Ngày 4-1, Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam ông Hoàng Quốc Vượng, cựu thứ trưởng Bộ Công Thương.

Ông Hoàng Quốc Vượng bị điều tra về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Ông bị bắt trong quá trình cơ quan an ninh điều tra vụ án lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ xảy ra tại Bộ Công Thương.

Từ thứ trưởng đến chủ tịch hai tập đoàn năng lượng lớn

Ông Hoàng Quốc Vượng từng được biết đến là “tướng lĩnh” trong ngành điện khi nhiều năm giữ vai trò phụ trách quản lý lĩnh vực này.

Ông có hai lần được bổ nhiệm làm thứ trưởng Bộ Công Thương (từ tháng 8-2010 đến tháng 9-2012; từ tháng 1-2015 đến tháng 11-2020); giữ vị trí cao nhất tại Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vào tháng 9-2012 đến tháng 1-2015; là chủ tịch Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) từ tháng 11-2020 cho đến khi nghỉ hưu vào ngày 1-1-2024.

Tại Bộ Công Thương, cả hai lần đảm nhiệm ghế thứ trưởng, ông Vượng đều được phân công phụ trách lĩnh vực năng lượng và điện lực. Do đó, ông được biết đến với vai trò trong tham mưu xây dựng các quy hoạch về năng lượng, quy hoạch điện 7 (năm 2011), điện 7 điều chỉnh (năm 2016), các cơ chế chính sách phát triển thị trường điện cạnh tranh, tái cơ cấu ngành điện…

Đặc biệt là việc tham mưu xây dựng các cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời, điện gió… Với những cơ chế này, lĩnh vực năng lượng tái tạo đã bùng nổ mạnh mẽ trong giai đoạn từ năm 2017 - 2021. Trong đó phải kể đến là quyết định 11/2017 và quyết định 13/2020 về phát triển điện mặt trời; quyết định 39/2018 về phát triển điện gió…

Đến nay, tổng công suất nguồn điện đạt hơn 80.556MW, gần gấp đôi so với năm 2015 là 38.800MW. Sản lượng điện năm 2023 là 280,6 tỉ kWh, riêng năng lượng tái tạo đóng góp 13,5%.

Nhiều tồn tại, bất cập

Tuy vậy, kết luận mới đây của Thanh tra Chính phủ về việc thực hiện Quy hoạch điện 7 và điện 7 điều chỉnh, cũng như các chính sách về năng lượng tái tạo, đã chỉ ra những tồn tại, bất cập, thậm chí là vi phạm trong tham mưu, xây dựng cơ chế chính sách liên quan tới bổ sung các dự án điện mặt trời, điện mặt trời mái nhà, dự án đầu tư nguồn và lưới điện, xây dựng khung giá phát điện…

Với quy hoạch ban đầu chỉ 850MW, điện mặt trời đã phát triển thiếu kiểm soát lên tới 14.707MW, cao gấp 17,3 lần so với công suất được phê duyệt và vượt cả công suất quy hoạch đến năm 2025 là 4.000MW.

Thanh tra Chính phủ đã xác định việc phê duyệt này là không có căn cứ pháp lý về quy hoạch. Mức giá được phê duyệt không phù hợp khiến chi phí hệ thống tăng thêm ít nhất 5,5 cent/kWh. Thiếu đồng bộ đầu tư lưới và hệ thống gây khó khăn vận hành, quá tải cục bộ và buộc các nhà máy phải giảm phát…

Hay việc tham mưu ban hành quyết định 13/2020 về điện mặt trời, mở rộng đối tượng áp dụng cơ chế khiến cho EVN phải thanh toán nhiều hơn 1.481 tỉ đồng. Hay việc thực hiện quy định về giá mua điện, Bộ Công Thương quyết định giá tạm thanh toán vượt khung giá với nhà máy thủy điện Đồng Nai 2, thủy điện Sông Bung 4...

Trong khi đó, việc đầu tư các nguồn và lưới điện bị chậm tiến độ, chính sách phát triển và hoàn thiện thị trường điện cạnh tranh, cơ chế đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, mua bán điện trực tiếp… cũng rất chậm được ban hành, khiến cho thị trường điện tồn tại bất cập, vướng mắc.

Bắt cựu thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng

Cựu thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng bị cơ quan điều tra khởi tố, bắt tạm giam để điều tra trong vụ án xảy ra tại bộ này.