Mới đây, trong vụ Việt Á, bị cáo Nguyễn Thành Danh được tuyên miễn trách nhiệm hình sự, tôi muốn hỏi quy định này như thế nào? Bị cáo này trước đó đã bị giam hơn 10 tháng, vậy thì thời gian giam này có được bồi thường không?

Nhiều bạn đọc cùng gửi câu hỏi về mục tư vấn pháp luật.

Luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch, Đoàn luật sư TP.HCM, phân tích về quy định miễn trách nhiệm hình sự trong Bộ luật Hình sự như sau:

Miễn trách nhiệm hình sự được quy định tại điều 29 Bộ luật Hình sự 2015, trong đó có nhiều điều khoản quy định như sau

1. Người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong những căn cứ sau đây:

a) Khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do có sự thay đổi chính sách, pháp luật làm cho hành vi phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa; b) Khi có quyết định đại xá.

2. Người phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong các căn cứ sau đây:

a) Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử do chuyển biến của tình hình mà người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa;

b) Khi tiến hành điều tra, truy tố, xét xử, người phạm tội mắc bệnh hiểm nghèo dẫn đến không còn khả năng gây nguy hiểm cho xã hội nữa;

c) Trước khi hành vi phạm tội bị phát giác, người phạm tội tự thú, khai rõ sự việc, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và điều tra tội phạm, cố gắng hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả của tội phạm và lập công lớn hoặc có cống hiến đặc biệt, được Nhà nước và xã hội thừa nhận.

3. Người thực hiện tội phạm nghiêm trọng do vô ý hoặc tội phạm ít nghiêm trọng gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm hoặc tài sản của người khác, đã tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả và được người bị hại hoặc người đại diện hợp pháp của người bị hại tự nguyện hòa giải và đề nghị miễn trách nhiệm hình sự, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự.

Về câu bạn hỏi: Thời gian người được tuyên miễn trách nhiệm hình sự đã bị giam thì có được bồi thường không thì về bản chất, hành vi của người bị buộc tội đã thỏa mãn các dấu hiệu định tội của một tội danh cụ thể trong Bộ luật Hình sự. Do đó, việc tạm giam này không phải là sai và người được miễn trách nhiệm hình sự không phải là bị oan, nên không có chuyện được bồi thường.

Nhưng thực sự, miễn trách nhiệm hình sự là chính sách khoan hồng đặc biệt đối với trường hợp phạm tội mặc dù người bị buộc tội đã thực hiện các hành vi mà Bộ luật Hình sự coi là tội phạm (tức là vẫn thỏa mãn dấu hiệu định tội của một trong các tội phạm cụ thể trong Bộ luật Hình sự), nhưng họ lại rơi vào những trường hợp làm cho tính nguy hiểm của họ đối với xã hội không còn hoặc giảm đi đáng kể.

Việc tiếp tục truy cứu trách nhiệm hình sự đối với họ hoặc áp dụng hình phạt đối với họ không còn cần thiết/không bảo đảm được mục đích của hình phạt nữa nên Nhà nước khoan hồng đặc biệt với họ, miễn cho họ không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi có dấu hiệu tội phạm của họ nữa.

Và một điều rất quan trọng trong điều khoản quy định về miễn trách nhiệm hình sự là người được tuyên miễn trách nhiệm hình sự thì không có án tích.

Mời bạn đọc gửi câu hỏi để được luật sư tư vấn

Với đội ngũ các luật sư và chuyên gia pháp lý dày dạn kinh nghiệm trên tất cả các lĩnh vực như hôn nhân - gia đình, kinh doanh - thương mại, mua bán đất đai, sở hữu trí tuệ, lao động, hộ tịch, thừa kế..., chuyên mục Tư vấn pháp luật trên Tuổi Trẻ Sao sẽ giải đáp thắc mắc của bạn một cách nhiệt tình, nhanh chóng, chính xác, hiệu quả.

Bạn đọc vui lòng gửi câu hỏi (gõ bằng tiếng Việt có dấu, font chữ UNICODE) về Tuổi Trẻ Sao qua địa chỉ tuvanphapluat@tuoitre.com.vn.

Vụ Việt Á: Cựu giám đốc CDC Bình Dương được miễn trách nhiệm hình sự vì ‘dám nghĩ dám làm’

Tòa đánh giá cựu giám đốc CDC Bình Dương là người “dám nghĩ dám làm”, đã đưa ra những quyết sách “vì sức khỏe người dân” và nhiều lần từ chối nhận tiền của Việt Á nên miễn trách nhiệm hình sự.