Tại tại họp báo triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2024, liên quan đến quản lý thị trường vàng, ông Đào Xuân Tuấn, Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước) khẳng định, đây là thời điểm phù hợp để đánh giá lại mục tiêu và chính sách quản lý thị trường vàng.
Theo ông Tuấn, Nghị định 24/2012/NĐ-CP được ban hành năm 2012 giúp ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ điều hành tỷ giá và thực thu chính sách tiền tệ. Thực tế cho thấy, trong hơn 10 năm qua cũng như thời gian gần đây, dù giá vàng tăng giảm thất thưởng nhưng tỷ giá vẫn ổn định, mọi hoạt động của ngành ngân hàng cũng không còn bị ảnh hưởng bởi thị trường vàng.
"Đây là cơ sở chứng minh mục tiêu Nghị định 24 cơ bản hoàn thành. Đến nay, cần xem xét tình hình mới để có những điều chỉnh phù hợp", ông Tuấn nhấn mạnh.
Trước các ý kiến đề nghị xem xét việc bỏ cơ chế độc quyền vàng miếng, ông Tuấn cho biết, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tham khảo ý kiến các chuyên gia, hiệp hội, bộ ngành và đã được Chính phủ giao ngay trong tháng 1/2024 có báo cáo tổng kết đánh giá chính sách quản lý thị trường vàng và trình Chính phủ phê duyệt chủ trương thay đổi chính sách phù hợp tình hình mới.
Phó Thống đốc Đào Minh Tú chủ trì họp báo triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2024
Nói thêm về Nghị định 24, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh Nghị định 24 ra đời cách đây hơn 10 năm và đã phát huy vai trò vô cùng quan trọng. Trong đó, đảm bảo mục tiêu lớn nhất khi được xây dựng cũng như trong suốt quá trình thực hiện là chống vàng hoá nền kinh tế, không để thị trường vàng ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô (lãi suất, giá cả, tỷ giá…)
Còn câu chuyện lấy vàng SJC gọi là độc quyền, theo ông Tú trong Nghị định 24 có quy định Nhà nước độc quyền kinh doanh vàng miếng. Cụ thể theo Nghi định 24, Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
"Vàng trang sức, vàng mỹ nghệ là thuộc về thị trường, thuộc chức năng bộ, ngành khác quản lý về mặt Nhà nước. Còn vàng miếng do Nhà nước độc quyền. NHNN đại diện cho Nhà nước thực hiện việc độc quyền sản xuất và kinh doanh vàng miếng. Và chúng ta đã chọn SJC làm thương hiệu kinh doanh vàng miếng", ông Tú cho biết.
Câu hỏi đặt ra là SJC còn vai trò ở thời điểm hiện tại không? Theo ông Tú, nhiều chuyên gia cho rằng không cần thiết phải duy trì vàng SJC hay đã đến lúc mở ra nhiều loại hình kinh doanh vàng khác hay với tên khác.
Tuy nhiên, Phó Thống đốc khẳng định, dù vàng SJC còn độc quyền hay có nhiều thương hiệu khác cùng tham gia vào thị trường, mục tiêu cuối cùng là thị trường vàng không ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế vĩ mô. Đây là quyền lợi của 100 triệu dân Việt Nam.
Nhà nước luôn luôn tôn trọng quyền cất trữ, quyền mua bán vàng miếng của người dân. Song toàn dân không thể đi kinh doanh vàng miếng.
"Quyền lợi của nhóm doanh nghiệp kinh doanh vàng rất nhỏ so với lợi ích của toàn bộ 100 triệu dân. Nhà nước không khuyến khích kinh doanh vàng miếng, không bảo hộ giá cả của các tổ chức kinh doanh vàng miếng", Phó Thống đốc khẳng định.
Phó Thống đốc nhấn mạnh không chấp nhận việc giá vàng trong nước chênh lệch với giá vàng thế giới đến 20 triệu đồng/lượng như thời gian vừa qua. Không chấp nhận việc giá SJC cao hơn một số loại vàng khác đến vài triệu đồng.
"Vàng SJC cao hơn vàng thế giới hơn 20 triệu đồng/lượng vì lý do gì? Tất nhiên vàng thế giới có tăng nhưng vàng thế giới tăng 1, vàng trong nước tăng 3 là không chấp nhận được. Sau chỉ đạo của Thủ tướng, NHNN tuyên bố sẵn sàng can thiệp khi cần thiết, giá vàng đã lập tức đi xuống", Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh.
Theo ông Tú, tất cả vấn đề sẽ được xem xét khi sửa đổi Nghị định 24 sắp tới. Hướng sửa đổi ra sao để vừa đảm bảo quản lý, vừa đảm bảo tính thị trường. Thời gian tới Ngân hàng Nhà nước sẽ triển khai và xin ý kiến rộng rãi.
Theo Phó Thống đốc, quyền lợi của nhóm doanh nghiệp kinh doanh vàng rất nhỏ so với lợi ích của toàn bộ 100 triệu dân
Những ngày cuối năm 2023, giá vàng tăng phi mã và liên tục phá các kỷ luc. Để ổn định thị trường, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có Công điện về các giải pháp quản lý thị trường vàng.
Trong đó, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước theo dõi sát diễn biến giá vàng thế giới và trong nước để khẩn trương thực hiện ngay các giải pháp theo quy định để bình ổn thị trường vàng.
Chủ động xây dựng các kịch bản, phương án ứng phó với biến động của giá vàng thế giới và trong nước để sẵn sàng các biện pháp xử lý, sử dụng các công cụ theo thẩm quyền phù hợp, hiệu quả, kịp thời, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, ổn định kinh tế vĩ mô.
"Dứt khoát không để tình trạng "vàng hóa" nền kinh tế, không để tác động tiêu cực đến tỷ giá, lãi suất, thị trường tiền tệ, ngoại hối và an toàn, an ninh tài chính, tiền tệ quốc gia", Thủ tướng yêu cầu.
Yêu cầu Ngân hàng Nhà nước khẩn trương có giải pháp hiệu quả để quản lý, điều hành giá vàng miếng trong nước theo nguyên tắc thị trường. Không để tình trạng chênh lệch giữa giá vàng miếng trong nước và vàng quốc tế ở mức cao như thời gian qua ảnh hưởng tiêu cực đến điều hành kinh tế vĩ mô. Công điện yêu cầu Ngân hàng Nhà nước báo cáo kết quả thực hiện trong tháng 1/2024.
Giao Ngân hàng Nhà nước tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, giám sát chặt chẽ, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm đối với thị trường vàng, hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh vàng, các cửa hàng, đại lý phân phối và mua bán vàng miếng và các chủ thể khác tham gia thị trường.
Thủ tướng cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước đánh giá tổng thể, toàn diện về tình hình thị trường vàng trong nước và công tác quản lý nhà nước về thị trường vàng, bao gồm cả các nội dung về sản xuất, kinh doanh vàng miếng, vàng thương hiệu SJC, vàng trang sức...
Từ đó, xác định cụ thể những kết quả đạt được, hạn chế, bất cập, tồn tại và nguyên nhân, bài học kinh nghiệm để có cơ sở đề xuất các giải pháp quản lý trong thời gian tới, bảo đảm chặt chẽ, khả thi, hiệu quả, đúng quy định, đúng thẩm quyền, ổn định thị trường vàng, ngoại hối, tiền tệ, góp phần hạn chế tình trạng vàng hóa nền kinh tế, bảo đảm an ninh tài chính, tiền tệ quốc gia.
Ngay sau Công điện của Thủ tướng, NHNN tuyên bố sẽ theo dõi sát diễn biến thị trường vàng, chuẩn bị sẵn sàng để triển khai phương án can thiệp bình ổn thị trường vàng. NHNN cũng khuyến cáo người dân nên thận trọng trong giao dịch vàng trước diễn biến phức tạp, khó lường của thị trường vàng quốc tế và trong nước như hiện nay.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!