Mỗi năm, chặng đua của giải đua xe Công thức 1 tại Abu Dhabi lại thu hút các hoàng tử, ngôi sao điện ảnh và vận động viên nổi tiếng thế giới đến dự tiệc tại Yas Island. Tháng trước, sự kiện có thêm nhân vật mới – một cựu nhân viên nhà bếp của McDonald’s kiêm kỹ sư phần mềm lọt top giàu nhất thế giới chỉ sau một đêm. Đó là CEO Binance Chengpeng Zhao.
CZ (biệt danh của anh trong giới tiền số) nhanh chóng trở thành gương mặt quen thuộc tại Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE). Anh gặp gỡ hoàng gia Abu Dhabi – những người mong muốn đưa sàn Binance đến nước này. Anh mua căn hộ tại Dubai và tổ chức các bữa tối gần Burj Khalifa – tòa nhà cao nhất thế giới. Những việc này đã giúp Zhao trở nên nổi tiếng tại quốc gia đang bùng nổ tiền số này.
Bloomberg Billionaires Index ước tính Zhao (44 tuổi) hiện có khoảng 96 tỷ USD - lớn nhất trong giới doanh nhân tiền số. Đây là lần đầu tiên Bloomberg ước tính tài sản của anh. Con số này có thể còn lớn hơn nhiều, do chưa tính những tiền số anh hiện nắm giữ với tư cách cá nhân. Trong đó gồm Bitcoin và Binance Coin – tiền số do Binance phát hành và đã tăng 1.300% năm qua.
CEO Binance Chengpeng Zhao trong một sự kiện về tiền số tại Malta năm 2018. Ảnh: Reuters
Thành công của Binance cho thấy hệ sinh thái tiền số đang tạo ra khối của cải lớn đến mức nào. Dù vậy, tương lai của Binance có thể sẽ phụ thuộc vào việc liệu họ có dàn xếp được với giới chức các nước và tìm được nơi chào đón họ đặt trụ sở hay không. Binance bị Trung Quốc – nơi công ty này thành lập - thờ ơ và chịu sự dò xét của giới chức trên toàn cầu. Bộ Tư pháp (DOJ) và Sở thuế Mỹ (IRS) đang điều tra liệu Binance Holdings có được dùng cho hoạt động rửa tiền và trốn thuế hay không, Bloomberg trích lời nguồn tin thân cận cho biết.
Nhưng dù sao thì hiện tại, tiền vẫn đang chảy vào công ty này. Năm ngoái, Binance đạt doanh thu ít nhất 20 tỷ USD, theo phân tích của Bloomberg dựa trên khối lượng giao dịch và phí giao dịch của công ty này. Con số này gần gấp 3 dự báo của Wall Street với Coinbase Global – một công ty đại chúng có vốn hóa 50 tỷ USD. "Coinbase có thể là gorilla tại Mỹ, nhưng Binance lớn hơn rất nhiều", Chris Brendler – nhà phân tích tại DA Davidson & Co nhận định.
Doanh thu này còn chưa tính các nguồn thu khác của họ, như cho vay ký quỹ, công nghệ, tư vấn và NFT. Bloomberg sau đó ước tính vốn hóa công ty, theo hệ số vốn hóa trên doanh thu của các công ty niêm yết có quy mô tương tự. Sau đó, họ đặt giả thiết Zhao sở hữu 90% công ty, dựa trên các tuyên bố cá nhân của anh và tài liệu Binance nộp lên những nước yêu cầu thông tin, để tính ra tài sản của Zhao.
Khi được hỏi về tài sản trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg hồi tháng 11, Zhao cho biết: "Tôi không quan tâm đến tài sản, tiền bạc, thứ hạng". Anh cho rằng những thứ này làm xao nhãng bản thân và đã sẵn sàng cho đi phần lớn tài sản trước khi qua đời.
Tháng 11/2021, Zhao tham gia Bloomberg New Economy Forum tại Singapore và kể về những con số đằng sau sự tăng trưởng thần tốc của công ty ra đời năm 2017 này. Trong 24 giờ, Binance từng xử lý 170 tỷ USD giao dịch. Ngày thấp điểm lắm cũng được 40 tỷ USD. Con số này cao hơn rất nhiều so với chỉ 10 tỷ USD cách đây 2 năm.
Trong thế giới tiền số, đây là những con số khổng lồ. Binance thường xuyên xử lý số giao dịch bằng 4 sàn lớn khác cộng lại.
Binance hiện là sàn giao dịch tiền số lớn nhất về khối lượng, cả trên thị trường giao ngay và phái sinh. "Tiền số vẫn đang trong giai đoạn tăng trưởng", Binance cho biết, "Vì thế, biến động là rất lớn. Con số bạn nghe thấy hôm nay sẽ khác số ngày mai".
Hiện tại, Zhao đang có nhiều việc đau đầu về tốc độ tăng trưởng quá nhanh của công ty. Bloomberg trích nguồn tin thân cận cho biết ngoài cuộc điều tra của DOJ và IRS, Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Mỹ (CFTC) cũng đang điều tra công ty này vì nghi ngờ thao túng thị trường, giao dịch nội gián và cho phép khách hàng Mỹ giao dịch trái phép công cụ phái sinh liên quan đến tiền số.
Binance cũng là mục tiêu cảnh báo người dân của giới chức Anh, Nhật Bản và Đức. Hôm 30/12, giới chức chứng khoán Canada khiển trách công ty này vì thông báo với người dùng rằng Binance được phép hoạt động tại đây, dù trên thực tế là chưa.
Người phát ngôn của Binance cho biết họ "đang làm việc với giới chức trên toàn thế giới và tuân thủ nghiêm túc nghĩa vụ của mình". Zhao cũng khẳng định anh muốn giới chức đề ra các quy định. "Tôi không phải là người theo chủ nghĩa vô chính phủ. Tôi không tin văn minh nhân loại đã tiên tiến đủ để sống trong một thế giới không có nguyên tắc", anh cho biết hồi tháng 11.
Trước đây, các doanh nhân tiền số rất ít góp mặt trong bảng xếp hạng người giàu toàn cầu. Nhưng vài năm qua, những đại diện ngành này ngày một nhiều, do các công ty tiền số huy động vốn từ thị trường chứng khoán hoặc nhà đầu tư mạo hiểm, giúp đưa giá trị các công ty này ra ánh sáng.
Các sàn tiền số như Coinbase, Gemini, FTX và Kraken đều được định giá cao trên thị trường đại chúng và tư nhân. Sự phổ biến và các sản phẩm đa dạng của Binance còn hấp dẫn nhà đầu tư hơn.
Doanh thu của Binance đến từ hàng trăm tiền số mà công ty không đổi ra tiền tệ chính thức. "Chúng tôi chỉ nắm giữ thôi", Zhao nói, "Nếu giờ tính giá trị của chúng, anh sẽ ra một số. Nhưng 5 phút sau sẽ là một số khác, vì giá luôn thay đổi".
Zhao có quốc tịch Canada, nhưng sinh ra tại Giang Tô (Trung Quốc). Cha anh – một giảng viên đại học – đã đưa cả gia đình đến Vancouver năm anh 12 tuổi. Được tiếp xúc với công nghệ từ rất sớm, Zhao sau đó học công nghệ thông tin và làm việc trong ngành tài chính tại Tokyo và New York.
Con đường tới tiền số của anh bắt đầu năm 2013 tại Thượng Hải. Đang chơi poker cùng Bobby Lee – khi đó là CEO BTC China và nhà đầu tư Ron Cao, anh được cả hai khuyên nên bỏ 10% tài sản vào Bitcoin.
Sau một thời gian nghiên cứu, Zhao mua Bitcoin và cuối cùng bán cả căn hộ để đầu tư vào tiền số này. Năm 2017, anh thành lập Binance (kết hợp giữa Binary và Finance). Công ty nhanh chóng trở thành gã khổng lồ trong giới tiền số. Zhao thậm chí xăm cả logo công ty lên tay.
Binance đã trở thành điểm đến hàng đầu khi giao dịch altcoin – các tiền số có thanh khoản thấp hơn những tiền số lớn như Bitcoin hay Ethereum. Theo Coingecko, sàn này cho phép giao dịch hơn 350 coin –gấp đôi Coinbase.
Binance còn thành công nhờ tạo ra các cách giữ chân khách hàng. Trong đó có việc cho phép người dùng sử dụng Binance Coince để giảm phí giao dịch. Công ty này cũng là nhà cung cấp dịch vụ giao dịch phái sinh lớn nhất về khối lượng, cho phép người dùng liều lĩnh hơn và kiếm được nhiều hơn.
Ban đầu, Binance cho phép khách hàng mở tài khoản chỉ cần email. Họ tập trung vào các giao dịch tiền số với tiền số, hạn chế tương tác với ngân hàng truyền thống và giới chức. Tuy nhiên, tháng 8/2021, công ty này thông báo tất cả người dùng mới phải xác minh danh tính. Người dùng cũ không tuân thủ sẽ bị hạn chế rút tiền.
Công ty này cũng chưa có trụ sở chính thức và vẫn đang tìm địa điểm. Tháng 11/2021, Zhao cho biết thông báo về trụ sở sẽ được công bố "trong thời gian ngắn".
Việc Binance có thể hoạt động ở bất cứ đâu khiến giới chức khó xác định phạm vi quyền hạn với công ty này. Điều này sẽ cần thay đổi khi Binance đang tìm vốn từ các nhà đầu tư bên ngoài – những người cần sự giám sát của chính phủ để bảo đảm công ty họ đổ vốn đang hoạt động hợp pháp.
Binance đã đưa vài cựu quan chức UAE vào các vị trí cấp cao trong công ty. Họ cũng ký thỏa thuận với giới chức Dubai World Trade Centre để phác thảo khung chính sách quản lý tiền số.
Tuy nhiên, không phải tất cả nỗ lực thân thiện với giới chức của họ đều suôn sẻ. Năm ngoái, Binace.US bổ nhiệm một cựu quan chức ngân hàng Mỹ làm CEO. Việc này được coi là bước đi tích cực nhằm giải quyết các lo ngại về pháp lý. Tuy nhiên, người này chỉ ở công ty được 3 tháng rồi rời đi, với lý do khác biệt trong đường lối chiến lược.
Dù vậy, nhà đầu tư có lẽ vẫn muốn thử vận may với sàn tiền số thành công nhất thế giới. Cuối năm ngoái, Binance tìm cách huy động vốn từ các quỹ đầu tư quốc gia. Chi nhánh tại Mỹ của họ cũng đặt mục tiêu IPO. Hồi tháng 11/2021, Wall Street Journal đưa tin các cựu lãnh đạo ước tính công ty này có giá khoảng 300 tỷ USD.
Việc này sẽ giúp Zhao giàu hơn cả Elon Musk – người hiện giàu nhất thế giới với 263 tỷ USD và Jeff Bezos – người mà Zhao cho biết rất ngưỡng mộ. "Tôi chưa từng gặp ông ấy ngoài đời", Zhao nói, "Nhưng tôi rất muốn giao thiệp với ông ấy trong tương lai".
Hà Thu (theo Bloomberg)