Thị trường trái phiếu: Kỳ vọng niềm tin trở lại
Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 12/2023 diễn ra chiều 5/1/2024, báo chí đề nghị lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết kết quả giải quyết vướng mắc thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường cổ phiếu và cho biết kỳ vọng gì ở năm 2024 là gì, đặc biệt là việc nâng hạng thị trường chứng khoán.
Trả lời câu hỏi này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, thị trường trái phiếu năm 2023 có một số điểm sáng:
Về pháp lý, Chính phủ ban hành Nghị định 08, trong đó có quy định về việc ngưng hiệu lực một số quy định của Nghị định 65 cũng như cho phép các doanh nghiệp đàm phán với các nhà đầu tư để xử lý trái phiếu đến hạn, đảm bảo nguyên tắc lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ. "Nghị định 08 là một cái điểm sáng của pháp lý và có tác dụng rất lớn đến thị trường trái phiếu năm 2023", Thứ trưởng nhấn mạnh.
Về tổ chức thị trường, tháng 7/2023, Bộ Tài chính đã chính thức đưa thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tập trung vào vận hành và đến hết 31/12, tổng giá trị giao dịch trên thị trường trái phiếu có tổ chức là 218.000 tỷ đồng, với giá trị giao dịch bình quân phiên tương ứng là 1.880 tỷ đồng/một phiên.
Hiện có trên 887 mã trái phiếu của 249 tổ chức đăng ký trái phiếu đã được đăng ký và giao dịch trên thị trường tập trung này.
"Với thị trường tổ chức theo kiểu tập trung này, chúng tôi đánh giá đã góp phần cải thiện tính minh bạch cũng như tăng tính thanh khoản cho trái phiếu doanh nghiệp", ông Chi nói.
Về công tác giám sát, kiểm tra, tuyên truyền, truyền thông, Bộ Tài chính đã chỉ đạo các cơ quan chức năng của Bộ tăng cường công tác kiểm tra, rà soát thị trường và kiểm tra cả những doanh nghiệp phát hành, doanh nghiệp tư vấn song song với công tác truyền thông. Từ đó, xã hội, nhà đầu tư, bản thân các tổ chức phát hành cũng như các tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn hiểu sâu sắc hơn các quy định của pháp luật liên quan đến thị trường trái phiếu.
 |
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi (Ảnh: M.Minh) |
Kết quả, Thứ trưởng thông tin, đến hết năm 2023, có 81 doanh nghiệp phát hành với khối lượng là 269,5 nghìn tỷ đồng. Khối lượng mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn của năm 2023 là 238 nghìn tỷ đồng. Cơ cấu nhà đầu tư có sự thay đổi khi số nhà đầu tư, tổ chức tham gia vào thị trường sơ cấp mua trái phiếu năm 2023 chiếm đến 92,4%; nhà đầu tư cá nhân chỉ chiếm khoảng 7,6 % thị trường trái phiếu sơ cấp.
"Như vậy là có sự thay đổi rất lớn trong cách thức tiếp cận thị trường trái phiếu, kể cả tổ chức phát hành cũng như nhà đầu tư", Thứ trưởng nói.
Từ đó, Lãnh đạo Bộ Tài chính bày tỏ kỳ vọng năm 2024 niềm tin sẽ trở lại với thị trường trái phiếu. Ông kỳ vọng với những giải pháp cụ thể, với sự hồi phục trở lại của nền kinh tế thì thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 sẽ tiếp tục giữ được và có tăng trưởng bền vững và thực chất. Chất lượng của thị trường sẽ được nâng lên một bước cả đối với các tổ chức phát hành, các doanh nghiệp phát hành cũng như nhà đầu tư và nhà cung cấp dịch vụ.
Năm 2024 sẽ triển khai quyết liệt các giải pháp để sớm được nâng hạng thị trường
Về thị trường cổ phiếu, Thứ trưởng Bộ Tài chính thông tin, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 69 quy định lại lộ trình sắp xếp các thị trường cổ phiếu, trái phiếu, thị trường giao dịch chứng khoán phái sinh và các thị trường khác.
Công tác thanh tra, giám sát và xử lý vi phạm cũng được tập trung nguồn lực để thực hiện. Trong năm 2023, Bộ Tài chính đã tiến hành 67 đoàn kiểm tra, ban hành 412 quyết định xử phạt với tổng số tiền xử phạt là 37,2 tỷ đồng.
Bộ Tài chính cũng đã tiến hành thanh lọc các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ yếu kém không hiệu quả. Trong năm 2023 đã xử lý vi phạm 6 công ty chứng khoán, đưa 1 công ty chứng khoán vào diện kiểm soát và 2 công ty chứng khoán vào diện cảnh báo.
Kết quả, chỉ số VN-Index đến 29/12 là 1.129 điểm, tăng 12% so với cuối năm 2022; thanh khoản trên thị trường cổ phiếu đạt là 17.500 tỷ đồng/phiên và quy mô vốn hóa thị trường ước đạt 6.000.000 tỷ đồng, tăng 9,5% so với năm 2022, tương đương khoảng 62% GDP năm 2022.
Thị trường chứng khoán phái sinh duy trì ổn định khối lượng giao dịch bình quân 263.000 hợp đồng/phiên. Số các nhà đầu tư mới, đăng ký mở mới trong năm 2023 là 355.000 tài khoản; đưa tổng tài khoản của các nhà đầu tư chứng khoán hiện nay lên trên 7.000.000 tài khoản.
Theo Thứ trưởng Tài chính, Bộ này đang lấy ý kiến các bộ, ngành sửa Nghị định 155, Nghị định 156 và Nghị định 128 hướng dẫn Luật Chứng khoán cũng như xử phạt vi phạm hành chính để có công cụ, khuôn khổ pháp lý thực hiện.
Từ đó, Lãnh đạo ngành Tài chính kỳ vọng năm 2024 thị trường chứng khoán sẽ phát triển ổn định và bền vững, phản ánh chất lượng của nền kinh tế khi mà những giải pháp lớn của Chính phủ được thực thi để đảm bảo các cân đối vĩ mô, bền vững và tiếp tục tăng trưởng, chất lượng trong năm 2024.
"Bộ Tài chính cam kết duy trì những biện pháp để thị trường vận hành một cách liên tục và an toàn. Chúng tôi sẽ tiếp tục tập trung giữ thị trường minh bạch, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của tất cả các chủ thể tham gia vào thị trường chứng khoán.
Còn riêng về nâng hạng thị trường chứng khoán, ngay trong năm 2024 này, Bộ Tài chính cùng với các bộ, ngành liên quan sẽ chủ động triển khai một cách quyết liệt nhiều giải pháp khác nhau để sớm đạt được tiêu chuẩn về nâng hạng thị trường chứng khoán trong thời gian sớm nhất; đề xuất các tổ chức xếp hạng tín nhiệm và xếp hạng thị trường chứng khoán có quyết định nâng hạng thị trường chứng khoán", ông Chi khẳng định.