Thị trường tăng trưởng nóng khuấy động cơn "sóng ngầm" thao túng giá cổ phiếu

Căn cứ kết quả giám sát, kiểm tra của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) và kết quả xác minh của cơ quan công an, ngày 28.1, UBCKNN đã ban hành quyết định về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Dương Thanh Xuân và ông Nguyễn Thành Nam. Mỗi cá nhân nói trên bị phạt 600 triệu đồng do cùng sử dụng 102 tài khoản để giao dịch tạo cung, cầu giả tạo, thao túng thị trường chứng khoán đối với cổ phiếu TTB của Tập đoàn Tiến Bộ (mã TTB). Căn cứ kết quả xác minh của Cơ quan công an, hành vi của ông Dương Thanh Xuân và ông Nguyễn Thành Nam chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 211 – Bộ luậHhình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017; không có số lợi bất hợp pháp từ hành vi vi phạm của 2 cá nhân này.

Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, quyết định khởi tố bị can, lệnh khám xét, lệnh bắt bị can để tạm giam đối với ông Nguyễn Văn Nam, nguyên Giám đốc CTCP liên doanh SANA WMT nay là CTCP ASA (UPCoM: ASA) về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Căn cứ kết quả điều tra xác định ông Nguyễn Văn Nam đã có hành vi làm giả hồ sơ, tài liệu để tăng khống 7 triệu cổ phiếu ASA, tương đương 70 tỉ đồng và niêm yết số cổ phiếu này tại Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) để bán và thu tiền bất chính.

Từ ngày 1.1.2021, mức xử phạt vi phạm hành chính về thao túng giá chứng khoán bằng 10 lần số tiền thu lợi đối với tổ chức và 5 lần đối với cá nhân, mức phạt thấp nhất là 3 tỉ đồng đối với tổ chức và 1,5 tỉ đồng đối với cá nhân. Theo luật sư Nguyễn Thanh Nhã, văn phòng luật sư DBS thì mức phạt này có khiến những tay chơi thao túng giá cổ phiếu nản lòng hay không còn phải tuỳ vào năng lực quản lý, giám sát thị trường của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Không thể không có sự giám sát cũng như cảnh báo khi giá cổ phiếu tăng nóng ngược chiều với thực tế hoạt động kinh doanh để bảo vệ nhà đầu tư.

Thực tế thị trường cho thấy, không ít trường hợp thao túng giá cổ phiếu không để thu lợi trực tiếp mà thu lợi gián tiếp. Trong khi việc chứng minh mức độ thiệt hại của nhà đầu tư là câu chuyện phức tạp. Nghị định 156/2020/NĐ-CP không quy định xử phạt đối với công ty có cổ phiếu đang bị thao túng giá là sự không công bằng. Nên nhớ, thực tế không ít vụ thao túng giá cổ phiếu có sự thông đồng, thậm chí có chủ đích của lãnh đạo hoặc cổ đông lớn của công ty.

Đánh giá về tính công khai minh bạch và các chế tài xử lý các vi phạm trên thị trường, bà Tạ Thanh Bình – Vụ trưởng Vụ phát triển thị trường UBCKNN cho biết Luật Chứng khoán mới đưa ra nhiều quy định nâng cao tính minh bạch của doanh nghiệp niêm yết. Điểm đặc biệt đã trao cho UBCKNN thêm nhiều công cụ hỗ trợ quá trình xử lý vi phạm. Năm 2021, UBCKNN đã ban hành tất cả 471 quyết định xử phạt hành chính. Các hành vi vi phạm về nghĩa vụ công bố thông tin vẫn luôn có số lượng nhiều nhất. Nhiều vi phạm gần đây có dấu hiệu thao túng giá khi xuất hiện giao dịch bất thường ở một số cổ phiếu. UBCKNN đã phối hợp với Bộ Công an để xử lý một số vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự. UBCKNN cũng kết hợp chặt chẽ với NHNN và Bộ Thông tin & Truyền thông để làm rõ cơ chế phối hợp, qua đó nâng cao chất lượng phát hiện cũng như xử lý vi phạm.