Lý Quế Anh, sinh năm 1959, vốn là chủ nhiệm hội phụ nữ về kế hoạch hóa gia đình của thôn Tề Pha, thành phố Hạng Thành, tỉnh Hà Nam. Ngày 30/1/1998, cũng là mùng 3 Tết, Quế Anh nảy sinh tranh cãi với người đàn ông cùng thôn tên Tề Học Sơn. Sau đó, chồng của cô là Tề Nguyên Đức đến bảo vệ vợ, đánh nhau với Học Sơn và bốn người cùng thôn khác gồm Tề Kim Sơn, Tề Bảo Sơn, Tề Khoát Quân, Tề Hải Doanh.
Trong lúc ẩu đả, Đức bị Kim Sơn đâm, lại bị Doanh dùng xẻng đánh mạnh vào gáy, sau đó chết vì mất máu quá nhiều. Quế Anh bị đâm ba nhát vào đùi và bụng.
Sau án mạng, năm nghi phạm chạy trốn.
Con dao mổ lợn là hung khí trong án mạng năm 1998. Ảnh: Toutiao
Quế Anh trở về nhà sau hơn 30 ngày nằm viện, thề trước mộ chồng sẽ chăm lo tốt cho 5 đứa con và nhất định sẽ bắt được hung thủ, trả thù cho chồng bằng bất cứ giá nào.
Ban đầu, Quế Anh trông chờ cảnh sát sẽ bắt thủ phạm. Nhưng đến đồn công an hết lần này đến lần khác, câu trả lời cô nhận được luôn là "Chúng tôi đang tìm kiếm, cô về nhà đợi đi". Cảnh sát còn nhiều lần kêu cô "đi tìm manh mối".
Sau một tháng chờ đợi không có kết quả, Quế Anh quyết định dựa vào chính mình. Cô mang theo con đi khắp thôn năn nỉ từng người cung cấp manh mối. Sau hơn 30 ngày, một thôn dân rỉ tai cô: "Tôi có manh mối, nhưng đừng nói với ai là tôi nói cho cô, nhà họ đông người, tôi sợ bị trả thù". Người này cho biết Học Sơn đang làm công ở Bắc Kinh.
Ngay sau đó, cô báo tin Học Sơn xuất hiện tại một công trường xây dựng ở quận Phòng Sơn, Bắc Kinh, cho cảnh sát. Nhưng cảnh sát nói địa chỉ quá mơ hồ, không chính xác, nếu đánh động rồi bắt hụt thì sau này càng khó tìm.
Không còn cách nào, Quế Anh về nhà lấy ít quần áo rồi một mình đến Bắc Kinh lần đầu tiên trong đời. Người thân khuyên cô đi cùng một người đàn ông cho an toàn, nhưng cô từ chối vì sợ dân làng đàm tiếu.
Quế Anh học cách xem bản đồ, đi bộ khắp nơi mới tìm được công trường. Cô mặc bộ quần áo bẩn thỉu, đeo khăn trùm đầu rồi ngồi canh chừng bên ngoài. Phát hiện Học Sơn, cô đè nén cơn giận, lặng lẽ trở về trình báo cảnh sát.
Tháng 3/1998, theo địa chỉ Quế Anh cung cấp, cảnh sát bắt giữ Tề Học Sơn.
5 tháng sau, cô lại đến đồn cảnh sát, báo địa chỉ của Tề Bảo Sơn ở Sơn Tây, giúp cảnh sát bắt giữ thành công nghi phạm thứ hai.
Theo lời khai của Học Sơn và Bảo Sơn, mấy anh em nhà họ cho rằng vợ chồng Quế Anh báo cáo chuyện họ sinh đẻ vượt kế hoạch nên bàn nhau trả thù. Bên cạnh đó, hai bên còn có mâu thuẫn về đất làm nhà.
Năm 2000, Học Sơn và Bảo Sơn đều bị kết án 15 năm tù vì tội Cố ý gây thương tích.
Tuy nhiên, với ba kẻ còn lại, Quế Anh chạy khắp các tỉnh thành suốt hai năm cũng không tìm được thông tin hữu ích nào.
Cô bắt đầu tìm cách phát triển mạng lưới nguồn tin ở nhiều địa phương, tìm kiếm sự giúp đỡ từ đồng hương và thân thích đi làm ăn nơi khác. Những lúc chờ đợi manh mối, cô mua rất nhiều sách về điều tra tội phạm, nghiên cứu kỹ lưỡng, đồng thời học cách ngụy trang, quản lý biểu cảm, che giấu thân phận.
Mùa thu năm 2000, Quế Anh nhận được tin ba nghi phạm đang ở Tân Cương làm nghề chở hàng thuê, nhưng chỉ biết là ở thành phố lớn, không rõ địa chỉ cụ thể. Cô phải đi Tân Cương nhiều lần vì nơi đây quá rộng lớn. Cô cũng không biết rằng cả ba đã thay tên đổi họ, làm lại giấy tờ để bắt đầu cuộc sống mới. Mặt khác, có người trong thôn lén báo tin cho ba nghi phạm.
Mùa đông năm 2007, Quế Anh mang theo 1.000 nhân dân tệ cuối cùng đến Tân Cương tìm kẻ thù. Tuy nhiên, khi đến được địa điểm theo tin báo, cô mới biết đối phương đã rời đi từ nửa tiếng trước, không rõ chuyển đi đâu.
Trong hơn 10 năm kể từ án mạng, Quế Anh vừa làm việc đồng áng, buôn bán đinh sắt kiếm tiền, vừa chăm lo cho các con và ra ngoài tìm kiếm nghi phạm khắp 10 tỉnh thành. Bốn trong năm người con đậu đại học, ba trong số đó học luật với lời dặn dò sau này phải giúp đỡ những người giống như mẹ.
Năm 2011, một manh mối quan trọng xuất hiện, Học Sơn và Bảo Sơn được ra tù, sau đó lập tức về xây nhà mới. Quế Anh hoài nghi tiền của họ là do người anh cả Kim Sơn gửi về. Cô học cách điều tra hồ sơ cuộc gọi, nhờ vả các mối quan hệ để tìm ra hồ sơ điện thoại cố định.
Theo mã vùng, cô phân tích xem Học Sơn và Bảo Sơn đã liên hệ với ai thời gian gần đây. Sau nhiều ngày điều tra, cô xác định một số điện thoại ở Urumqi rất có thể là của Kim Sơn, luôn gọi vào lúc nửa đêm.
Quế Anh báo số này cho cảnh sát, sau đó cảnh sát Tân Cương mở cuộc điều tra và nhanh chóng bắt được Tề Kim Sơn, đã đổi tên thành Hàn Bảo Thành, vào tháng 3/2011.
Ngày 6/1/2012, Kim Sơn bị tòa sơ thẩm tuyên án tử hình vì tội Cố ý giết người, nhưng năm 2015, bản án bị Tòa án cấp cao Hà Nam bác bỏ vì thiếu bằng chứng quan trọng là hung khí. Quế Anh buộc phải treo tiền thưởng trong thôn. Không lâu sau, có người đòi cô 10.000 nhân dân tệ để đổi lấy con dao mổ lợn gây án năm đó.
Sau khi Quế Anh "mua" được hung khí, ngày 13/7/2015, Tề Kim Sơn bị phán tử hình, hoãn thi hành án 2 năm, trong 2 năm nếu không phạm tội khác thì sẽ được chuyển thành tù chung thân.
Lý Quế Anh đứng trước tòa án thành phố Chu Khẩu năm 2015, bày tỏ bất mãn với việc Tề Kim Sơn không bị tuyên tử hình. Ảnh: nfpeople
Tháng 10/2015, Quế Anh nhận được tin Tề Hải Doanh đã đổi tên thành Tề Hảo Ký và báo cho cảnh sát. Lúc này, vụ việc của Quế Anh thu hút sự chú ý của truyền thông, cảnh sát thành lập tổ chuyên án, bắt giữ hai nghi phạm cuối cùng lần lượt vào tháng 11 và tháng 12/2015.
Theo báo cáo, cuối 1999, trong dịp kiểm tra đăng ký hộ khẩu của đồn cảnh sát thị trấn Nam Đốn (thành phố Chu Khẩu, tỉnh Hà Nam), bố của Doanh đã lợi dụng chức vụ phó chủ nhiệm thôn để điền tên con thành Tề Hảo Ký vào hộ khẩu, rồi giao cho một cảnh sát chỉnh lý nhập liệu.
Tháng 11/2017, Tề Hải Doanh và Tề Khoát Quân bị kết tội Cố ý gây thương tích, nhận án lần lượt là tù chung thân và 15 năm tù.
Văn phòng công an thành phố Hạng Thành cũng lập tổ điều tra để truy cứu trách nhiệm của những người tham gia điều tra vụ án và những người bao che tội phạm.
Tuệ Anh (Theo Toutiao, Beijingnews)
Xem thêm: lmth.5386144-gnohc-ohc-uht-art-uht-gnuh-tab-yurt-man-71/ten.sserpxenv