Động đất xảy ra với sự giải phóng đột ngột năng lượng bị biến dạng ở tâm chấn bên dưới bề mặt Trái đất và được các máy đo địa chấn phía trên tâm chấn cảm nhận ngay.
Sâu gần 10km dưới biển Nhật Bản gần thị trấn Suzu thuộc bán đảo Noto ở tỉnh Ishikawa, máy đo cũng ghi nhận được sóng địa chấn.
Theo Đài truyền hình Wral của Mỹ, năng lượng sóng địa chấn truyền ra ngoài theo mọi hướng, và theo từng đợt như gợn sóng trên mặt nước, dọc theo bề mặt Trái đất và xuyên qua lõi của nó.
Sóng sơ cấp (P) truyền đi nhanh nhất và đến trước, nén đá theo chiều ngang. Sóng cắt (S) đến tiếp theo mang lại chuyển động lên xuống có tính hủy diệt.
Máy đo địa chấn khắp thế giới ghi lại cả chuyển động ngang và dọc của sóng địa chấn.
Viện Nghiên cứu địa chấn hợp nhất (IRIS) cho biết trận động đất được ghi lại trên máy đo địa chấn ở phía bắc bang Alaska (Mỹ) 9 phút sau khi động đất ở Nhật Bản xảy ra.
Sau đó, sóng địa chấn đến thành phố Casper, bang Wyoming sau 12 phút, và đến thị trấn Pittsboro, bang North Carolina sau 14 phút.
Tuy nhiên, giống như sóng di chuyển từ một hòn sỏi ném xuống ao, sóng địa chấn mạnh nhất ở gần nguồn nhất. Tốc độ chuyển động của sóng địa chấn được ghi nhận ở Nhật Bản, giảm đi vài nghìn lần khi nó đến bang North Carolina của Mỹ.
Chuyển động tiếp tục sau cú sốc đầu tiên, dọc theo bề mặt cũng như xuyên qua lõi Trái đất.
Mặc dù các dư chấn luôn được dự đoán trước sau một trận động đất lớn như thế này, nhưng các sóng trong biểu đồ bên dưới có thể vẫn xuất phát từ cú sốc ban đầu. Vì lúc đó Trái đất rung lên như một chiếc chuông với năng lượng phản xạ từ lớp vỏ và xuyên qua lõi.
Máy đo địa chấn ở Pittsboro - giống như những nơi khác trên toàn cầu - tiếp tục ghi lại chuyển động này trong vài giờ sau cú sốc ban đầu.
Hội đồng chuyên gia về động đất của Chính phủ Nhật Bản cho biết đường đứt gãy gây ra trận động đất lớn ngày 1-1-2024 kéo dài khoảng 150km dưới bán đảo Noto và kêu gọi người dân cảnh giác.