong thời gian tới. Màn trình diễn kết thúc với kế hoạch của công ty về việc tung ra 30 mẫu xe điện cho tới cuối thập kỷ này.

Tổng số tiền được Toyota dành cho cuộc đua xe điện là 70 tỷ USD với ½ trong số đó dành cho các mẫu xe chạy hoàn toàn bằng pin. Mục tiêu của Toyota là doanh số 3,5 triệu chiếc xe điện mỗi năm cho đến cuối thập kỷ, gần gấp đôi mục tiêu mà công ty đặt ra 7 tháng trước.

Không công bố các số tiền khổng lồ nhưng Hyundai, một tên tuổi lớn khác trong ngành ô tô thế giới, cũng cho thấy xe điện sẽ có tương lai chắc chắn như thế nào trong thời gian tới. Tháng 9 năm ngoái, công ty cho biết đến năm 2035, toàn bộ xe họ bán tại châu Âu sẽ chạy điện. Đến năm 2040, các loại xe dùng động cơ đốt trong cũng sẽ bị công ty loại bỏ trên toàn thế giới.

Andy Palmer, cựu giám đốc của hãng Aston Martin và Nissan cho biết: "Khi hai hãng ô tô lớn nhất thế giới quyết định tất tay vào xe điện, sẽ không cần phải suy đoán tương lai ngành ô tô là gì nữa – xu hướng phổ biến sẽ là xe điện." Ông Palmer cũng thường được xem như "Bố già của xe điện" sau khi góp sức cho việc phát triển nên dòng xe điện Leaf của nhà sản xuất ô tô Nhật Bản.

VinFast – từ bỏ xe xăng, tất tay xe điện

Khi những người khổng lồ đi trước đều đang rời khỏi con tàu "xe xăng", liệu một người mới bước chân vào thị trường ô tô như VinFast tiếp tục bám lấy nó có còn hợp lý? Dù các kế hoạch của những ông lớn nói trên có thành công hay không, nhưng nó cho thấy, tương lai của việc xe điện chiếm lĩnh hoàn toàn thị trường là điều chắc chắn. Và nó đã đến rất gần rồi.

Nhưng từ bỏ hoàn toàn việc sản xuất xe chạy xăng là điều rất khó khăn, đặc biệt với những người khổng lồ trên thế giới. Một quyết định như vậy sẽ ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng trải dài trên khắp thế giới của họ cũng như hàng trăm triệu khách hàng khác trên toàn cầu đang sử dụng xe của họ mỗi ngày. Không những thế, một quyết định như vậy còn có thể gián đoạn nguồn tài chính cung cấp cho việc nghiên cứu phát triển xe điện đang diễn ra.

Trong khi đó VinFast lại ít bị vướng bận về việc này. Mới bước chân vào lĩnh vực sản xuất ô tô cách đây chưa lâu, trên thực tế quy mô chuỗi cung ứng và lượng khách hàng dùng xe xăng của VinFast chưa lớn đến mức gây ra những tác động tiêu cực cho quá trình chuyển đổi sang xe điện.

Bên cạnh đó, nếu không sớm tập trung hoàn toàn cho xe điện, doanh số và quy mô mảng kinh doanh xe xăng của VinFast có thể "ăn thịt" chính nỗ lực sản xuất xe điện của họ - đặc biệt là khi công ty đã xây dựng một hệ thống hạ tầng đồ sộ hỗ trợ cho mảng xe điện. Công ty cho biết, hiện họ đã hoàn thành lắp đặt các cổng sạc giai đoạn 1 và tiếp tục phát triển hệ thống sạc tại tất cả các tỉnh thành trên cả nước.

Hơn thế nữa, các cam kết của công ty đối với khách hàng cho thấy nếu không sớm từ bỏ xe điện, thiệt hại sẽ còn nặng nề hơn nữa.

Không chỉ cam kết tiếp tục các chương trình chăm sóc cũng như hậu mãi đối với người dùng xe VinFast hiện tại, công ty còn cam kết hỗ trợ khách hàng muốn đổi từ xe xăng sang xe điện theo chương trình "Đổi cũ lấy mới" cũng như hoàn lại đặt cọc cho các khách hàng đặt mua xe xăng.

Hiện tại, ngoài mẫu xe VF e34 đã giao tới tay khách hàng Việt Nam, VinFast còn vừa giới thiệu 5 mẫu xe điện khác tại triển lãm ô tô Los Angeles Auto Show 2021 và CES 2022. Việc ra mắt hàng loạt mẫu xe điện mới cũng như hạ tầng hỗ trợ cho thấy, VinFast đã chuẩn bị kỹ càng cho quyết định đột ngột của mình.

Theo Nguyễn Hải