Theo các chuyên gia, việc Bộ Công Thương sau gần một năm thực hiện việc thanh tra, kiểm tra các dự án điện mặt trời mái nhà theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, nhưng đến nay vẫn chưa báo cáo với Thủ tướng là quá chậm trễ và cần phải công bố kết quả thanh tra trước dư luận. Và câu trả lời "sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong thời gian sớm nhất" liệu có thuyết phục?
"Sẽ báo cáo trong thời gian sớm nhất"
Thời điểm giữa tháng 2.2021, trước tình trạng các dự án điện mặt trời áp mái phát triển ồ ạt, thiếu sự kiểm soát gây quá tải lưới điện, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công Thương thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh và xử lý nghiêm các sai phạm.
Tuy nhiên, từ đó đến nay, Bộ Công Thương vẫn chưa có báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả thanh tra, kiểm tra các dự án điện mặt trời phát triển ồ ạt.
Trả lời về vấn đề này, ông Bùi Quốc Hùng - Phó cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho biết, ngày 9.2.2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành văn bản số 185 về việc rà soát các dự án điện mặt trời phát triển ồ ạt và giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với UBND các tỉnh thành phố và Tập đoàn Điện lực Việt Nam thanh, kiểm tra.
Sau đó, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định 795 về kiểm tra sự phát triển của các dự án điện mặt trời. Bộ đã kiểm tra trước 10 tỉnh có công suất lắp đặt điện mặt trời có quy mô lớn.
Sau đó, tiếp tục thực hiện thanh, kiểm tra đợt 2. Theo kế hoạch, Đoàn kiểm tra sẽ tiến hành kiểm tra thêm 10 tỉnh. Tuy nhiên, do dịch bệnh COVID-19 diễn biến mạnh, nên đoàn kiểm tra đã tạm dừng và có thông báo đến các địa phương về việc tạm dừng đợt kiểm tra này.
"Hiện nay, Đoàn kiểm tra đã hoàn thành dự thảo báo cáo kết quả kiểm tra điện mặt trời, để trình các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định, đồng thời báo cáo Chính phủ trong thời gian sớm nhất", ông Hùng nói.
Có thuyết phục?
Nhiều chuyên gia năng lượng cho rằng, việc Bộ Công Thương sau gần một năm thực hiện việc thanh tra, kiểm tra theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, nhưng đến nay vẫn chưa báo cáo với Thủ tướng là quá chậm trễ và cần phải công bố kết quả thanh tra;
Và dường như câu trả lời của lãnh đạo Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) "sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong thời gian sớm nhất" không thuyết phục dư luận, khi gần một năm trôi qua, Bộ vẫn chưa có cáo chính thức - dù đây là vấn đề rất nóng, ảnh hưởng đến sự an toàn của lưới điện truyền tải.
Trao đổi với Lao Động, GS.TS Trần Đình Long - Phó Chủ tịch Hội Điện lực Việt Nam - cho biết, sự phát triển ồ ạt, "không bình thường" của các dự án điện mặt trời mái nhà trong thời gian qua là do có tình trạng những công trình phát điện rất lớn, nhưng "núp bóng" và lợi dụng danh nghĩa điện mặt trời mái nhà.
Đây là những trang trại điện mặt trời rất lớn, chứ không phải điện mặt trời mái nhà được lắp trên mái của các hộ gia đình hay cơ quan công sở.
"Những doanh nghiệp này đã lợi dụng khái niệm còn mập mờ, chưa rõ ý về điện mặt trời mái nhà, để làm những trang trại điện mặt trời rất lớn. Bộ Công Thương đã có Đoàn thanh, kiểm tra về việc này, thì phải nhanh chóng báo cáo kết quả với Thủ tướng Chính phủ và công bố trước dư luận.
Bộ Công Thương cũng cần có những điều chỉnh và quy định cụ thể thế nào là điện mặt trời mái nhà, những công trình nào xem là điện mặt trời mái nhà và những công trình nào là cơ sở sản xuất điện, tránh tình trạng "núp bóng" hoặc lợi dụng danh nghĩa điện mặt trời mái nhà để trục lợi", GS Trần Đình Long cho hay.