Trong một bức ảnh đăng trên Twitter kỷ niệm Tesla sản xuất 3.000 chiếc Model Y mỗi tuần tại nhà máy ở Texas vào tháng trước, Zhu Xiaotong, thường được gọi là Tom Zhu, đứng mỉm cười ở bên trái đám đông. Ông mặc một chiếc áo phao gile cùng chiếc mũ đen in chữ “T” màu chắc, viết tắt của Tesla.
Zhu là người điều hành các hoạt động của hãng xe điện tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Ông cũng giám sát nhà máy của Tesla ở Thượng Hải, nơi trở thành nhà máy sản xuất nhiều xe nhất của hãng trên thế giới. Cuối năm ngoái, Zhu chuyển công tác đến Austin để hỗ trợ điều hành nhà máy mới nhất của công ty. Dù Tesla chưa đưa ra thông báo chính thức và chưa bổ nhiệm ông là CEO, nhưng ai cũng hiểu rằng Zhu hiện đang giám sát hoạt động sản xuất, bán hàng và dịch vụ ô tô toàn cầu. Vai trò của ông được cho chỉ đứng sau Elon Musk.
Vậy Zhu là ai, khi ông là người có vai trò quan trọng trong Tesla, nhất là lúc Musk vẫn đang bận rộn với Twitter và các cổ đông yêu cầu công ty phải rõ ràng về ai sẽ là người kế nhiệm vị tỷ phú?
Người giúp Elon Musk "hiện thực hóa" siêu nhà máy ở Thượng Hải
Zhu sinh ra ở Trung Quốc và được cho là sở hữu hộ chiếu New Zealand. Ông gia nhập Tesla vào đầu năm 2014 để giúp xây dựng mạng lưới trạm sạc Supercharger của hãng. Trước đó, ông cũng xây dựng một công ty tư vấn kỹ thuật quốc tế, cung cấp dịch vụ cho các nhà thầu Trung Quốc muốn mở rộng ra nước ngoài. Zhu có bằng Cử nhân thương mại ngành IT của Đại học Công nghệ Aukland và sau đó tốt nghiệp chương trình MBA tại Trường Kinh doanh Fuqua thuộc Đại học Duke.
Ở Tesla, sự nghiệp của Zhu đã thăng tiến nhanh chóng, ông trở thành giám đốc điều hành hoạt động tại Trung Quốc vào cuối năm đầu tiên làm việc. Với sự giám sát của ông, nhà máy Tesla ở Thượng Hải đã được “hiện thực hóa” với tốc độ ấn tượng, từ một cánh đồng hoang vắng trở thành cơ sở sản xuất xe điện trong vòng chưa đầy 12 tháng. Trước khi quá trình sản xuất hàng loạt bắt đầu vào cuối năm 2019, Zhu đã được thăng chức làm phó chủ tịch toàn cầu và chủ tịch tại khu vực Trung Quốc đại lục.
Vào tháng 7 năm ngoái, ông được tiếp tục được bổ nhiệm để giám sát toàn bộ hoạt động của Tesla tại châu Á – Thái Bình Dương khi nhà sản xuất xe điện mở rộng cả ở Thái Lan, Hồng Kông và Singapore. Nhóm làm việc của Zhu ở Trung Quốc đã nhận được lời khen ngợi từ Musk vì đã “làm việc đến 3 giờ sáng” để giúp nhà máy Thượng Hải hoạt động trong thời gian thành phố phong tỏa. Bất chấp 12 tháng cực kỳ khó khăn vừa qua, nhà máy này vẫn tăng công suất sản xuất lên 1 triệu xe điện/năm.
Năm ngoái, hơn 710.000 chiếc Tesla được sản xuất tại Trung Quốc, chiếm khoảng 52% sản lượng của công ty này trên toàn thế giới. Trong thời gian phong tỏa, Zhu vẫn tuân thủ mọi quy tắc phòng dịch của thành phố. Ông ở lại nhà máy khi có lệnh hạn chế di chuyển, ngủ tại nhà máy cùng một số nhân viên an ninh trong suốt 2 tháng. Zhu đảm bảo Tesla vận hành một hệ thống sản xuất khép kín, với các công nhân được cách ly với môi trường bên ngoài.
Vị sếp giản dị, kín tiếng
Một vài video trên YouTube và phương tiện truyền thông đưa tin rằng, Zhu đã thể hiện mình sẽ gắn bó với Tesla thông qua những hành động thực tế như vậy. Ngoài ra, ông cũng thường xuyên mặc một chiếc áo lông cừu với biểu tượng của Tesla.
Ông sống trong một căn hộ cho thuê 2 phòng ngủ do chính phủ trợ cấp, cách nhà máy xe điện khoảng 10 lái xe, với gia chưa đến 2.000 NDT (300 USD)/tháng. Gia đình ông sống ở Bắc Kinh, cách đó khoảng 1.200 km.
Trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Trung Quốc vào năm ngoái, Zhu cho biết ông thường bắt đầu một ngày làm việc lúc 6 giờ sáng để theo kịp múi giờ với các nhân sự ở Bắc Mỹ, trước khi họ nghỉ làm vào buổi tối. Sau đó, ông di chuyển đến nhà máy, đôi lúc đi chung xe với các nhân viên khác cũng sống trong khu phức hợp. Zhu chia sẻ: “Bầu không khí rất tuyệt vời. Tôi có thể nhờ ai đó lấy giúp bưu kiện và tôi cũng lấy giúp họ.”
Khi đến nhà máy, Zhu cho biết ông dành thời gian đi quanh dây chuyền sản xuất của các phân xưởng khác nhau, trò chuyện với các kỹ sư để giải quyết những vấn đề về kỹ thuật. Ông nói rằng ở Tesla ai cũng phải làm việc tận tâm và chăm chỉ. Trong văn phòng gần đó, Zhu có cùng không gian làm việc với những chiếc bàn đứng của nhiều người khác, bao gồm cả giám đốc sản xuất Song Gang. Zhu thường ở lại nhà máy đến quá nửa đêm.
Một số cựu nhân viên và nhân viên hiện tại của Tesla Trung Quốc tiết lộ Zhu là một người thực tế và rất nhanh nhạy. Ông trả lời email và tin nhắn rất nhanh, vào tất cả các giờ trong ngày. Ngoài ra, theo Zhu, ông cũng là một người rất “kiên cường”. Trong cuộc phỏng vấn với Trường Fuqua, ông kể lại câu chuyện sau khi xây dựng nhà máy ở Thượng Hải, một cơn bão lớn đã kéo đến và có thể làm sập một phần mái nhà. Zhu và khoảng 30 nhân viên khác – từ nhân viên mới đến cấp cao, đã lấy xô nhựa và trèo lên mái nhà dưới trời mưa tầm tã để “bảo vệ tài sản”.
Zhu nhìn chung là một người kín tiếng, ông chỉ xuất hiện “chớp nhoáng” trước truyền thông mỗi khi ở nhà máy Thượng Hải, chẳng hạn như sự kiện bàn giao chìa khóa cho chủ xe Model 3 vào tháng 12/2019.
Tuy nhiên, ông thường xuyên liên lạc với Musk. Trong một cuộc họp công bố báo cáo tài chính vào tháng 4/2019, Musk cho biết tiến độ xây dựng nhà máy ở Thượng Hải là “minh chứng cho sự xuất sắc của nhóm làm việc tại đó. Tôi nhận được email hàng ngày với hàng chục bức ảnh được Tom Zhu chụp – người lãnh đạo kế hoạch xây dựng siêu nhà máy.”
Tham khảo Bloomberg