Chợ Bình Tây (quận 6) là khu chợ sỉ lớn nhất TPHCM  chuyên bán sỉ các loại gia vị, bánh mứt, quần áo thời trang và đồ gia dụng - Ảnh: LĐO

Chúng tôi được nhân viên sạp L. trong chợ này giới thiệu đủ loại hạt mắc ca, điều, hạnh nhân, óc chó có nguồn gốc Việt Nam, được đóng gói trong lon nhựa loại 500g với mẫu mã khá đẹp mắt, tiện lợi để bán lẻ hoặc làm các giỏ quà tặng. Quan sát kỹ, chúng tôi ghi nhận, thông tin trên nhãn khá sơ sài. Chẳng hạn, sản phẩm hạt mắc ca ghi là “sản xuất tại Ea Krông Năng, Đắk Lắk” (thực tế, huyện Krông Năng có đến 6 xã có tên bắt đầu bằng Ea, như Ea Tân, Ea Tam, Ea Púk…), ngày sản xuất được in bằng loại mực rất lem nhem, sắp bay hết màu. 

Tại sạp T., sản phẩm dừa sấy giòn được đóng trong lon rất đẹp nhưng lại không có ngày sản xuất, hạn sử dụng, chỉ ghi “đóng gói và phân phối tại hộ kinh doanh P.V.” nên không rõ ai sản xuất, sản phẩm đạt chuẩn an toàn thực phẩm hay không; thông tin về ngày sản xuất trên các sản phẩm mứt vỏ bưởi, mơ của Việt Nam, các loại hạt nhập từ Mỹ đều có dấu hiệu bị bôi xóa, in mới. Người bán cam kết, nếu chúng tôi mua sỉ nguyên thùng thì ngày sản xuất trên bao bì sẽ không bị tình trạng lem luốc như vậy. 

Tại sạp bánh N., người bán giới thiệu với chúng tôi loại bánh thuyền hạnh nhân Dominate Nut Crispy mà trên bao bì in tiếng Nhật, nhưng sản phẩm có mã vạch là 489, tức có xuất xứ từ Hồng Kông, giá 35.000 đồng/bịch 100g. Người bán lý giải, bao bì in tiếng Nhật thì sản phẩm sẽ đẳng cấp hơn, có thể quảng cáo đây là hàng Nhật khi bán lẻ.

Người bán giới thiệu tiếp loại bánh rau củ nhãn hiệu Pick Me của Thái Lan, trên bao bì in tiếng Thái nhưng mã vạch là 692, tức có xuất xứ từ Trung Quốc. Thực tế, vẫn có trường hợp doanh nghiệp Thái Lan đặt nhà máy ở Trung Quốc, nhưng sản phẩm Pick Me này không có nhãn phụ thể hiện đơn vị phân phối, nhập khẩu, nguồn gốc nên không loại trừ đây là hàng giả nhãn hiệu Thái Lan, được sản xuất ở Trung Quốc rồi đưa sang Việt Nam tiêu thụ. 

Trong quá trình tư vấn sản phẩm, các chủ sạp đều cam kết nếu chúng tôi đồng ý nhập bánh kẹo số lượng lớn nhưng bị tồn kho, sắp hết hạn dùng thì sẽ được thu lại. Một chủ sạp giải thích, các công ty phân phối cam kết thu lại hàng hết hạn, có thể họ thay bao bì mới hoặc tẩy xóa rồi in thông tin mới về ngày sản xuất, hạn sử dụng. 

Sau khi xem một số sản phẩm mà chúng tôi mua từ chợ Bình Tây, giám đốc một công ty in quảng cáo ở quận Bình Tân, TPHCM khẳng định, đây là mực được in từ con dấu chứ không phải bằng máy in phun. Nếu nhà sản xuất in ngày tháng lên bao bì sản phẩm bằng máy chuyên nghiệp thì sẽ rõ nét, đều màu, không bay màu, không lem, không dễ cạo xóa được.

Mực in từ con dấu chỉ bền khi in lên chất liệu giấy, còn in lên các chất liệu nhựa, ni lông sẽ rất dễ bay chữ, bay màu, lem, xóa được dễ dàng bằng nước rửa chuyên dụng. Con dấu in được bán rất nhiều với giá rất rẻ nên các điểm kinh doanh nhỏ lẻ có thể mua con dấu để tự in ngày sản xuất, hạn sử dụng lên các sản phẩm “nhà làm”. Không loại trừ khả năng các nhà phân phối sản phẩm cũng tự in thông tin bằng con dấu. 

Theo Cục QLTT TPHCM, tình hình buôn lậu, kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, hàng xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp không có dấu hiệu giảm. Năm 2023, lực lượng QLTT TPHCM phát hiện 1.063 vụ buôn lậu, tăng 3,4%; 1.593 vụ kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, tăng 105,81%; 1.302 vụ kinh doanh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, tăng 101,23% so với năm 2022.

Thanh Hoa