Nga vẫn đang đưa dầu đến các thị trường trên toàn cầu, xóa tan lo ngại rằng các lệnh trừng phạt có hiệu lực tháng trước sẽ khiến xuất khẩu của họ lao dốc. Một văn phòng nhỏ ở ngoại ô Mumbai (Ấn Độ) đã góp phần vào quá trình này.
Đây là trụ sở của Gatik Ship Management - một hãng vận tải biển Ấn Độ, từng không có một con tàu nào cho đến năm 2022. Sau khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine, họ đã nhanh chóng đưa về hàng chục tàu dầu và biến chúng thành phương tiện vận chuyển dầu thô Nga dọc các tuyến thương mại mới, đến Địa Trung Hải, Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ.
Gatik là một trong những startup tích cực nhất trong việc gom tàu dầu cũ để thay thế các tàu dầu phương Tây không còn làm ăn với Nga. Theo lãnh đạo các hãng tàu biển, hãng môi giới và bảo hiểm, đội tàu này đã giúp dầu thô Nga được vận chuyển đến tay người mua châu Á, và dữ liệu bảo hiểm. Một nhân viên Gatik cho biết trên WSJ rằng công ty hiện quản lý khoảng 25 tàu.
"Thị trường vận tải biển luôn thích nghi được với các biến động chính trị", Lars Barstad – CEO hãng tàu biển Frontline cho biết.
Điểm xuất khẩu dầu Nga tại cảng Primorsk trên biển Baltic. Ảnh: Reuters
Tháng trước, phương Tây áp trần giá bán dầu Nga tại 60 USD một thùng và cấm các hãng vận tải biển, bảo hiểm cung cấp dịch vụ cho dầu Nga nếu bán trên mức này. Việc này khiến nhiều chủ tàu chọn cách cắt đứt hoàn toàn việc làm ăn với thị trường Nga. Dầu Nga vì thế hiện chủ yếu bán cho người mua châu Á, với tuyến vận chuyển dài hơn nhiều so với châu Âu.
"Không có dấu hiệu nào cho thấy thiếu tàu vận chuyển dầu", David Wech – kinh tế trưởng tại Vortexa cho biết. Theo hãng dữ liệu Kpler, Nga đang trên đà xuất khẩu 158 triệu thùng dầu thô bằng đường biển tháng này. Đây sẽ là một trong 5 tháng xuất khẩu kỷ lục của họ.
Lãnh đạo các hãng vận tải biển Nga cũng cho biết tàu dầu không phải là vấn đề với họ. Hãng vận tải biển quốc doanh PAO Sovcomflot (Nga) có một chi nhánh tại Dubai. Một số hãng vận tải biển lớn của phương Tây cũng vẫn đang vận chuyển dầu thô Nga, với giá mua dầu dưới trần.
Gatik là một trong các hãng cung cấp tàu dầu. Kể từ tháng 6, họ đã quản lý 25 tàu, theo dữ liệu của Liên minh châu Âu (EU). Độ tuổi trung bình của chúng là 17 – độ tuổi lẽ ra đã bị chủ tàu thải loại.
Dù vậy, Gatik chỉ là công ty quản lý và không sở hữu các tàu này. Dữ liệu đăng ký cho thấy các chủ tàu đều có địa chỉ ở Mumbai, như Gatik.
Giữa tháng 1, tàu Atalanta thuộc Gatik nhận dầu Urals Nga từ cảng Primorsk. 6 tàu khác thuộc công ty này cũng nhận dầu thô Nga giai đoạn 5/12/2022 – 14/1/2023. Trong đó, có tàu đã đi 2 chuyến. Các tàu khác của Gatik cũng đưa dầu Nga đi từ các cảng ở Biển Baltic và Biển Đen, với giá bán dưới trần.
Các tàu này được bảo hiểm bởi American P&I Club. Các hãng bảo hiểm đều yêu cầu các công ty vận chuyển dầu Nga viết cam kết giá mua dưới giá trần.
Dù vậy, không phải tàu nào cũng quan tâm đến trần giá. Hơn 75 lô hàng dầu thô Nga từ 5/1 – 14/1 được chở bằng các tàu dầu không mua bảo hiểm của phương Tây hay Nhật Bản. Đây là các nước thống trị thị trường bảo hiểm hàng hải.
Các tàu của Sun Ship Management – công ty con của Sovcomflot tại Dubai – đóng góp 46 trong số hơn 160 lô dầu Nga được chuyên chở trong giai đoạn trên. Toàn bộ số tàu này thuộc sở hữu của các công ty UAE, Hong Kong, Trung Quốc đại lục, Ấn Độ, Nga. Chúng vận chuyển hơn 60% dầu Nga kể từ khi trần giá có hiệu lực, Yen Ling Song – nhà phân tích tại S&P Global Commodities at Sea cho biết
Một số hãng tàu dầu lớn thì lại tận dụng trần giá để kinh doanh. Tích cực nhất là TMS Tankers (Hy Lạp). Các tàu dầu của công ty này đã tăng lượng dầu Nga vận chuyển lên 14 lần giai đoạn 5/12-14/1, WSJ trích nguồn tin thân cận cho biết.
Các tàu của TMS được bảo hiểm bởi P. & I (Na Uy). "Không ai muốn cho tàu không được bảo hiểm đỗ ở vùng biển của mình đâu", người phát ngôn của Gard P. & I cho biết.
Hà Thu (theo WSJ)