Tờ Financial Times cho biết Tập đoàn Truyền thông Chiết Giang thuộc sở hữu nhà nước đã mua 1% cổ phần Youku Film and Television của Alibaba. Sau đó, tập đoàn này đã bổ nhiệm Jin Jun, Tổng giám đốc của một trong những công ty con, vào hội đồng quản trị của Youku.

Trong khi đó, WangTouSuiCheng (Bắc Kinh), thuộc Quỹ đầu tư Internet Trung Quốc (CIIF) do Cục quản lý không gian mạng Trung Quốc (CAC) thành lập, đã mua 1% cổ phần của Lujiao, đơn vị chuyên tập trung "nghiên cứu và thử nghiệm" của Alibaba.

Financial Times cho rằng mục tiêu của các khoản đầu tư là để Bắc Kinh thắt chặt kiểm soát nội dung tại đơn vị phát video trực tuyến Youku và trình duyệt web UCWeb của Alibaba. Tập đoàn này không đưa ra bình luận về các thông tin.

Hiện một cơ quan chính phủ cũng đang thảo luận mua cổ phần một công ty con của Tencent. Tất cả các khoản nắm giữ này được gọi là "cổ phần vàng". Chúng thường chiếm khoảng 1% cổ phần của một công ty, mua bởi các quỹ hoặc công ty do chính phủ hậu thuẫn. Dù chiếm tỷ lệ nhỏ nhưng họ có quyền đại diện hội đồng quản trị và/hoặc quyền phủ quyết với các quyết định kinh doanh quan trọng.

Mặc dù không rõ Bắc Kinh sẽ thực hiện quyền của "cổ phần vàng" cụ thể hơn như thế nào, nhưng các nhà phân tích suy đoán rằng, ngoài việc giành được tiếng nói quan trọng trong hội đồng quản trị, cách này còn có thể giúp chính phủ tiếp cận dữ liệu quan trọng của các công ty công nghệ.

Trước đó, trong 5 năm gần đây, Bắc Kinh đã nắm giữ "cổ phần vàng" trong các công ty nội dung và truyền thông trực tuyến tư nhân như Bytedance - công ty mẹ Tiktok, Kuaishou và Weibo. Những năm gần đây, chính phủ đã mở rộng việc nắm "cổ phần vàng" trong các tập đoàn công nghệ khổng lồ của đất nước.

Theo các nguồn tin của Reuters, các công ty mà chính phủ Trung Quốc có "cổ phần vàng" cũng có thể thuận lợi hơn khi cố gắng xin giấy phép phát hành tin tức và phát sóng các chương trình âm nhạc, điện ảnh trực tuyến.

"Đối với tôi, tin tức này có chút tích cực. Alibaba và Tencent đã phải vật lộn với các vấn đề bị siết chặt quản lý trong những năm gần đây. Cổ phần của chính phủ có khả năng giúp họ được bật đèn xanh để kinh doanh trong các lĩnh vực mới và giảm rủi ro bị các cơ quan quản lý kiểm soát chặt chẽ hơn", Banny Lam, Trưởng nghiên cứu tại Ceb International bình luận.

Nhưng mặt khác, hai nhà phân tích Catherine Lim và Trini Tan của Bloomberg Intelligence cho rằng ảnh hưởng gia tăng của chính phủ đối với Alibaba và Tencent có thể làm tăng sự giám sát về khả năng mở rộng và hoạt động ở thị trường quốc tế của hai tập đoàn này.

Nhưng nhìn chung, Bloomberg vẫn cho rằng, ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy chính quyền Trung Quốc với mong muốn vực dậy nền kinh tế số 2 thế giới, đang tìm cách hỗ trợ các công ty công nghệ.

Ngân hàng trung ương Trung Quốc (PBOC) cho biết sẽ nghiên cứu các biện pháp hỗ trợ tài chính cho sự phát triển lành mạnh của các công ty công nghệ. Hay như Didi Global, một trong những công ty bị siết chặt hoạt động thời gian qua, có thể được chấp thuận để khởi chạy lại các ứng dụng của mình ngay trong tuần tới.

Phiên An (theo FT, Reuters, Bloomberg)