Chứng khoán khép lại năm 2023 với VN-Index tăng 12,2%. Thị trường năm ngoái được dẫn dắt bởi nhóm cổ phiếu vốn hóa vừa (VNIMC) và nhỏ (VNISC). Theo thống kê của nền tảng theo dõi dữ liệu chứng khoán toàn thế giới Investing, nhóm VNIMC và VNISC đã tăng lần lượt hơn 33% và 30%, cao hơn nhiều so với mức tăng hơn 12% của rổ VN30 và chỉ số đại diện sàn HoSE.
Xét theo ngành, số liệu từ Fiintrade cho thấy nhóm chứng khoán, thép, xây dựng, hóa chất và công nghệ thông tin có hiệu suất vượt trội với mức tăng 35-78%. Ngược lại, các mã bất động sản, tiện ích, hàng hóa và dịch vụ công nghiệp, du lịch và giải trí, thực phẩm và đồ uống, bảo hiểm là các ngành có hiệu suất kém hơn so với VN-Index.
Tương ứng, các cổ phiếu tăng mạnh nhất năm 2023 đều là các mã vừa và nhỏ, thuộc các ngành kể trên.
Trên sàn HoSE, quán quân là cổ phiếu VIX khi chốt phiên ở 17.100 đồng, cao gần gấp ba so với cuối năm 2022. Bị giới hạn bởi biên độ giao dịch thấp nhất so với hai sàn còn lại (chỉ 7% mỗi phiên), mã này vẫn nằm trong nhóm dẫn đầu các cổ phiếu tăng mạnh nhất toàn thị trường. Nhiều phiên, cổ phiếu của Chứng khoán VIX giữ vai trò "gánh" chỉ số VN-Index khi thị giá tăng mạnh, thanh khoản cũng đạt mức cao.
Mã này nổi sóng khi công bố vượt chỉ tiêu lợi nhuận chỉ sau 6 tháng đầu năm với 715 tỷ đồng lãi trước thuế. Thay vì cạnh tranh thị phần và hoạt động môi giới với những công ty đầu ngành, VIX chọn hoạt động sôi nổi ở mảng tự doanh và cho vay ký quỹ (margin). Định hướng này giúp công ty có kết quả kinh doanh tăng trưởng tốt vào năm nay.
Trong top 10 mã có hiệu suất tốt nhất thị trường TP HCM, có đến một nửa là cổ phiếu chứng khoán. Ngoài VIX, các mã BSI, FTS, VDS và CTS lần lượt điểm danh trong nhóm này. Cổ phiếu chứng khoán tăng mạnh theo đà phục hồi của thị trường chung về điểm số và thanh khoản.
Yếu tố hỗ trợ tâm lý lớn nhất cho nhóm này là kỳ vọng hệ thống KRX (hệ thống công nghệ thông tin mới cho sàn HoSE, cho phép giao dịch trong cùng một ngày) đi vào vận hành cuối năm, dẫu thực tế đã lỗi hẹn. Ngoài ra, bản thân hoạt động tự doanh, margin hay môi giới của các công ty chứng khoán cũng phục hồi tốt trong năm ngoái.
Trên sàn HNX, cổ phiếu tăng mạnh nhất năm là VE4 của Công ty cổ phần Xây dựng Điện VNECO4. Từ vùng giá 87.000 đồng hồi cuối năm 2022, mã này có nhiều đợt sóng liên tiếp để kéo lên trên 288.000 đồng sau một năm, tức tăng hơn 231%. Thị giá tăng mạnh dù cổ phiếu này bị đưa vào diện cảnh báo từ cuối tháng 3/2023 vì lợi nhuận sau thuế chưa phân phối âm từ năm 2022. Sau đó, cổ phiếu cũng bị cắt margin vì vi phạm về thuế. Kết quả kinh doanh của VNECO4 cũng không quá tích cực khi nửa đầu năm còn thua lỗ, sang quý III, lợi nhuận cải thiện nhưng chỉ vỏn vẹn vài chục triệu đồng.
Trong nhóm tăng mạnh nhất thị trường Hà Nội, CMS cũng là mã đáng chú ý. Hồi tháng 9/2023, cổ phiếu này từng tăng dựng đứng lên 31.000 đồng một đơn vị, gấp 4,7 lần so với đầu năm. Thời điểm đó, chính ban lãnh đạo công ty đưa ra cảnh báo đang có nhiều nhận định chưa đúng mức về CMS, có thể đã góp phần làm cho giá và khối lượng giao dịch cổ phiếu trong thời gian qua có nhiều biến động bất thường, có khả năng gây ra thiệt hại cho các nhà đầu tư. Sau đó, thị giá mã này trải qua nhiều đợt điều chỉnh và chốt năm 2023 ở 19.100 đồng, tăng gần 190%.
Với biên độ giao dịch mỗi phiên cao nhất, sàn UPCoM ghi nhận nhiều cổ phiếu tăng hàng trăm điểm phần trăm trong năm 2023. Trong đó các mã CEG, TBH, QNT, STW và VSF đồng loạt tích lũy thị giá từ 4 lần trở lên, cao hơn hẳn mức tăng của các cổ phiếu top đầu trên hai sàn còn lại.
Riêng VSF của Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood II) là quán quân toàn thị trường. Mã này từng giao dịch quanh 4.300 đồng một đơn vị vào cuối năm 2022. Sau khi bị đưa vào diện cảnh báo cuối tháng 3, thị giá VSF không giảm mạnh, chỉ đi ngang. Đến tháng 8, mã này bắt đầu leo lên vùng 40.000 đồng, tích lũy 300% chỉ sau hai tuần trong bối cảnh ngành gạo đón nhiều tin tích cực về giá bán. Tuy nhiên, nhà đầu tư nắm giữ mã này trong tâm lý lo sợ khi nhiều phiên ghi nhận giá tăng trần trong buổi sáng, rồi nằm sàn ngay buổi chiều cùng ngày. Ban lãnh đạo giải thích giá cổ phiếu phụ thuộc vào cung - cầu trên thị trường, công ty không tác động.
VSF tăng nhanh và giữ quanh mốc 40.000 đồng đến cuối năm, dù sức khỏe Vinafood II vẫn còn yếu. Từ năm 2013 đến nay, doanh nghiệp này thua lỗ triền miên. Công ty có lãi trở lại trong quý III/2023 nhưng còn lỗ lũy kế gần 2.800 tỷ đồng. Kết thúc năm 2023, cổ phiếu VSF tăng 800%. Tuy thị giá vụt lên, thanh khoản vẫn nhỏ giọt chỉ vài triệu đến trăm triệu mỗi phiên.
Nhìn chung, các cổ phiếu tăng giá mạnh trên sàn HoSE đều đến từ những ngành có triển vọng tích cực về lợi nhuận (chứng khoán, xuất khẩu, logistic, xây dựng). Năm vừa qua, kết quả kinh doanh của họ có sự cải thiện, sức khỏe tài chính đều ở mức ổn định. Trong khi đó, các cổ phiếu bức phá trên sàn HNX và UPCoM đa phần có lợi nhuận khiêm tốn, nhiều doanh nghiệp thua lỗ và nợ chồng chất. Các cổ phiếu cũng có thanh khoản èo uột, nhất là những mã ở sàn UPCoM.
Tất Đạt
