Thông tin này được ông Mai Sơn, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) nêu tại họp báo chiều 19/1. Ông Sơn cho biết phần lớn các doanh nghiệp nợ tiền thuế bảo vệ môi trường - khoản gián thu do họ tự tính, tự nộp.

"Trong 34 đầu mối, có 10 đơn vị nợ thuế. Tổng cục Thuế đang đôn đốc việc thu hồi nợ này", ông Sơn nói.

Chẳng hạn, Công ty Xuyên Việt Oil nợ hơn 1.529 tỷ đồng tiền thuế, riêng số thuế bảo vệ môi trường gần 1.250 tỷ đồng. Công ty TNHH vận tải thủy bộ Hải Hà nợ 1.780 tỷ đồng. Công ty cổ phần Thương mại Đầu tư Dầu khí Nam Sông Hậu nợ hơn 1.000 tỷ đồng và phải xin trả dần.

Kết luận Thanh tra Chính phủ hồi đầu tháng 1 cũng cho thấy nhiều doanh nghiệp đầu mối nợ hàng nghìn tỷ đồng thuế bảo vệ môi trường, hơn 6.320 tỷ đồng đến cuối tháng 10/2022.

Theo quy định, Cơ quan thuế có trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc kê khai của doanh nghiệp. Trường hợp doanh nghiệp nợ, cơ quan thuế sẽ đôn đốc, cưỡng chế để thu hồi về ngân sách. Cụ thể, cơ quan thuế cưỡng chế tài khoản khi khoản nợ phát sinh từ ngày thứ 91 trở đi. Biện pháp cưỡng chế hóa đơn và cấm xuất cảnh với người đại diện pháp luật, hay kê biên tài sản sẽ được áp dụng từ ngày 121 phát sinh nợ thuế.

Ông Sơn nói, Cục thuế các địa phương "làm hết trách nhiệm theo quy định về quản lý thuế" trong thu hồi nợ của doanh nghiệp xăng dầu.

Chẳng hạn, Cục Thuế tỉnh Thái Bình cưỡng chế nợ thuế với Công ty TNHH Vận tải thủy bộ Hải Hà (doanh nghiệp bị Bộ Công Thương tước giấy phép hôm 12/1), số tiền khoảng 1.780 tỷ đồng. Trước đó, Cục Thuế tỉnh Nghệ An cuối tháng 12/2023 yêu cầu Cục Quản lý xuất nhập cảnh (Bộ Công an), tạm hoãn xuất cảnh với bà Chu Thị Thành, Chủ tịch Công ty cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức do nợ gần 1.000 tỷ đồng tiền thuế.

Tuy nhiên, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế thừa nhận việc thu hồi nợ thuế gặp khó khăn vì cơ quan thuế không nắm được dòng tiền của doanh nghiệp. Trong khi đó, việc kê biên tài sản cũng vướng mắc khi doanh nghiệp đã cầm cố, hoặc lấy làm tài sản đảm bảo khoản vay tại ngân hàng.

Để khắc phục tình trạng này, ngành thuế cho biết sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu về báo cáo tài chính của doanh nghiệp.

Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi nói thêm, quản lý dòng tiền vẫn do doanh nghiệp chủ động, cơ quan thuế chỉ có trách nhiệm giám sát. "Quá trình thanh, kiểm tra, các doanh nghiệp vi phạm về quản lý dòng tiền sẽ bị xử lý theo quy định", ông Chi nói.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, các địa phương có doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu nợ thuế lớn là An Giang, Bến Tre, Cà Mau, Cần Thơ, Đồng Nai, Hải Phòng, Hậu Giang...

Cùng đó, nhiều doanh nghiệp đầu mối xăng dầu khai thiếu thuế bảo vệ môi trường hàng nghìn tỷ đồng. Chẳng hạn, Tập đoàn Thiên Minh Đức khai thuế gần 3.300 tỷ đồng trong 3 năm (2018-2021). Năm 2019, các doanh nghiệp khai thiếu khoảng 4.900 tỷ đồng thuế bảo vệ môi trường.

Phương Dung