Với 1,3 tỷ USD giá trị thương vụ trong năm 2021, tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm 2020, các công ty khởi nghiệp Việt Nam đã chứng tỏ sức hút của mình trong bối cảnh khó khăn chung vì đại dịch, theo báo cáo Bức tranh toàn cảnh ngành công nghiệp Việt Nam năm 2021 của Nextrans Vietnam công bố gần đây.
Theo báo cáo của quỹ đầu tư mạo hiểm Nextrans Vietnam, bất chấp tác động của đại dịch, dòng vốn FDI vào Việt Nam vẫn tăng 4,4% so với cùng kỳ năm ngoái trong 9 tháng đầu năm 2021 lên 22,15 tỷ USD. Sự tăng trưởng được ghi nhận về cả giá trị đầu tư vào các dự án mới cũng như vốn bổ sung cho các dự án hiện có.
Cụ thể, 12,5 tỷ USD đã được rót vào 2.212 dự án được cấp phép mới, tăng 20,6% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi 6,4 tỷ USD được bổ sung vào các dự án đang triển khai, tăng 25,6%. Đặc biệt, Việt Nam có nhiều dự án FDI quy mô lớn trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9/2021.
Điểm sáng trong bức tranh chung đó là sự nở rộ của các startup Việt Nam. Và dự kiến, thị trường khởi nghiệp Việt sẽ phát triển mạnh thời kỳ hậu Covid-19, báo cáo nhận định.
Sức hấp dẫn của startup Việt
Năm 2021, vốn đầu tư đổ vào các công ty khởi nghiệp tại Việt Nam đã tăng trưởng vượt bậc, đạt hơn 1,3 tỷ USD, báo cáo của Nextrans Vietnam cho biết. Các ngành hot thu hút vốn lớn là công nghệ tài chính (Fintech), game, giáo dục, y tế, thương mại điện tử...
Theo thống kê của Nextrans Vietnam, tính đến nay, Việt Nam đã có khoảng 3.800 startup, với 4 kỳ lân (startup có giá trị từ 1 tỷ USD), gồm VNG, VNLife, MoMo và Sky Mavis, và 11 startup có trị giá trên 100 triệu USD, ví dụ như Tiki, Topica Edtech...
Khi nói đến giá trị thương vụ, vào cuối năm 2021, Fintech là lĩnh vực dẫn đầu về tổng giá trị thương vụ, với 2 thương vụ trị giá hơn 100 triệu USD, báo cáo cho biết.
Hồi tháng 12/2021, Momo đã huy động thành công 200 triệu USD từ các quỹ ngoại gồm Mizuho (Nhật), Ward Ferry (Hồng Kông, Trung Quốc), Goodwater (Mỹ) Capital và Kora Management (Mỹ), với tổng giá trị ước tính lên đến 2 tỷ USD. VNLife - công ty sở hữu dịch vụ thanh toán VNPay - cũng đã công bố huy động thành công hơn 250 triệu USD trong vòng gọi vốn Series B hồi tháng 7/2021.
Các startup trong lĩnh vực Fintech phát triển mạnh mẽ trong bối cảnh thanh toán số trở nên vượt trội hơn thanh toán dùng tiền mặt ở các quốc gia Đông Nam Á. Ảnh: Tech Wire Asia
Sau Fintech, Nextrans Vietnam cho biết, thương mại điện tử (E-commerce) là lĩnh vực hấp dẫn vốn thứ hai trong năm 2021. Tiki đóng góp lớn nhất với vòng gọi vốn Series E trị giá 258 triệu USD do AIA dẫn dắt.
Ngoài ra, theo báo cáo, các thương vụ lớn khác gây ấn tượng mạnh trên thị trường có thể kể đến là: Sky Mavis (152 triệu USD), Equest (100 triệu USD)... Thậm chí, một số startup như Momo, Loship, Citics, Sky Mavis... cho biết họ đã gọi vốn thành công 2 lần trong năm nay, lan truyền cảm hứng khởi nghiệp mạnh mẽ trong bối cảnh đại dịch.
Báo cáo cho biết, thị trường khởi nghiệp Việt Nam cũng là điểm đến ưa thích của 208 quỹ đầu tư mạo hiểm đang hoạt động, trong đó có gần 40 quỹ đầu tư trong nước. Các tên tuổi lớn và quỹ đang hoạt động trên thị trường bao gồm VSV Capital - Nextrans, Vietnam Silicon Valley (VSV), Mekong Capital, 500 Startups Vietnam, Vietnam Investment Group, IDG Ventures Vietnam, Do Ventures và Genesia Ventures.
Bước sang năm 2021, khi các quỹ đầu tư và startup ngày càng thích nghi với quy trình làm việc trực tuyến, hàng loạt thương vụ đã được “chốt” ngay cả trong giai đoạn giãn cách xã hội, theo báo cáo của Nextrans Vietnam. Đặc biệt, trong nửa cuối năm 2021, các thương vụ gọi vốn thành công liên tiếp được các startup công bố, phần lớn vẫn là các vòng Pre-seed, Seed, Pre-series A và Series A với số tiền dao động từ 500.000 USD đến 3 triệu USD.
Các lĩnh vực khởi nghiệp nổi bật
Một trong những lĩnh vực có nhiều thương vụ gọi vốn thành công được công bố nhất trong năm qua là Fintech, báo cáo cho biết. Xét theo số lượng giao dịch, Fintech là ngành dẫn đầu với 26,6% tổng số giao dịch thuộc về các lĩnh vực trong Fintech, như thanh toán số, tài chính cá nhân, POS, tài trợ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ...
Edtech và E-commerce cũng có bức tranh tươi sáng hơn vào năm 2021, với khoảng 17-20% tổng số thương vụ trên thị trường khởi nghiệp Việt Nam vào năm 2021.
Theo thống kê của Google ở hạng mục “Xu hướng tìm kiếm nổi bật”, 5 trong số 10 từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất trên Google tại Việt Nam năm 2021 đều liên quan đến các công cụ dạy và học trực tuyến. Nhờ đó, Edtech trở thành “mỏ vàng” hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư.
Hầu hết các thương vụ đầu tư vào các công ty khởi nghiệp Việt Nam trong năm 2021 được ghi nhận là ở vòng Pre-seed và Seed, chiếm 55,7% tổng số thương vụ trong năm 2021.
Bên cạnh đó, theo báo cáo của Nextrans Vietnam, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam cũng chứng kiến 4,1% tổng các thương vụ thuộc vòng Series C, D, E như các thương vụ của Momo, Tiki, Homebase... và những thương vụ như thế này được dự kiến sẽ tăng cao hơn nữa. Điều này cho thấy tiềm năng bùng nổ của các startup Việt Nam trong những năm tới.
Trong bối cảnh đại dịch, dạy và học trực tuyến trở thành xu thế nổi bật, đánh dấu sự nở rộ của các startup trong lĩnh vực Edtech.
Triển vọng tươi sáng
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã nổi lên như một trung tâm khởi nghiệp, theo kịp các quốc gia như Indonesia và Singapore, Nextrans Vietnam cho biết. Với dân số trí thức trẻ, mức độ phủ sóng Internet và sử dụng điện thoại thông minh cao cùng với sự hỗ trợ của Chính phủ, Việt Nam sẽ tiếp tục giữ vững vị thế là điểm đến hấp dẫn của cả các nhà đầu tư và các công ty công nghệ.
Nextrans Vietnam dẫn nguồn Báo cáo Đầu tư Công nghệ và Đổi mới Việt Nam do Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC) công bố vào tháng 6/2021 cho biết, mặc dù thị trường đầu tư công nghệ của Việt Nam phải đối mặt với sự suy thoái do tác động của Covid-19 nhưng các startup tại Việt Nam đã sử dụng tất cả các nguồn lực có thể để giữ vững nền tảng của mình và tiếp tục hướng về phía trước.
Khủng hoảng luôn là chất xúc tác mạnh mẽ cho các mô hình kinh doanh đột phá ra đời, báo cáo của Nextrans Vietnam nhận định. Với những nỗ lực của Chính phủ trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi để thu hút đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam sẽ có nhiều cơ hội bứt phá khi hoạt động tại Việt Nam.
Khi hoạt động đầu tư dần phục hồi, nhiều công ty khởi nghiệp ở Đông Nam Á sẽ xuất hiện vào cuối thập kỷ này, với số công ty phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) hàng năm trong khu vực dự kiến sẽ vượt qua con số 300, báo cáo cho biết.
Trong số đó, theo báo cáo, Việt Nam được coi là "ngôi sao đang lên" của khu vực và sẽ trở thành quốc gia có hệ sinh thái khởi nghiệp lớn thứ ba Đông Nam Á vào năm 2022 với nhiều quỹ đầu tư hơn.
Minh Đức (Theo Nextrans Vietnam)