Ngày 18-1, tức 16 tháng chạp, không khí sắm Tết ở TP HCM khá trầm lắng so với mọi năm. Người bán trông chờ vào những ngày cận Tết khi người lao động được nhận lương, thưởng cuối năm.

Sức mua còn thấp

Theo bà Trần Thị Ngọc Châu, chủ cửa hàng Trái vườn Tâm Ngọc (đường Trịnh Quang Nghị, quận 8, TP HCM) chuyên sỉ và lẻ trái cây, mọi năm bước vào tháng chạp thì mua bán tấp nập nhưng năm nay sức mua yếu hẳn.

"Trừ các doanh nghiệp (DN), ngân hàng vẫn mua các loại quả "độc lạ" để cúng, chưng thì các hộ gia đình hầu như chỉ chi tiêu tối thiểu. Năm nay, chúng tôi mở dịch vụ mới là "cho thuê mâm ngũ quả", phục vụ các gia đình chỉ dùng trái cây để chưng Tết mà không ăn. So với việc mua trái cây bình thường thì thuê sẽ tiết kiệm 50%, giá mỗi mâm từ 200.000 - 500.000 đồng tùy chủng loại. 

Các loại trái cây đem về, chúng tôi sẽ bán lại cho các điểm ép trái cây để thu hồi vốn. Do đó, những trái cây chúng tôi cho thuê là loại có thể ăn được, các dòng hữu cơ, canh tác an toàn chứ không phải quả non hoặc quả được xử lý thuốc để có mẫu mã đẹp" - bà Châu giải thích.

Bà Châu cho biết dù nhiều loại trái cây đang phải "giải cứu" nhưng thanh long vỏ vàng canh tác hữu cơ giá tại vườn hay xoài cát Hòa Lộc tuyển chọn vẫn giữ giá khá cao, khoảng 90.000 - 100.000 đồng/kg. Nguyên nhân là bởi những loại quả này có diện tích canh tác ít, trước giờ thị trường hướng đến vẫn là nội địa. Còn dưa hấu Tết loại lớn và dưa không hạt giống mặt trời đỏ (quả tròn, vỏ xanh sọc dưa), nhà vườn vẫn đang thăm dò thị trường và chưa báo giá cụ thể.

Thị trường cận Tết ở kênh truyền thống vẫn đìu hiu, nhiều người lý giải là do hoạt động buôn bán chuyển qua kênh online. Ông Nguyễn Mạnh Tấn, Giám đốc marketing Haravan (công ty cung cấp giải pháp thương mại điện tử và bán lẻ), cho biết: Cận Tết, các mặt hàng như: giỏ quà, bia rượu, quà lưu niệm… tăng mạnh và tập trung vào các đơn hàng sỉ cho khối DN. Những mặt hàng khác như thời trang, mỹ phẩm, bánh mứt… lượng bán vẫn còn rất chậm. Người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu thấy rõ hoặc có thể họ đang tranh thủ làm việc để sát Tết mới sắm sửa.

Theo ông Tấn, những năm trước, tiêu dùng Tết tăng đột biến là do người dân về quê nên cần sắm sửa nhiều cho bản thân và người nhà, bạn bè. Còn năm nay, nhiều người ở lại TP HCM nhưng không sắm Tết mà chỉ chi tiêu như ngày thường. "Thị trường online có tăng theo xu thế chung nhưng với lượng shop online tăng lên quá nhiều nên đơn hàng của mỗi cửa hàng không tăng vì phải cạnh tranh rất lớn" - ông Tấn lý giải.

Đại diện G Market (chuỗi cửa hàng đa năng cung cấp hơn 10.000 mặt hàng tiêu dùng thiết yếu) cũng xác nhận sức mua tương đối chậm. Song, nhu cầu tiêu thụ các mặt hàng dùng làm quà biếu, tặng đang tăng tốt so với Tết 2021. Vì vậy, giới kinh doanh đang tập trung vào nhóm sản phẩm này.

Trông chờ tuần sát Tết

Ở kênh mua sắm hiện đại, bà Huỳnh Thị Kim Thanh, Giám đốc Trung tâm Bách hóa tổng hợp và Siêu thị AEON Tân Phú, cho biết theo ghi nhận, lượng khách tại các trung tâm bách hóa tổng hợp và siêu thị của AEON Việt Nam có tăng nhưng không đông như cùng kỳ những năm trước. Một phần do nhiều người đã về quê từ trước hoặc còn e ngại ra ngoài khi dịch bệnh ở một số nơi còn phức tạp. Tuy nhiên, giá trị giỏ hàng và số lượng sản phẩm trong một lần mua của khách hàng có xu hướng tăng so với cùng kỳ năm trước.

"Tết Nguyên đán là Tết truyền thống của người Việt. Vì vậy, khách hàng vẫn có nhu cầu mua sắm trong giai đoạn này, đặc biệt là các mặt hàng thực phẩm, giỏ quà, đồ dùng gia đình và thời trang. Với những dấu hiệu tích cực của thị trường, AEON Việt Nam kỳ vọng sức mua trong tuần cận Tết Nhâm Dần 2022 sẽ cao hơn so với dịp Tết 2021 khoảng 20%" - bà Kim Thanh nói.

Trong khi đó, LOTTE Mart thống kê sơ bộ doanh thu trên toàn hệ thống đang tăng 45%, lượt khách đến mua sắm tăng gần 30% so với ngày thường và bằng 95% so với cùng kỳ năm ngoái. Hệ thống này kỳ vọng với nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn đang triển khai sẽ thúc đẩy sức mua, song song với việc bình ổn giá một số mặt hàng thiết yếu sẽ đẩy sức mua vượt Tết năm ngoái.

Đại diện MM Mega Market cũng cho hay sức mua tại các siêu thị trong hệ thống tại khu vực TP HCM đang tăng tốt so với những tỉnh, thành khác. Người tiêu dùng bắt đầu chi nhiều hơn cho mua sắm các mặt hàng cần thiết trong dịp Tết và giá trị đơn hàng tăng ít nhất gấp rưỡi, gấp đôi so với bình thường.

Hàng nông sản, đặc sản vùng miền và thực phẩm tốt cho sức khỏe đang "lên ngôi" tại MM Mega Market trong mùa Tết năm nay. Cụ thể, hệ thống siêu thị này tập trung bảo đảm nguồn cung cho các mặt hàng thiết yếu như rau củ quả, thịt, cá, hàng thực phẩm, bánh kẹo, đồ uống… và một số hàng phi thực phẩm nhằm giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận và đáp ứng nhu cầu mua sắm mùa Tết, tránh tình trạng hàng hóa khan hiếm và giá cả leo thang trong dịp cuối năm.

Song song đó là nhiều chương trình ưu đãi lên đến 45% cho các mặt hàng thiết yếu, thực phẩm, thương hiệu riêng của MM gồm: thịt heo, thịt gà, cá hồi Na Uy, cá tầm Đà Lạt sống, cá mú trân châu sống, rau củ, mâm ngũ quả, củ kiệu, dưa hành, bánh quy, mứt, hạt các loại, bia, nước ngọt, xúc xích, đồ gia dụng và bộ sưu tập áo dài Xuân Như Ý… Khách hàng có thể thoải mái mua sắm sản phẩm chất lượng nhưng vẫn bảo đảm tiết kiệm.

Ở kênh phân phối truyền thống, khoảng đầu tháng 1-2022, có nhiều ý kiến lo ngại nguồn cung, giá rau củ quả sẽ tăng cao trong dịp Tết. Tuy nhiên, hiện tại 3 chợ đầu mối Bình Điền, Thủ Đức, Hóc Môn đã khôi phục gần 100% hoạt động bình thường, lượng hàng nhập chợ mỗi đêm cũng cải thiện nhiều so với tháng trước.

Ông Nguyễn Văn Tiển, Phó Giám đốc chợ đầu mối Hóc Môn, cho biết đã có gần 100% thương nhân kinh doanh rau củ, trái cây và 95% thương nhân kinh doanh thịt heo tham gia bán hàng. Sản lượng rau, thịt, trái cây… về chợ hiện đạt khoảng 95% so với Tết 2021 - khoảng 2.200 tấn hàng/ngày đêm.

"So với cùng kỳ năm ngoái thì Tết năm nay lượng hàng không nhiều bằng nhưng sức mua thấp nên đang có hiện tượng cung vượt cầu ở tất cả ngành hàng. Giá cả các mặt hàng (kể cả thịt heo) tương đương hoặc giảm nhẹ so với cùng thời điểm Tết năm ngoái. Do thời điểm này nhiều bếp ăn, nhà trẻ chưa hoạt động trở lại, lưu thông giữa TP HCM và các tỉnh, thành cũng chưa mạnh nên nguồn hàng đủ để cung ứng từ nay đến Tết. Dự báo từ ngày 23 tháng chạp, sức mua tại chợ mới thật sự bật lên" - ông Tiển nhận xét.