Hôm nay (3/1), Tòa án nhân dân TP Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử 38 bị cáo liên quan đến vụ án "thổi giá" kit xét nghiệm của Công ty CP Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á). Phiên tòa dự kiến sẽ kéo dài khoảng 20 ngày do thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ toạ.
Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ Chu Ngọc Anh, Phan Quốc Việt - Chủ tịch, Tổng giám đốc Công ty CP Công nghệ Việt Á và các bị can đã được cảnh sát dẫn giải đến tòa.
 Cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh. (Ảnh: ANTĐ) |
 Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long. (Ảnh: ANTĐ) |
 Phan Quốc Việt - Chủ tịch, Tổng giám đốc Công ty CP Công nghệ Việt Á (Ảnh: ANTĐ) |
Hội đồng xét xử vụ án Kit test Việt Á tại TAND TP Hà Nội gồm 5 thành viên, trong đó có 2 thẩm phán, 3 hội thẩm nhân dân và do Thẩm phán Trần Nam Hà (Chánh Tòa Gia đình, TAND TP Hà Nội) làm chủ tọa. Ngoài ra, còn có 2 thẩm phán và 3 hội thẩm nhân dân dự khuyết. Thư ký phiên tòa là 2 cán bộ tòa án và các thư ký dự khuyết.
Kiểm sát viên thực hành quyền công tố và giám sát hoạt động xét xử là 9 người, bao gồm cả các kiểm sát viên dự khuyết. Hiện, có tổng số hơn 70 luật sư tham gia phiên tòa để bào chữa cho các bị cáo và bảo vệ quyền lợi cho những cá nhân, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Trong đó, ông chủ Việt Á Phan Quốc Việt có 4 luật sư bào chữa; cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long được 4 luật sư bào chữa; cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ (KH-CN) Chu Ngọc Anh có 1 luật sư bào chữa và một số luật sư bào chữa cho 2 bị cáo trong cùng vụ án.
Tiến hành phiên xét xử sơ thẩm vụ án, TAND TP Hà Nội còn triệu tập hàng trăm tổ chức, cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Trong đó, tất cả các bị can, bị cáo, bị án ở tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước liên quan đến hành vi phạm tội của Phan Quốc Việt và kit test Việt Á cũng đều bị triệu tập đến tòa.
Quang cảnh phiên tòa
Hội đồng xét xử vụ án Kit test Việt Á tại TAND TP Hà Nội gồm 5 thành viên
Trong vụ án này, Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) Tối cao truy tố cựu bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long về tội "Nhận hối lộ"; cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN), cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh và Phạm Công Tạc, cựu Thứ trưởng Bộ KH-CN, bị truy tố cùng về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí".
Bị cáo Phạm Xuân Thăng, cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương, bị truy tố về tội Lợi dụng chức vụ khi thi hành công vụ.
VKSND Tối cao còn truy tố Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á, về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và Đưa hối lộ.
VKSND Tối cao xác định, đầu năm 2020, khi Covid-19 bùng phát mạnh, Phan Quốc Việt biết chủ trương nghiên cứu sinh phẩm phục vụ phòng chống dịch nên xin cùng tham gia đề án. Ngay sau khi được chuyển giao quy trình nghiên cứu kit xét nghiệm, Việt giao cấp dưới tiếp tục phát triển để sản xuất, rồi xin cấp phép lưu hành, kinh doanh thương mại.
Trong năm 2020 và 2021, Việt Á đã sản xuất 8,7 triệu kit test và tiêu thụ được 8,3 triệu sản phẩm. Doanh nghiệp này được nhà nước thanh toán 2.250 tỷ đồng và bị cáo buộc hưởng lợi bất chính 1.235 tỷ đồng.
Để được tham gia nghiên cứu, cấp số đăng ký lưu hành sản phẩm, hiệp thương giá, Việt bị cáo buộc đưa hối lộ 106 tỷ đồng, trong đó có 3 triệu USD và 4 tỷ đồng (tổng 82 tỷ đồng) chi cho 6 quan chức. Cụ thể, cựu bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long bị cáo buộc nhận 2,25 triệu USD (51 tỷ đồng); ông Trịnh Thanh Hùng, cựu vụ phó Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, nhận 350.000 USD (8 tỷ); ông Nguyễn Minh Tuấn, cựu vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, nhận 300.000 USD (6,9 tỷ); ông Nguyễn Huỳnh nhận 54 tỷ đồng (trong đó đưa cho ông Long 50 tỷ, hưởng lợi 4 tỷ); ông Nguyễn Nam Liên, cựu vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính, Bộ Y tế, nhận 100.000 USD (khoảng 2,3 tỷ đồng). Trong giai đoạn bán kit xét nghiệm, Việt khai đưa hối lộ cho Giám đốc CDC Hải Dương Phạm Duy Tuyến 27 tỷ đồng.
Ngoài ra, Việt còn "cảm ơn" ông Chu Ngọc Anh 200.000 USD, Phạm Công Tạc 50.000 USD (1,1 tỷ).... Cơ quan điều tra phân tích, khoản nhận trên là tiền "hưởng lợi" do lợi dụng chức vụ, quyền hạn. Các cán bộ trên được xác định "không có sự bàn bạc, gây khó khăn" để Việt phải đưa tiền nên không cấu thành hành vi đưa, nhận hối lộ.
Để xảy ra các sai phạm, VKSND Tối cao đánh giá có sự thiếu sót trong quản lý, giám sát cán bộ của các Bộ ngành, UBND. Cơ quan công tố do đó kiến nghị các đơn vị có cá nhân sai phạm, tăng cường kiểm tra, chấn chỉnh để kịp thời xử lý sai phạm, đặc biệt trong công tác đấu thầu, mua sắm vật tư y tế của các cơ sở y tế công lập.
VKS ghi nhận, trong quá trình tố tụng, 32/38 người đã nộp khắc phục hậu quả, tổng hơn 77 tỷ đồng và 2,65 triệu USD (tương đương tổng 142 tỷ đồng).
Trong đó, cựu bộ trưởng Long nộp 2,25 triệu USD (gần 55 tỷ đồng); Phạm Duy Tuyến, cựu giám đốc CDC Hải Dương nộp hơn 12 tỷ đồng; Nguyễn Minh Tuấn, cựu vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế nộp 300.000 USD (7,3 tỷ đồng); Phan Huy Văn, giám đốc Công ty Dược Phan Anh nộp 16,8 tỷ đồng; ông Trịnh Thanh Hùng nộp 8 tỷ đồng và 8 số tiết kiệm 4 tỷ đồng... hiện là những người nộp khắc phục nhiều nhất.
Tổng giám đốc Việt Á Phan Quốc Việt nộp 200 triệu đồng, có đơn xin dùng toàn bộ tài sản đang bị kê biên, tạm giữ để khắc phục toàn bộ hậu quả của vụ án.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!