Cổ phiếu đầu cơ là gì?
Cổ phiếu đầu cơ giống như con dao hai lưỡi, là lựa chọn có thể sinh lời cao nhưng ẩn chứa rủi ro, có thể khiến người mua mất vốn.
Cổ phiếu đầu cơ thường được mua vào ở mức giá thấp. Các nhà đầu cơ chứng khoán hi vọng giá trị của cổ phiếu này sẽ tăng trong ngắn hạn, thậm chí có thể tăng theo cấp số nhân. Đây có thể là cổ phiếu penny hoặc cổ phiếu của công ty mới nổi, lần đầu phát hành ra công chúng (IPO) mà nhà giao dịch kỳ vọng sẽ sớm được biết đến nhiều hơn.
Đặc điểm của cổ phiếu đầu cơ
Các cổ phiếu đầu cơ hoạt động tốt hơn trong thị trường tăng giá mạnh, khi các nhà đầu cơ sẵn sàng chấp nhận rủi ro. Ngược lại, chính những cổ phiếu này có thể hoạt động kém hơn trong thị trường giá xuống, vì tâm lý e ngại rủi ro của các nhà đầu tư.
Mặc dù nhiều cổ phiếu đầu cơ là các doanh nghiệp mới nổi, công ty vốn hóa nhỏ hoặc cổ phiếu penny, nhưng cả cổ phiếu vốn hóa trung bình và lớn đều có thể rơi vào danh mục đầu cơ.
Một số công ty trong lĩnh vực khai thác, năng lượng, công nghệ và công nghệ sinh học thường có cổ phiếu đầu cơ. Rủi ro khi đầu tư vào các công ty đầu cơ ở giai đoạn đầu là rất lớn, tuy nhiên khả năng một công ty nhỏ có thể tìm thấy một mỏ khoáng sản khổng lồ, phát minh ra ứng dụng thế hệ mới hoặc khám phá ra cách chữa trị một căn bệnh nào đó mang lại đủ động lực cho các nhà đầu cơ chấp nhận rủi ro đó. Ví dụ như cổ phiếu BNTX của BioNTech SE (Đức) đã tăng hơn 200 lần vào năm 2021 sau khi công ty này hợp tác với Pfizer phát triển và sản xuất thành công vaccine phòng Covid-19.
Sự khác biệt giữa đầu cơ và đầu tư
| Nhà đầu tư | Nhà đầu cơ |
- Quan tâm giá trị cơ bản của cổ phiếu, nội tại của công ty niêm yết. - Tập trung vào các khoản đầu tư cổ phiếu dài hạn, có rủi ro và lợi suất vừa phải. - Có xu hướng nghiên cứu sâu rộng và xem xét dữ liệu lịch sử của công ty trước khi mua cổ phiếu trong thời kỳ suy thoái để đạt được lợi nhuận tối đa. - Có khẩu vị rủi ro vừa phải - Thận trọng với tầm nhìn dài hạn và kiên nhẫn, dựa trên phân tích chuyên sâu qua những nguyên tắc cơ bản về chứng khoán | - Quan tâm biến động giá thị trường, không cần biết công ty hoạt động tốt hay kém - Tập trung vào các khoản đầu tư ngắn hạn - Có xu hướng chạy theo các công ty hứa hẹn sản xuất các sản phẩm hoặc dịch vụ sáng tạo với hy vọng rằng những cổ phiếu vốn hóa nhỏ này sẽ đạt giá trị cao trong tương lai gần. - Có khẩu vị rủi ro cao. - Nhanh nhạy, liều lĩnh và mang tính phán đoán theo yếu tố cung cầu, tâm lý đám đông |
Các hình thức đầu cơ trên thị trường chứng khoán
- Đầu cơ giá lên
Nhà đầu cơ tìm kiếm cơ hội tăng vốn bằng cách mua các cổ phiếu bị định giá thấp để bán lại chúng trong tương lai khi giá trị thực của chúng được phản ánh trên thị trường. Theo nghĩa này, các nhà đầu cơ giá lên đang hy vọng tìm thấy các cổ phiếu nhỏ, mới nổi hoặc cổ phiếu giá rẻ được định giá không chính xác do tính không ổn định hoặc giá trị thị trường thấp của chúng.
- Đầu cơ giá xuống
Nhà đầu cơ giá xuống là người kỳ vọng giá chứng khoán sẽ giảm trong tương lai để bán khống chứng khoán, kiếm lợi nhuận từ việc có thể mua lại chúng với giá thấp hơn vào một thời điểm nào đó trong tương lai. Một trong những đặc điểm đáng chú ý của các nhà đầu cơ là họ sẵn sàng giao dịch ở cả thị trường giá lên và giá xuống, thoải mái như nhau với cả việc mua và bán ngắn trong ngắn hạn.
Ưu và nhược điểm của cổ phiếu đầu cơ
| Ưu điểm | Nhược điểm |
- Tăng tính thanh khoản thị trường - Các nhà đầu cơ thường cung cấp vốn cho phép các công ty non trẻ phát triển và mở rộng, hoặc hỗ trợ giá cho các tài sản hoặc ngành tạm thời rơi vào thời kỳ khó khăn về tài chính hoặc không được ưa chuộng. Theo cách đó, các nhà đầu cơ giúp hỗ trợ và thúc đẩy nền kinh tế nói chung. - Khả năng chấp nhận rủi ro cao hơn của các nhà đầu cơ chuyển thành nguồn tài chính cho các công ty trở nên sẵn có và rộng rãi hơn. | - Giá cả bất hợp lý, có thể định giá cổ phiếu quá cao hoặc quá thấp, không phản ánh chính xác giá trị nội tại thực sự của doanh nghiệp. - Tình trạng đầu cơ tràn lan có thể dẫn đến bong bóng kinh tế, do giá tăng phi thực tế. Chu kỳ được lặp đi lặp lại: giá tăng do nhu cầu của các nhà đầu cơ tăng, tiếp theo là những người mua mới bị thu hút bởi giá tăng nhanh làm tăng nhu cầu hơn nữa, đẩy thị trường lên mức giá thậm chí cao hơn, cho đến khi bong bóng vỡ và giá giảm mạnh. |
Do có tính rủi ro cao, trước khi quyết định mua vào cổ phiếu đầu cơ, người tham gia chứng khoán cần nghiên cứu kỹ loại cổ phiếu này, tìm những công ty nhỏ nhưng có đội ngũ quản lý tốt, hoạt động kinh doanh minh bạch, đồng thời đánh giá thị trường, theo dõi tin tức và chuẩn bị một tâm lý sẵn sàng chấp nhận rủi ro.