Chuỗi cung ứng thực phẩm của Mỹ đang trong tình trạng căng thẳng mới, khi biến thể Omicron làm thiếu hụt lực lượng lao động trong các nhà máy chế biến lẫn các cửa hàng tạp hóa, để lại khoảng trống trên các kệ hàng siêu thị.

Eddie Quezada, Giám đốc sản phẩm tại Stop & Shop ở Northport, New York, cho biết, Omicron đã ảnh hưởng đến lực lượng lao động của công ty nhiều hơn bất kỳ làn sóng bùng phát nào trước đây. Đầu năm đến nay, một phần năm nhân viên đã nghỉ. Ở phía nguồn cung, đầu tháng này ông chỉ nhận được 17 trong tổng số 48 thùng dâu đã đặt mua. "Hiệu ứng domino đang xuất hiện", ông nói.

Tại một cửa hàng nhượng quyền của Piggly Wiggly ở Alabama và Georgia, khoảng một phần ba lao động xếp dỡ hàng hóa tại trung tâm phân phối của chuỗi tạp hóa này đã nghỉ ốm trong tuần đầu tiên của tháng 1/2022.

Ông Keith Milligan, Giám sát hoạt động của công ty cho biết họ đã phải vật lộn để đưa thực phẩm đến các cửa hàng đúng giờ do tình trạng thiếu tài xế và vấn đề nhân sự không được cải thiện. Điều này khiến Piggly Wiggly phải thay đổi kế hoạch đặt hàng và dự trữ hàng ngày trong một số trường hợp. "Rau đông lạnh và bánh quy đóng hộp đang ở mức thấp", ông nói.

Theo dữ liệu từ công ty nghiên cứu thị trường IRI, mức tồn kho của các sản phẩm thực phẩm tại các nhà bán lẻ Mỹ đạt 86% trong tuần kết thúc vào ngày 16/1. Con số này thấp hơn so với mùa hè năm ngoái và mức trước đại dịch là hơn 90%. Đồ uống thể thao, bánh quy đông lạnh và bột làm lạnh đặc biệt thấp, với lượng hàng trong kho chỉ còn khoảng 60% đến 70%. Dữ liệu của IRI cho biết, tỷ lệ hàng dự trữ khá thấp ở các bang như Alaska và Tây Virginia.

"Chúng tôi đã mong đợi các vấn đề về nguồn cung sẽ được giải quyết khi bước vào thời điểm này. Nhưng Omicron đã gây ra một chút vấn đề", Vivek Sankaran, CEO Albertsons Cos đánh giá. Nhà bán lẻ có trụ sở chính ở Boise (Idaho) dự kiến nguồn cung còn nhiều thách thức trong tháng tới hoặc lâu hơn.

Các nhà phân tích và quan chức trong ngành thực phẩm cho biết, những thách thức tương tự tại các nhà máy thực phẩm đóng gói có nghĩa là tình trạng thiếu hụt có thể kéo dài. Bộ Nông nghiệp cho biết sản lượng giết mổ gia súc và thịt bò trong tuần ngày 14/1 đã giảm khoảng 5% so với cùng kỳ 2021. Riêng giết mổ lợn giảm 9%. Sản lượng thịt gà giảm khoảng 4% so với tuần kết thúc vào ngày 8/1. Theo cơ quan này, tình trạng thiếu lao động cũng đang ảnh hưởng đến quá trình chế biến sữa và sản xuất pho mát.

Christine McCracken, Giám đốc bộ phận nghiên cứu về thịt của công ty cho vay nông nghiệp Rabobank cho biết, thường mất vài tuần để thịt từ nhà máy đến được các kệ hàng nên các vấn đề lao động liên quan đến Omicron tại nơi sản xuất có thể kéo dài vấn đề nguồn cung. "Điều này có nghĩa là ít thịt hơn trong thời gian dài hơn", bà nói.

Lamb Weston Holdings, nhà sản xuất khoai tây đông lạnh hàng đầu Bắc Mỹ, dự kiến những thách thức về lao động tiếp tục ảnh hưởng đến sản lượng tại các nhà máy, do tình trạng thiếu người làm gián đoạn các hoạt động. Conagra Brands, công ty sản xuất rau đông lạnh Birds Eye và đồ ăn nhẹ từ thịt Slim Jim, cho biết nhiều nhân viên của họ đã dương tính với Covid-19 vào thời điểm nhu cầu tiêu dùng đang vượt quá nguồn cung sẵn có của công ty.

Ở Massachusetts, Tom Zaffiro đang phải vật lộn để chuyển cá đến các cửa hàng tạp hóa và nhà hàng. Ông Zaffiro, Chủ tịch Channel Fish Processing, cho biết công ty chỉ có thể chạy 80% công suất vào những ngày công nhân chủ chốt nghỉ việc. Cùng với đó, thiếu hụt ở các công ty vận tải đường bộ và nhà cung cấp bánh mì khiến việc chuẩn bị hàng hóa và vận chuyển khó khăn hơn. Channel đã tăng gấp ba lần thời gian giao hàng cho khách và những kênh không đáp ứng được đơn đặt hàng tối thiểu có thể không được đảm bảo sẽ giao hàng.

Các nhà cung cấp rau ở miền Tây, nơi cung cấp phần lớn rau xanh của Mỹ trong mùa đông, cũng phải đối mặt với những thách thức về sản xuất. Steve Church, Đồng chủ tịch Church Brothers Farms trụ sở tại California, cho biết khoảng 10% nhân viên tại cơ sở phân phối và nhà máy chế biến rau ở Arizona của ông đã bị ốm đầu tháng này.

Con số đó đã giảm vào tuần trước và công ty vẫn có thể hoàn tất các đơn đặt hàng. Nhưng ông lo lắng về việc tăng lương ngoài giờ cho các nhân viên còn lại, những người đảm bảo cho đơn hàng rau tươi và salad đóng gói vẫn có thể cung cấp đến các cửa hàng tạp hóa, siêu thị Walmart hay chuỗi nhà hàng Chipotle Mexican Grill. "Những người đó mệt mỏi và họ muốn có ngày nghỉ. Đó là một vòng luẩn quẩn", ông nói.

Chi phí của các công ty thực phẩm và chuỗi siêu thị đang tăng lên khi họ phải vật lộn để hoạt động với ít nhân viên hơn. Ông Quezada cho biết Stop & Shop tại Northport đã đề nghị công đoàn trả lương làm thêm giờ để trang trải ca làm việc cho nhân viên bị ốm và yêu cầu nhân viên bán thời gian làm việc nhiều giờ hơn.

Stop & Shop cho biết đang chịu tác động của đợt bùng phát mới nhất của Covid-19 giống như các doanh nghiệp khác trên toàn quốc. Công ty không lường trước được sự gián đoạn với trải nghiệm mua sắm của khách hàng và đã có sẵn kế hoạch để tiếp tục hoạt động.

Dan O’Neill, Giám đốc cửa hàng trung tâm và các sản phẩm dễ hư hỏng của Fresh Markets tại Angelo Caputo cho biết, dự trữ các sản phẩm đông ăn sáng đông lạnh, đậu đóng lon và nhiều mặt hàng khác đang ở mức thấp. Công ty phải mua bất cứ thứ gì có thể để giúp các kệ hàng được lấp đầy. "Chúng tôi không thấy bất kỳ sự cải thiện nào", ông nói.

Brandon Johnson, Chủ tịch Korth Transfer, một công ty vận tải đường bộ có trụ sở tại Wisconsin chuyên vận chuyển các loại hàng hóa từ giấm đến bia, cho biết đợt bùng phát Covid-19 mới nhất đã ảnh hưởng nặng nề đến nhân viên của họ, tương tự giai đoạn đầu của đại dịch. Ông đã quen với việc nói với khách hàng rằng không còn tài xế để vận chuyển hàng.

Phiên An (theo WSJ)