Sáng 16-1, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Trước đó, trong tờ trình, Chính phủ đề xuất 8 cơ chế đặc thù để triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia.

Không khéo chúng ta sẽ mất cán bộ

Phát biểu tại tổ, Phó thủ tướng Trần Lưu Quang nêu rõ dự thảo nghị quyết thể hiện các cơ chế mạnh mẽ chưa từng có và các cán bộ phải làm "ngày đêm" để có.

"Nếu Quốc hội bấm nút thông qua, cho dù có lựa chọn phương án nào, chúng tôi vẫn cho là thành công. Bởi 8 cơ chế trình đều khác với luật, vượt lên trên luật.

Thực tế, 3 chương trình mục tiêu quốc gia tổng hợp từ rất nhiều chính sách, vấn đề, quy định nên cực kỳ phức tạp, đan xen, thậm chí xung đột với nhau. Nếu không gỡ không làm được.

Nếu thông qua nghị quyết cơ bản chỉ còn nợ một chuyện của chương trình phát triển kinh tế xã hội của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vì phải thay đổi chủ trương đầu tư nhưng làm chưa kịp...", Phó thủ tướng nói.

Ông chỉ rõ nguyên tắc lớn lao nhất của 8 cơ chế Chính phủ kiến nghị Quốc hội là phân cấp mạnh, tăng cường năng lực của cơ sở và đòi hỏi tăng cường kiểm tra, giám sát, trong đó có trách nhiệm của đại biểu Quốc hội, có thể bổ sung thêm Mặt trận Tổ quốc.

Từ ý kiến của đại biểu Quốc hội đặt ra về việc phân cấp cho huyện, xã, Phó thủ tướng cũng đặt vấn đề phân cấp cho huyện, xã có kham nổi hay không.

"Vì nếu không khéo chúng ta sẽ mất cán bộ. Điện thoại của tôi nhận được rất nhiều tin nhắn của các cán bộ ở huyện, xã "xin phó thủ tướng đừng giao cho em, giao là em đứt". 

Đâu đó cũng có sự phân vân về phân cấp đến đâu, nhưng nguyên tắc phải có tính khả thi và anh em dưới phải làm được. Vì thế có thể có những điều mong muốn của đại biểu mà chúng tôi cân nhắc rất kỹ cũng chưa dám phân cấp", ông Quang nêu.

Ông cũng chia sẻ thêm thực tế trình, đi xin nhưng không phải xin cái gì cũng được.

"Mình về xin ba mẹ mình chưa chắc xin được hết. Vì thế có chuyện phải lựa cái gì được, cái gì không và người cho cũng lựa cái gì cho được cái gì không. Ví dụ liên quan ngân sách nhà nước, dù một đồng cũng phải cực kỳ chặt chẽ và rất nhiều người đi về nơi xa lắm vì coi thường việc này. 

Chỉ cần mở mạng là có đủ.

Có thể trong quản lý ngân sách nói là khó khăn quá nên mình buông luôn, nhưng không được. Xin cũng chừng mực. Chúng tôi khi đề xuất cũng không dám đề xuất những việc quá gay gắt", ông Quang chia sẻ.

Không phải nội dung nào cũng dám giao

Phó thủ tướng nhấn mạnh 8 nội dung Chính phủ trình không phải cơ chế thí điểm, mà là cơ chế đặc thù.

Ông chỉ rõ thí điểm là cho áp dụng phạm vi nhỏ, sau đó rút kinh nghiệm, có thể mở rộng. Còn ở đây, có chăng chỉ thí điểm ở phương án thứ 7 liên quan lựa chọn một huyện thực hiện thí điểm cơ chế phân cấp trong giai đoạn 2024-2025.

Liên quan ý kiến của đại biểu đề nghị phân cấp mạnh, giao luôn cho HĐND cấp huyện, ông Quang nhắc lại việc không phải nội dung nào cũng dám giao.

"Giao mà anh em căng quá có khi là buông luôn. Thêm vào đó, hiện nay, HĐND cấp tỉnh rất linh hoạt, họp bất thường liên tục.

Tôi không biết anh Châu (ông Lê Tiến Châu, bí thư Hải Phòng - PV) về thay họp mấy phiên bất thường của HĐND, còn trước đây mỗi tháng họp 1 phiên bất thường để kịp thời giải quyết các vấn đề.

Thêm vào đó, giao cho HĐND cấp tỉnh thì với cách nhìn bao quát của cấp tỉnh sẽ cân đối đầy đặn, hài hòa hơn giữa các địa phương. Nếu như giao cho huyện, có thể phân bì huyện này ít, huyện này nhiều...

Thứ nữa, đã xin giao từ Quốc hội xuống HĐND rồi mà giao xuống tới huyện nữa chắc khó. Xin phải chừng mực, xin mà xin quá chắc không cho...", ông Quang chia sẻ thêm.

Chính phủ đề xuất 8 cơ chế đặc thù, gỡ vướng chương trình mục tiêu quốc gia

Chính phủ đề xuất Quốc hội thí điểm 8 cơ chế đặc thù để tháo gỡ triệt để khó khăn, vướng mắc, triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia.