Viện KSND TP.Hà Nội đã ban hành cáo trạng truy tố bị can Lương Thế Hiển (63 tuổi, cựu Phó chánh văn phòng Sở TN-MT TP.Hà Nội) và Nguyễn Thị Liên (63 tuổi, vợ ông Hiển) cùng về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, theo khoản 4 điều 175 bộ luật Hình sự.
 |
Khu đất trên phố Bà Triệu bị kê biên để phục vụ điều tra vụ án |
ctv |
Theo cáo trạng, phố Bà Triệu (Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội) có 3 thửa đất liền nhau tại số 296, 298 và 300 có nguồn gốc thuộc sở hữu nhà nước, tổng diện tích 676,4 m2.
Trong số này, 308,9 m2 đã được bán và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) cho 11 hộ dân, phần còn lại tiếp tục cho 3 hộ dân thuê và làm diện tích chung.
Năm 2017, ông Nguyễn Thanh Thủy (51 tuổi, trú Q.Đống Đa, Hà Nội) mua gom toàn bộ đất của 11 hộ dân nêu trên để kinh doanh bất động sản và được Sở TN-MT TP.Hà Nội cấp 11 GCN đứng tên ông Thủy. Tiếp đó, ông Thủy muốn mua phần nhà đất còn lại thuộc sở hữu nhà nước và gộp 11 GCN để thuận lợi cho việc làm ăn.
Tuy nhiên, do không thuộc đối tượng được mua, ông Thủy tìm đến ông Lương Thế Hiển nhờ giúp đỡ. Ông Hiển nói có quan hệ với nhiều lãnh đạo sở, ngành Hà Nội, có thể đứng tên thay ông Thủy mua đất và gộp GCN, nhưng phải trả công 7 tỉ đồng. Ông Thủy đồng ý.
Để hợp thức việc nhờ đứng tên làm thủ tục, ông Thủy và ông Hiển thống nhất sẽ lập các hợp đồng và giấy tờ giả cách.
Hai bên ký hợp đồng hợp tác kinh doanh thể hiện ông Thủy và vợ ông Hiển mỗi người góp 100 tỉ đồng để mua nhà đất tại số 296, 298 và 300 phố Bà Triệu, ký biên bản thanh lý hợp đồng thể hiện ông Thủy chuyển nhượng 50% vốn góp của mình cho ông Hiển. Ông Thủy còn viết 3 giấy nhận tiền với tổng 200 tỉ đồng từ vợ chồng ông Hiển.
Tháng 10.2017, ông Thủy ký 11 hợp đồng công chứng để chuyển nhượng diện tích đất theo 11 GCN cho vợ chồng ông Hiển. Ít ngày sau, Sở TN-MT TP.Hà Nội cấp 11 GCN đứng tên vợ chồng ông Hiển.
Ngoài ra, ông Thủy cũng nhờ ông Hiển đứng tên mua thêm 165,75 m2 đất thuộc sở hữu nhà nước với trị giá hơn 26 tỉ đồng.
Kết quả, ông Hiển làm các thủ tục và được Sở TN-MT TP.Hà Nội hợp thành 4 GCN tại số 296, 298 và 300 phố Bà Triệu, với tổng diện tích 676,4 m2, đứng tên vợ chồng ông Hiển.
Có GCN trong tay, thay vì trả lại nhà đất cho ông Thủy như thỏa thuận từ trước, ông Hiển nảy sinh ý định chiếm đoạt bằng việc ký 4 hợp đồng công chứng để chuyển nhượng toàn bộ diện tích đất theo 4 GCN cho một người khác, với trị giá gần 320 tỉ đồng.
Phát hiện bị lừa, ông Thủy làm đơn tố cáo tới cơ quan công an.
Vợ nhận tội, chồng nói không
Khai với cơ quan điều tra, bà Nguyễn Thị Liên thừa nhận giữa vợ chồng mình và ông Thủy không hợp tác kinh doanh, không có việc giao nhận tiền để góp vốn mua đất tại số 296, 298 và 300 phố Bà Triệu.
Các giấy tờ, hợp đồng mà bà Liên ký đều do chồng nhờ vả, khi ký không đọc nội dung. Bị can cũng không trao đổi, không tham gia giao dịch mua bán nhà đất với ông Thủy hoặc bên thứ ba.
Ngược lại, ông Lương Thế Hiển không thừa nhận hành vi phạm tội. Bị can khẳng định mình và ông Thủy có góp vốn để hợp tác kinh doanh như nội dung hợp đồng đã ký kết.
Dù vậy, căn cứ vào chứng từ nộp tiền mua nhà đất do ông Thủy cung cấp, kết quả thực nghiệm điều tra, lời khai của bà Liên và những người liên quan, Viện KSND TP.Hà Nội nhận định có đủ cơ sở kết luận ông Hiển lạm dụng tín nhiệm để chiếm đoạt nhà đất của ông Thủy.
Theo kết luận định giá tài sản của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự TP.Hà Nội, 3 thửa đất tại số 296, 298 và 300 phố Bà Triệu với tổng diện tích 676,4 m2 có giá trị hơn 127 tỉ đồng. Giá trị này tính ở thời điểm vợ chồng ông Hiển chuyển nhượng cho bên thứ ba (năm 2018), không bao gồm tài sản trên đất. Đây cũng là số tiền mà 2 bị can bị cáo buộc chiếm đoạt của bị hại.
Viện KSND TP.Hà Nội xác định bị can Lương Thế Hiển phạm tội với vai trò chính, được hưởng lợi chủ yếu; Nguyễn Thị Liên là đồng phạm giúp sức, vì nể nang chồng nên ký các giấy tờ và hợp đồng giả cách, không được hưởng lợi gì.
Quá trình điều tra, bị can Hiển khai báo không thành khẩn, cản trở công tác xác minh về nguồn gốc cũng như việc sử dụng số tiền phạm tội mà có. Bị can còn đe dọa, ép buộc vợ khai báo gian dối, tẩu tán tài sản liên quan.
Đáng chú ý, ngoài truy cứu trách nhiệm hình sự vợ chồng ông Hiển, cơ quan điều tra cho rằng có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong việc cho thuê, bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước tại số 296, 298 và 300 phố Bà Triệu, nên đã ra quyết định tách hồ sơ để xử lý sau.
Chuyển tội danh sau khi “nút thắt được gỡ”
Vụ án này, vợ chồng bị can Lương Thế Hiển ban đầu bị khởi tố, bắt tạm giam về tội trốn thuế. Lý do, 2 bị can bán khu đất cho bên thứ ba với giá gần 320 tỉ đồng nhưng khi làm hợp đồng công chứng lại chỉ kê khai 30 tỉ đồng. Hành vi này bị xác định là trốn thuế, với trị giá hơn 5,2 tỉ đồng.
Tuy nhiên, khi đủ căn cứ cho thấy hai vợ chồng bị can Hiển có hành vi lạm dụng tín nhiệm để chiếm đoạt khu đất trị giá hơn 127 tỉ đồng của ông Thủy, Công an TP.Hà Nội đã ra quyết định thay đổi quyết định khởi tố vụ án, thay đổi quyết định khởi tố bị can từ trốn thuế sang lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.