Hà Nội - Ông Nguyễn Quốc Anh - cựu Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cùng 7 người bị cáo buộc sai phạm khi nâng giá thiết bị robot từ 7,4 tỉ lên 39 tỉ đồng.

Nâng khống giá thiết bị y tế lên 5 lần

Hôm nay (20.1), Toà án nhân dân TP.Hà Nội xét xử sơ thẩm 8 người cùng tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” trong vụ án nâng giá robot xảy ra tại Bệnh viện Bạch Mai.

4 bị cáo là cựu lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai gồm: Nguyễn Quốc Anh - Giám đốc; Nguyễn Ngọc Hiền - Phó giám đốc; Trịnh Thị Thuận - Kế toán trưởng và Lý Thị Ngọc Thủy - Phó trưởng Phòng Tài chính kế toán.

4 bị cáo còn lại: Phạm Đức Tuấn - cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc Công ty BMS, Ngô Thị Thu Huyền - Cựu phó Giám đốc Công ty BMS, Trần Lê Hoàng - cựu thẩm định viên Công ty VFS và Phan Minh Dung - Cựu Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Thẩm định giá và Dịch vụ tài chính Hà Nội (VFS).

Theo cáo buộc, năm 2012, Bệnh viện Bạch Mai triển khai đề án sử dụng các trang thiết bị y tế từ nguồn xã hội hóa. Biết điều này, tháng 5.2016, Phạm Đức Tuấn gặp Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai Nguyễn Quốc Anh.

Tuấn đề nghị bán robot Rosa, hỗ trợ phẫu thuật thần kinh sọ não, giá 39 tỉ đồng và và robot Mako, hỗ trợ phẫu thuật khớp gối, giá 44 tỉ đồng. Ông Quốc Anh không đồng ý song cho rằng BMS có thể làm đề án liên kết để đặt máy. Thoả thuận giá thiết bị và đơn vị thẩm định giá sẽ do Tuấn quyết định.

Ngày 25.10.2016, ông Quốc Anh chủ trì cuộc họp tại Bệnh viện Bạch Mai để thông qua đề án và quy trình phẫu thuật robot Rosa, robot Mako và được Hội đồng thông qua. Song riêng về giá trị các robot, đơn vị đối tác đặt máy và hình thức liên kết, ông Quốc Anh không đưa ra xin ý kiến Hội đồng.

Sau khi "tự quyết", ông Quốc Anh giao ông Nguyễn Ngọc Hiền làm việc với Công ty BMS, chỉ đạo ông Hiền ký các thủ tục liên quan để công ty thẩm định giá cấp chứng thư thẩm định giá, "hợp thức giá thiết bị".

Tháng 12.2016, ông Quốc Anh chỉ đạo ông Hiền ký thủ tục, hợp đồng thẩm định giá VFS do Tuấn giới thiệu và yêu cầu "có kết quả sớm để khai trương vào đúng dịp ngày Thầy thuốc Việt Nam, 27.2.2017".

Theo chỉ đạo này, ông Hiền ký Giấy đề nghị thẩm định giá (không có số) gửi Công ty VFS, đề nghị thẩm định giá 2 robot nhưng lại không có hồ sơ, tài liệu làm căn cứ xác định giá. Thời điểm này hai hệ thống robot chưa được nhập về.

Trong thời gian từ tháng 10.2016-2.2017, cơ quan điều tra xác định, Kế toán trưởng Thuận và công ty BMS đã trao đổi hơn 40 lượt email để thống nhất giá robot.

Trong giai đoạn điều tra, ông Quốc Anh cùng các thuộc cấp đều thừa nhận, sau này, các thủ tục, quyết định này đều được "hợp thức" khi có Kiểm toán Nhà nước vào làm việc trong năm 2018-2019.

Tháng 1.2017, hệ thống robot Rosa còn chưa được nhập về Việt Nam, chưa có hồ sơ mua bán hoặc chứng thư thẩm định giá, song ông Quốc Anh cùng Tuấn đã ký các bản Đề án xã hội hóa trang bị 2 hệ thống robot.

Nội dung đề án có đoạn "BMS là đơn vị đặt máy, giá trị đầu tư Robot Rosa 39 tỉ đồng, giá dịch vụ sử dụng Robot Rosa đề nghị 36 triệu đồng/ca".

Một tháng sau, BMS vẫn chưa mở tờ khai và hồ sơ nhập khẩu robot, nhưng theo yêu cầu của Tuấn, VFS đã phát hành Chứng thư thẩm định, xác định giá Robot Rosa 39 tỉ đồng mà không có hồ sơ nhập khẩu, không có phiếu báo giá, không kiểm tra thực tế, không thẩm định. VFS sau đó vẫn được bệnh viện thanh toán 50 triệu đồng phí thẩm định.

Cáo trạng xác định, robot "hàng mới 100%, nguyên giá máy 7 tỉ đồng và thuế nhập khẩu 5%, có tổng trị giá 7,4 tỉ đồng", tức là chỉ bằng gần 1/5 giá mà BMS và Bệnh viện Bạch Mai đã thoả thuận, 39 tỉ đồng.

"Móc túi" bệnh nhân

Cuối tháng 2.2017, ông Quốc Anh ký văn bản giá dịch vụ robot Rosa là 36 triệu đồng/ca, trong đó Công ty BMS được hưởng các khoản chi phí không đúng quy định gồm tiền khấu hao thiết bị 23 triệu đồng và chi phí lãi vay 4 triệu đồng, dù thực tế BMS không vay vốn.

Giá này đồng nghĩa, mỗi bệnh nhân phải trả thêm hơn 16 triệu đồng so với thực tế cho mỗi ca phẫu thuật sử dụng robot này, cáo trạng xác định.

Khi Kiểm toán Nhà nước vào làm việc, để tránh bị phát hiện, bà Thuận "điều chỉnh tăng một số chi phí khác" để giữ nguyên giá 36 triệu đồng/ca vì "thực tế đã thu tiền của nhiều bệnh nhân và quyết toán với BMS".

Hành động của bà Thuận "làm gia tăng lợi nhuận cho Bệnh viện và Công ty BMS và gây thiệt hại cho người bệnh".

Sau khi giá được ấn định và các thủ tục đã trót lọt, từ tháng 3.2020, các robot này chính thức được đặt tại Bệnh viện Bạch Mai.

Đến tháng 5.2020, tổng cộng 639 người bệnh tại Bạch Mai sử dụng robot Rosa, trong đó 2 ca miễn phí. Do đó, hậu quả của vụ án được tính là thiệt hại cho 637 người bệnh, hơn 10 tỉ đồng.

Bị can Tuấn đã nộp khắc phục hậu quả toàn bộ số tiền trên. Ngoài ra, Tuấn cũng ủy quyền cho Công ty BMS tặng cho Bệnh viện Bạch Mai 2 robot để điều trị miễn phí cho người bệnh.

Theo cáo trạng, ông Quốc Anh đã nhận 400 triệu đồng và 10.000 USD, ông Hiền nhận 150 triệu, bà Thuận 50 triệu.