Chưa kết thúc nạn “thiếu nguồn cung” 

Khi dịch Covid-19 bùng phát, các nhà sản xuất ô tô đã cắt giảm sản lượng và các đơn đặt hàng phụ tùng. Nhưng khi doanh số bắt đầu phục hồi, các nhà sản xuất lại rơi vào tình trạng thiếu hụt các sản phẩm bán dẫn cần thiết, buộc họ phải giảm mạnh sản lượng. Theo công ty tư vấn về quản trị kinh doanh AlixPartners, ngành ô tô đã thiệt hại khoảng 210 tỷ USD doanh thu trong năm 2021. Dù tình trạng thiếu hụt chip đã cải thiện phần nào, nhưng nguồn cung linh kiện quan trọng này vẫn chưa bình thường trở lại, và hoạt động sản xuất ô tô sẽ tiếp tục chịu ảnh hưởng trong năm 2022. Tệ hơn nữa, ngành ô tô có thể còn phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhiều phụ tùng khác như lốp xe, nhựa nội thất và đệm ghế.

Tổng cộng, các nhà sản xuất ô tô trên toàn thế giới đã sản xuất ít hơn dự kiến năm ngoái khoảng 8 triệu chiếc do tình trạng thiếu hụt nguồn cung. Kể cả khi sản lượng phục hồi, thì các nhà phân phối cũng không thể ngay lập tức dự trữ được lượng hàng trong kho như trước. Kết quả là người mua sẽ có ít sự lựa chọn hơn, trong khi giá ô tô sẽ tiếp tục ghi nhận mức tăng kỷ lục. Vào cuối năm 2021, một chiếc xe ô tô mới điển hình có giá 45.000 USD, tăng khoảng 8.000 USD so với thời điểm tháng 12/2020.

Mua xe hình thức trực tuyến được ưa chuộng

Khi Mỹ bước vào giai đoạn phong tỏa do dịch Covid-19, ngành ô tô đã nảy ra một ý tưởng mới lạ. Vì người tiêu dùng không thể đi đến cửa hàng, nên các nhà phân phối đã tìm đến khách hàng thông qua mạng Internet. Kể cả sau khi Mỹ mở cửa trở lại, ngày càng có nhiều khách hàng mua xe ô tô trực tuyến, sau đó các nhà bán lẻ sẽ lên lịch lái thử xe và giao xe đến nhà hay văn phòng của khách hàng. Trong khi đó, các cửa hàng trưng bày gần như không còn xe, nên nhiều khi khách hàng phải chờ nhiều tháng sau khi đặt hàng mới được giao xe.

Tương tự ở Việt Nam, thời gian qua nhiều hãng ô tô cũng đẩy mạnh hình thức bán xe trực tuyến, như VinFast, TC Motor hay Mercedes-Benz Việt Nam. Những hãng xe này đều đã có các kênh thương mại điện tử, trang mua bán xe trực tuyến riêng.

Trong đó, VinFast là hãng xe triển khai bán hàng trực tuyến hoàn chỉnh đầu tiên ở Việt Nam. Hãng xe Việt đã hợp tác với Ngân hàng Techcombank, dùng công nghệ trực tuyến để thẩm định hồ sơ mua xe trả góp. Khách hàng không cần phải đến showroom và được giao xe tận nhà.

“Tuy chưa có con số thống kê chính xác nhưng có thể nói, việc bán xe trực tuyến của VinFast đang đạt kết quả tốt. Điều này có thể thấy thông qua việc trong số hơn 25 nghìn đơn đặt xe VF e34 thì có tới 10 nghìn đơn đặt hàng trực tuyến”, đại diện VinFast chia sẻ với báo Giao Thông. 

Năm bước ngoặt của xe điện?

Xe điện chiếm một tỷ lệ nhỏ trong doanh số ô tô mới ở Mỹ, nhưng nhu cầu đối với các loại xe này đã tăng gấp đôi chỉ trong nửa đầu năm 2021. Giám đốc điều hành của General Motors (GM), bà Mary Barra, cho rằng năm nay có thể là một năm "bước ngoặt", khi thị trường xe điện bùng nổ. Nhiều yếu tố sẽ góp phần vào sự tăng trưởng này, bắt đầu với một loạt các mẫu mã mới. Giới phân tích dự đoán số mẫu xe điện chặng dài sẽ tăng gấp bốn lần trong năm 2022.

Tại thị trường trong nước, Toyota Việt Nam đã giới thiệu Camry nâng cấp, có phiên bản hybrid. Thêm vào đó, THACO cũng lên kế hoạch giới thiệu tới khách hàng Kia Sorento hybrid và Kia EV6 hoàn toàn mới trong năm 2022 hay Mercedes-Benz dự kiến ra mắt xe điện EQ tại Việt Nam. Đến nay Volvo Cars Việt Nam đã có những động thái giới thiệu xe điện.

Đáng chú ý, bên cạnh mẫu xe điện VinFast VF e34 bắt đầu được bàn giao tới khách hàng cuối tháng 12/2021, hãng xe Việt cũng tiết lộ sẽ cho ra mắt VF e35 và VF e36 trong năm 2022.

Để kích thích doanh số mua ô tô điện, bên cạnh các chính sách về giá, hãng xe tiên phong là VinFast trong buổi giao xe VF e34 thông báo nhiều chính sách đặc biệt.

Với các chi phí thuê pin như VinFast công bố, chi phí sử dụng ô tô điện VinFast trong 1 tháng thấp hơn xe xăng tương đối nhiều.

Bước đi này chắc chắn sẽ tạo ra cuộc đua mới không chỉ đối với các mẫu ô tô điện mà còn đối với toàn thị trường nói chung.

Theo báo Giao Thông, tình hình kinh doanh ô tô điện trên thế giới trong năm 2021 đã tăng trưởng mạnh, như ở Mỹ hay Trung Quốc, nên dự báo chung xu hướng chuyển đổi từ xe đốt trong sang xe điện sẽ nhanh hơn.

Ở Việt Nam, sau khi VinFast giao xe VF e34 và dự kiến ra mắt VF e35 và VF e36 vào năm 2022 thì thị trường xe điện có thể sẽ sôi động dần lên.

Sự nổi lên của các startup 

Ngành ô tô lâu nay vẫn là một ngành rất khó gia nhập đối với những công ty mới, nhưng Tesla đã chứng minh họ có thể phá vỡ các rào cản của thị trường này. Giờ đây, các công ty khởi nghiệp (startup) khác cũng muốn viết tiếp câu chuyện thành công của Tesla. Thị trường chứng khoán Mỹ đã "chắp cánh" cho nhiều công ty sản xuất xe điện đầy tiềm năng. Rivian hiện có giá trị vốn hóa thị trường hơn 90 tỷ USD, cao hơn cả Ford hay General Motors. Nhưng các startup khác, như Byton, Lordstown Motors và Faraday Future vẫn đang gặp nhiều khó khăn trong quá trình khẳng định mình.

Xe tự lái tiếp tục lỡ hẹn 

Các nhà sản xuất ô tô đã từng hứa hẹn sẽ hoàn tất việc sản xuất một chiếc xe tự lái hoàn toàn vào năm 2020. Tuy nhiên, năm 2022 có thể chứng kiến một số bước đột phá. GM và Mercedes-Benz dự kiến sẽ ra mắt công nghệ tự lái hoàn toàn đầu tiên, tức cấp độ ba theo thuật ngữ chuyên ngành. Các công ty khác như Waymo và Cruise lại đang tập trung các dịch vụ chia sẻ xe và vận chuyển hàng hóa. Nhưng các cuộc điều tra về tính an toàn liên quan đến tính năng tự lái Autopilot của Tesla là một lời cảnh báo rằng việc phát triển một chiếc xe tự lái hoàn toàn là một thách thức hết sức khó khăn.

Hương Anh (tổng hợp)