Kể từ ngày đầu tháng 11-2022 khi các luật sư của Tổng thống Mỹ Joe Biden lần đầu tiên tìm thấy các tài liệu mật tại văn phòng riêng của ông ở thủ đô Washington, DC, một số quan chức thân cận với vụ việc đã tuân thủ một quy tắc: Không nói bất kỳ điều gì công khai có thể gây nguy hiểm cho cuộc điều tra, theo đài CNN.
Khi sự việc bị lộ trước công chúng, Nhà Trắng vẫn chọn lọc những gì có thể chia sẻ. Điều này dẫn đến một loạt nghi vấn và chỉ trích về việc họ đang tiết lộ ở mức độ nào và khi nào họ sẽ công khai toàn bộ thông tin. Bản thân ông Biden cũng mất kiên nhẫn về mức độ thông tin ông có thể công bố trước công chúng, khi bày tỏ 2 lần với phóng viên rằng ông hy vọng có thể thông báo nhiều hơn về vụ việc.
 |
Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: AP |
“Tôi sẽ có cơ hội nói về tất cả những điều này, sớm thôi” - ông nói hôm 16-1, vài giờ trước khi Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland bổ nhiệm một cố vấn đặc biệt để giám sát cuộc điều tra. Đằng sau hậu trường, các nguồn tin cho biết chủ nhân Nhà Trắng ngày càng thất vọng về diễn biến của sự việc, đặc biệt là cách chính quyền của ông xử lý vấn đề.
Ngày 16-1, một ngày sau khi vụ việc bị lộ, Tổng thống Biden chỉ có duy nhất một kế hoạch trong lịch trình công khai, đó là phát biểu trước Mạng lưới Hành động Quốc gia để kỷ niệm ngày Martin Luther King, Jr.
Hạ nghị sĩ Dân chủ Al Sharpton chia sẻ với CNN rằng ông Biden có vẻ đã “tốt hơn" khi hai người trao đổi một vài chuyện với nhau. Ông Sharpton cho biết chủ nhân Nhà Trắng không đề cập đến vụ tài liệu mật. “Tổng thống nói rằng sự thay đổi trong Quốc hội sẽ khiến việc lập pháp trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, ông ấy cũng nói rằng sẽ cố gắng làm việc với các đảng viên Cộng hòa và trao đổi với họ” - ông Sharpton nói.
Những “sai lầm không đáng có"
Theo CNN, quyết định tránh đề cập tới vụ việc trên của ông Biden kể cả ở nơi công cộng hoặc trong các buổi trao đổi với các đồng minh nằm trong nỗ lực của nhóm ông ấy trong việc tránh gây tổn hại đến cuộc điều tra và làm cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn.
Ông Bob Bauer - luật sư riêng của tổng thống và là người đã xử lý vấn đề tài liệu - đã xác định rằng việc tiết lộ công khai các chi tiết về cuộc điều tra có thể cản trở cuộc điều tra đó. Trong tuyên bố công khai đầu tiên về vụ việc, ông Bauer cho biết các luật sư riêng của ông Biden “đã cố gắng cân bằng tầm quan trọng của việc minh bạch trước công chúng với các tiêu chuẩn và hạn chế cần thiết để bảo vệ tính nhất quán của cuộc điều tra”.
“Những cân nhắc này yêu cầu tránh tiết lộ công khai chi tiết liên quan đến cuộc điều tra trong khi nó đang diễn ra” - ông cho biết. Các cố vấn Nhà Trắng và nhà lãnh đạo Mỹ cũng cho rằng việc tiết lộ nhiều thông tin có thể ảnh hưởng xấu đến cuộc điều tra.
Tuy nhiên, ngay cả một số đồng minh thân cận nhất của tổng thống cũng đã thắc mắc tại sao Nhà Trắng lại đợi quá lâu trước khi công khai về các tài liệu mật bị đặt sai chỗ (vụ việc được phát hiện lần đầu tiên vào đầu tháng 11-2022).
Họ cũng đặt nghi vấn tại sao khi văn phòng cố vấn Nhà Trắng lần đầu tiên xác nhận vào tuần trước rằng một loạt tài liệu mật đã được phát hiện tại văn phòng của ông Biden, song lại không đề cập việc nhiều tài liệu sau đó cũng được tìm thấy tại nhà riêng của tổng thống ở Wilmington (bang Delaware) hồi tháng 12.
 |
| Tòa nhà có trung tâm nghiên cứu Penn Biden Center - nơi phát hiện ra tài liệu mật của ông Biden. Ảnh: AFP |
Cựu Thượng nghị sĩ Dân chủ Doug Jones - một đồng minh thân cận của ông Biden chia sẻ với CNN rằng theo quan điểm của ông, Nhà Trắng đã gặp khó khăn do “những sai lầm không đáng có”.
Ông Jones tin rằng các luật sư của ông Biden đã xử lý tình huống “hoàn toàn phù hợp” bằng cách thông báo ngay cho Cục Quản lý Hồ sơ và Văn khố Quốc gia Mỹ sau khi phát hiện ra số tài liệu mật đầu tiên. Tuy nhiên, khi ông Richard Sauber - cố vấn đặc biệt của ông Biden - xác nhận vụ việc hồi tuần trước, Nhà Trắng khi đó đã mắc sai lầm nghiêm trọng.
“Khi bạn tuyên bố, khi bạn có sự thật, bạn phải nói một cách đầy đủ và hoàn chỉnh. Họ nói về số tài liệu phát hiện đầu tiên chứ không nói về số tài liệu bị phát hiện là thứ hai dù biết về nó” - ông Jones nói.
Cuối tuần qua, Thượng nghị sĩ Dân chủ Debbie Stabenow cho biết việc phát hiện ra các tài liệu mật chắc chắn là điều đáng xấu hổ của chính quyền ông Biden. “Đó rõ ràng là một trong những điều mà họ ước không xảy ra” - bà Stabenow nói, theo đài NBC.
Cam go phía trước
Theo CNN, nếu các tài liệu mật bị đặt sai chỗ tạo ra một “cơn địa chấn mới" cho chính quyền ông Biden, thì sự nhạy cảm pháp lý xung quanh vấn đề này sẽ ngăn Nhà Trắng triển khai các công cụ trong chương trình nghị sự của họ.
Trong tuần qua, các quan chức Nhà Trắng đã tỏ ra vô cùng thận trọng khi bị đặt câu hỏi về các tài liệu mật. Tuần trước, sau khi tiết lộ đầu tiên về các tài liệu tại văn phòng riêng của ông Biden xuất hiện, Nhà Trắng đã triệu tập một cuộc họp với đồng minh hàng đầu trong chính quyền để giải thích về cuộc điều tra, với hy vọng dập tắt những lời chỉ trích và nghi vấn về vụ việc.
Hai nguồn thạo tin chia sẻ với CNN rằng trong cuộc họp, một quan chức Nhà Trắng nói rằng số tài liệu bị đặt sai chỗ “chưa đến một tá”, và không có tài liệu nào “đặc biệt nhạy cảm” hay “liên quan nhiều đến lợi ích của cộng đồng tình báo”. Tuy nhiên, chỉ 1 ngày sau, các tài liệu mật khác bị phát hiện ở một địa điểm thứ 2, nâng tổng số tài liệu mật bị đặt sai chỗ lên khoảng 20. Điều này khiến giới chức Nhà Trắng gặp khó trong việc giải quyết sự tình khi không có cái nhìn toàn cảnh.
Giới lãnh đạo Dân chủ tại Quốc hội Mỹ cho biết Nhà Trắng đã nói rõ rằng có hai khía cạnh cần được nhấn mạnh, đó là Nhà Trắng cam kết hợp tác đầy đủ với cuộc điều tra đang diễn ra và có sự khác biệt lớn giữa vụ việc lần này và vụ phát hiện tài liệu mật tại tư dinh Mar-a-Lago (bang Florida) của cựu Tổng thống Donald Trump.
Giới chức chính quyền Washington thừa nhận rằng những tuần tới sẽ là khoảng thời gian đầy thách thức khi họ phải đối mặt với cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt, giữa lúc họ đang ra sức thúc đẩy chương trình nghị sự trong bối cảnh ông Biden tìm kiếm nhiệm kỳ thứ 2.
