Nhưng sự nổi tiếng, thiên đường từ nghệ thuật 3D vẫn không thể "kéo" anh ra khỏi định mệnh với ngành nông học.

Năm 1993, Gilles Tran tốt nghiệp Học viện Nông học Pháp. Một đam mê mới về không gian ba chiều bỗng xuất hiện. Chàng kỹ sư nông nghiệp mỗi ngày tự học và sáng tạo, rồi lập website riêng, đưa hàng trăm hình ảnh 3D đậm chất nghệ thuật, đậm chất "Gilles" đến triển lãm ở những hội thảo hay dự án lớn ở châu Âu như Pháp, Bỉ, Ý... 

Vậy nhưng anh vẫn duy trì công việc là kỹ sư nông nghiệp cho Hiệp hội Chăn nuôi Pháp (AFZ).

Như một cơ duyên, những năm đầu 2000, Tổ chức Lương nông thế giới (FAO) nhận thấy đến lúc phải cập nhật lại bách khoa thư của ngành mình, và họ tìm đến cơ quan của anh, đặt vấn đề cập nhật và in lại. 

Gilles cho rằng đã làm lại từ điển thì phải làm online cho hợp thời đại. Anh kể: "Truy cập online thời điểm đó chưa thông dụng, lại thêm miễn phí, là hai điều từ ý tưởng mà FAO nghi ngại. Nhưng tôi vẫn nghĩ: không thể là từ điển giấy được".

Cuối cùng FAO đồng ý và hỗ trợ kinh phí cho AFZ làm trong ba năm (2009-2012). Ba năm cho hành trình công việc thú vị và khó khăn bắt đầu.

Gilles phải tìm những nhà nghiên cứu và kêu gọi họ viết, cập nhật những mục, những danh từ khoa học, sau đó tiến hành nghiệm thu. 

"Người viết là các giáo sư đầu ngành, nhà nghiên cứu lớn về nông học. Tôi thu thập, thẩm định và biến tấu lại sao cho thông dụng, dễ hiểu, nông dân quốc gia nào cũng có thể truy cập, tra tìm. Vai trò của mình là đứng giữa những tư duy khác nhau để làm sao ra sản phẩm cho độc giả đại chúng. Đây là vấn đề khó khăn nhất. 

Thứ hai nữa là cập nhật làm mới kiến thức, xu hướng nông nghiệp, tổng hợp công trình nghiên cứu suốt mấy thập niên về các loại thức ăn, cây cỏ và đưa vào các mục từ của nguồn dữ liệu", anh giải thích.

Sau ba năm "thai nghén", từ điển online về nông học đã ra đời. Bách khoa thư online, có địa chỉ http://www.feedipedia.org khi truy cập sẽ hiện lên hệ thống nguồn cung cấp dữ liệu, thông tin nguồn thức ăn chăn nuôi. 

Ở đó có danh mục nguồn cấp dữ liệu về thức ăn gia súc; sản phẩm/phụ phẩm thực vật; thức ăn có nguồn gốc động vật; có tên khoa học, công cụ như công cụ khẩu phần của FAO cho bò sữa, công cụ kiểm tra phòng thí nghiệm của FAO; hay mục các tài nguyên khác…

"Người tiêu dùng mua trứng gà thường chọn vỏ đỏ hồng, ngại mua vỏ trắng. Người nuôi sẽ cho gà ăn gì để vỏ trứng có màu như thế? Tra cứu trên bách khoa thư sẽ biết thức ăn cho gia cầm, thậm chí tôi có phân tích cả tác động môi trường", Gilles mô tả.

Theo kế hoạch, ba năm dự án sẽ kết thúc. Thế nhưng từ điển online ngày một thành công đã kéo dự án tiếp tục đến tận hôm nay. 

Lượng truy cập tăng đều, đặc biệt ở khối châu Phi, châu Á như Ấn Độ, Philippines, Nigeria, Kenya và đông nhất là từ Mỹ. 5.000 người/ngày; 1,4 triệu lượng truy cập/năm; 8,73 triệu lượt xem từ 2012 đến nay… Những con số sẽ không thể đạt được nếu in từ điển bằng giấy.

Để tiếp tục nâng cao dữ liệu bách khoa thư, mỗi ngày Gilles Tran làm việc ở văn phòng ngân hàng dữ liệu nông học. 

"Đó là nguồn dữ liệu tôi đã xây dựng 20-30 năm nay và vẫn được tiếp tục xây dựng mỗi ngày", anh cho biết.

Năm 2017, Viện hàn lâm Nông nghiệp Pháp trao huy chương cho Gilles Tran vì vai trò sáng lập và điều hành ngân hàng dữ liệu thức ăn cho động vật của nước Pháp.

Còn FAO viết: "Anh Gilles đã dồn mọi tâm huyết để lập ra một bộ bách khoa thư trực tuyến đa ngôn ngữ về ngành nông học, giải thích mọi thứ cho mọi người, thực sự khai sáng nhiều điều mới mẻ về nông nghiệp".