Mới đây, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) có báo cáo kết quả sản xuất, xuất khẩu thủy sản năm 2023; cơ hội, thách thức trong năm 2024 và các kiến nghị giải pháp củng cố, gia tăng năng lực cạnh tranh ngành hàng.
Theo VASEP, năm qua thực trạng sản xuất, xuất khẩu thủy sản đối diện với lạm phát cao, nhu cầu giảm, tồn kho lớn. Giá xuất khẩu giảm và những khó khăn, bất cập trong sản xuất kinh doanh nội địa khiến kết quả xuất khẩu ngành này giảm 17% so với năm 2022, chỉ đạt 9 tỉ USD.
Từ bức tranh của năm 2023, VASEP cũng đưa ra được những dự đoán kèm những cơ hội, thách thức của năm 2024, từ đó đặt ra nhiều kiến nghị với Chính phủ.
Hiện nay, tôm Việt xuất khẩu vào Hàn Quốc đã vượt xa mức hạn ngạch cho phép là 15.000 tấn/năm; thuế nhập khẩu 0%.
Thực trạng các nhà nhập khẩu vào xứ sở kim chi phải "đấu thầu" để có hạn ngạch nhập tôm Việt Nam với chi phí không nhỏ, 14-16% giá trị lô hàng. VASEP kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương xem xét bãi bỏ hạn ngạch đối với tôm Việt Nam xuất khẩu vào Hàn Quốc.
Ngoài ra, với ngành tôm, VASEP còn kiến nghị hỗ trợ tích cực trong vụ điều tra chống trợ cấp của Mỹ, để ngành tôm có thể vượt qua các giai đoạn điều tra trong thời gian tới.
Câu chuyện sản phẩm thủy sản nuôi của Việt Nam đang rất khó cạnh tranh với các quốc gia khác (Ecuador, Ấn Độ…) do giá thức ăn đang tăng cao, tác động rất lớn đến hoạt động nuôi và giá thành nguyên liệu.
Vì thế, VASEP đề xuất có chính sách kiểm soát về giá thức ăn nhằm ổn định giá thành nguyên liệu, tăng sức cạnh tranh cho thủy sản Việt Nam. Chẳng hạn như cá tra, giảm thuế nhập khẩu bã đậu nành để sản xuất thức ăn cho cá xuống 0%; với tôm thì tính điện một giá cho cơ sở nuôi tôm.
Giống luôn là mấu chốt quan trọng của mặt hàng tôm nuôi và cá tra, VASEP kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có các chính sách hỗ trợ đặc thù cho các đơn vị sản xuất giống cá tra theo quy chuẩn; với tôm thì tăng cường kiểm soát chất lượng con giống, đảm bảo không có con giống kém chất lượng, dịch bệnh ra thị trường.
Ngoài ra, hiệp hội này có thêm nhiều kiến nghị liên quan khác. Cụ thể như: điều chỉnh sửa đổi phù hợp quy định kiểm soát an toàn thực phẩm nguyên liệu hải sản khai thác nhập khẩu để chế biến xuất khẩu vào EU, đặc biệt bị tác động là ngành cá ngừ.
Hay thay đổi quy định về cách tiếp cận cấp giấy S/C (giấy xác nhận nguyên liệu) ngay cho chủ hàng khi chủ hàng đã hoàn thành việc bốc dỡ nguyên liệu từ tàu tại cảng cá; thiết lập hệ thống dữ liệu đầu vào nguyên liệu; kế hoạch xây dựng chợ đấu giá hải sản…
Năm 2024, dự đoán kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam mức 9,5 - 10 tỉ USD
Năm 2023, VASEP có 318 doanh nghiệp thành viên trên toàn quốc, tổng kim ngạch xuất khẩu của các thành viên chiếm 80 - 83% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản hằng năm của cả nước.
Năm 2024, có 695 nhà máy có code xuất khẩu EU; xuất khẩu tới gần 170 thị trường, bao gồm những thị trường lớn và khó tính nhất; kim ngạch xuất khẩu đứng trong top 10 ngành hàng xuất khẩu lớn của Việt Nam.
Dự báo xuất khẩu thủy sản Việt Nam sẽ hồi phục dần trong năm 2024 và kim ngạch trở lại mức 9,5 - 10 tỉ USD năm 2024. Trong đó, ngành tôm hướng tới mục tiêu 4 tỉ USD, cá tra đạt khoảng 1,9 tỉ USD, còn lại là các mặt hàng hải sản khai thác dự báo thu về khoảng 3,6 - 3,8 tỉ USD.
TTO - Ngành thuỷ sản Việt Nam có 4 tháng để thực hiện các yêu cầu, trước nguy cơ từ "thẻ vàng", Ủy ban châu Âu (EC) áp dụng biện pháp nặng hơn là "thẻ đỏ".