Nhiều phụ huynh cho con ôn luyện và thi chứng chỉ IELTS ngay từ bậc tiểu học. Điều này đang diễn ra ở một số tỉnh thành trên cả nước như TP.HCM, Hà Nội, Nghệ An...
Khắp cả nước
Chị Thanh Minh, một phụ huynh có con đang học lớp 3 tại TP.HCM, cho biết chị đang tìm gia sư để kiểm tra trình độ của con, sau đó sẽ cho con ôn luyện trước với gia sư rồi ôn tại trung tâm với mục tiêu lớp 5 con của chị sẽ đạt được IELTS từ 5.5 trở lên.
Anh Phước, một phụ huynh có con học lớp 4, cũng ở TP.HCM, kể rằng con anh đã bắt đầu đến trung tâm để ôn luyện IELTS được một thời gian vì lớp của con anh cũng có một vài bạn học cùng nên con anh rất hứng thú khi đi học vào buổi tối.
Tình hình trên diễn ra ở nhiều địa phương trong cả nước. Một hệ thống chuyên luyện thi IELTS có trụ sở tại TP.HCM và nhiều tỉnh thành cho biết từ đầu năm 2023 do nhu cầu của phụ huynh cho con ôn luyện IELTS nên hệ thống này có chương trình riêng cho những học sinh từ 9 - 10 tuổi đến độ tuổi cấp II.
Hệ thống này có mở cả lớp online và lớp trực tiếp nên học sinh khắp cả nước đều có thể đăng ký học được. Ghi nhận của trung tâm này cho thấy nhiều phụ huynh ở các tỉnh thành như TP.HCM, Nghệ An, Hà Tĩnh, Hà Nội... đều có cho con học các lớp tiểu học.
"Đây là chương trình nền tảng, học sinh không chỉ được phát triển kỹ năng tiếng Anh mà tập trung phát triển kiến thức xã hội, mỗi tuần học sinh sẽ học hai buổi, lớp từ 10 - 15 học sinh. Trung tâm bên em có phụ huynh đầu tư cho con từ lớp 2, lớp 3 đến lớp 5 có trẻ đã được 6.0 IELTS rồi còn lên lớp 6 có bé đạt 7.0", một nhân viên của hệ thống này thông tin.
Vì sao phụ huynh lại có xu hướng cho con ôn luyện và học IELTS từ tiểu học và bắt đầu có xu hướng đua nhau cho con sở hữu chứng chỉ này? Chị Thanh Minh chia sẻ: "Bạn bè tôi nhiều người cho con học IELTS, con lên trường về cũng kể bạn này bạn kia cha mẹ cho học để thi chứng chỉ IELTS. Tôi nghĩ học ngôn ngữ mà, học sớm cũng tốt nên tìm thầy, tìm trung tâm cho con học thôi".
Trên một số diễn đàn mạng, một số phụ huynh có con tiểu học đạt được chứng chỉ IELTS thì rất đỗi tự hào. "Đây là một chứng chỉ quốc tế danh giá mà con đạt được như vậy ở tuổi đó là quá xuất sắc", một Facebooker bình luận. Còn một số phụ huynh có con có chứng chỉ IELTS như vậy thì rất hãnh diện khoe con.
"Nhiều khi phụ huynh cho con thi IELTS ở bậc tiểu học này cũng chỉ để khoe con mình giỏi, con mình tốt... Ở TP.HCM, không trường THCS nào dùng chứng chỉ IELTS để xét tuyển lớp 6. Với lại, còn một lý do nữa mà phụ huynh hiện nay cũng dễ bị "dụ" hơn là nghe quảng cáo của các trung tâm ngoại ngữ là chứng chỉ IELTS rất khó, phải luyện từ nhỏ mới ổn" - cô Phương Anh, một giáo viên tiếng Anh tiểu học tại TP.HCM, nói với Tuổi Trẻ.
IELTS không dành cho học sinh tiểu học
Trả lời Tuổi Trẻ, TS Nguyễn Thanh Bình, trưởng khoa tiếng Anh Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, nói: "Nhiều phụ huynh hiện nay có mong muốn cho con em mình là học sinh tiểu học luyện thi bài thi IELTS học thuật.
Bài thi IELTS vốn là bài đánh giá năng lực tiếng Anh chuẩn hóa quốc tế và nội dung bài thi này bao hàm nhiều kiến thức xã hội, đòi hỏi tư duy lập luận cao của thí sinh. Tôi cho rằng phụ huynh cần xem xét một cách thận trọng, không nên cho con luyện thi IELTS và thi chứng chỉ này nếu con em mới ở lứa tuổi tiểu học.
Mỗi bài thi năng lực ngoại ngữ đều có mục đích đánh giá riêng và IELTS là bài thi không hoàn toàn phù hợp cho đối tượng người học nhỏ tuổi chưa đủ kiến thức, trải nghiệm và khả năng tư duy để làm bài.
Các bậc phụ huynh cần cân nhắc kỹ lưỡng, không nên nghe theo thông tin đồn thổi hay những lời quảng cáo cho con học IELTS từ sớm. Học ngoại ngữ sớm thì có thể tốt nhưng cần lựa chọn chương trình học tiếng Anh và bài thi phù hợp cho lứa tuổi nhỏ. Các em nên học tiếng Anh tổng quát, rèn luyện và phát triển năng lực tiếng Anh, trong đó có năng lực giao tiếp ngôn ngữ".
Cũng theo TS Nguyễn Thanh Bình, mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 môn tiếng Anh hướng tới giúp người học đạt trình độ bậc 2 theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc của Việt Nam (tương đương bậc A2 theo khung tham chiếu châu Âu CEFR) định hướng phát triển năng lực tiếng Anh tổng quát nói chung, trong đó tập trung hướng tới phát triển khả năng giao tiếp xã hội, không phải đặc thù tiếng Anh học thuật.
Vì thế, các trường THCS cũng không nên dùng chứng chỉ IELTS làm điều kiện xét tuyển đầu vào đối với học sinh lớp 5 lên lớp 6.
TS Lê Xuân Quỳnh, trưởng bộ môn chương trình cử nhân ngôn ngữ Đại học RMIT, phân tích rằng mục đích của việc thi chứng chỉ IELTS ở Việt Nam nhằm giúp người học đáp ứng một trong các yêu cầu như: tuyển sinh đầu vào của trường đại học, công nhận năng lực ngoại ngữ để đi du học, đi làm, thay thế điểm thi tốt nghiệp...
"Thi IELTS đòi hỏi năng lực tư duy, với học sinh tiểu học, thậm chí các em đầu cấp THCS cũng chưa phát triển đầy đủ năng lực tư duy để có những ý kiến phản biện, lập luận để làm bài. Mặt khác, thi chứng chỉ IELTS có hai bài thi khác nhau gồm: General và Academic. Đa phần ở Việt Nam là thi theo bài thi Academic, là thi theo học thuật.
Hơn nữa, với văn hóa phương Đông, nhiều người khi đã cho con luyện thi thì trẻ sẽ chăm chú vào luyện làm sao cho đạt điểm cao... Vì những yếu tố đó, nếu trẻ tiểu học có được chứng chỉ IELTS ở trình độ nào đó cũng chưa hẳn là học sinh đó nói tốt tiếng Anh, giao tiếp tốt tiếng Anh...
Phụ huynh chạy theo xu hướng cho con thi IELTS ở tiểu học gây ra điều gì cho xã hội? Trước mắt thì đó là sự lãng phí, tốn tiền đối với gia đình. Hơn nữa, đứa trẻ khi dồn sức vào luyện thi chứng chỉ thì mất cơ hội, thời gian để học những kỹ năng khác cần thiết, ngay cả trong tiếng Anh, các em cũng cần phát triển năng lực giao tiếp tiếng Anh", TS Lê Xuân Quỳnh nhấn mạnh.
Nên thi IELTS khi học sinh ở bậc THPT trở lên
TS Nguyễn Thanh Bình khuyên các phụ huynh cần tìm hiểu kỹ, chọn lựa những chương trình học phù hợp cho lứa tuổi và năng lực tư duy của các em. Khi các em bước vào THPT hoặc cao hơn, vốn tiếng Anh, kiến thức lẫn trải nghiệm của các em đã được tích lũy nhiều hơn thì có thể bắt đầu xem xét ôn luyện và thi IELTS hay các bài thi đánh giá năng lực tiếng Anh khác.
Phụ huynh và học sinh cần xác định rõ mục đích của mình, từ đó xây dựng kế hoạch và chiến lược học tập phù hợp.
Độ tuổi thi IELTS của người Việt ngày càng trẻ
Theo báo cáo dạy và học ngoại ngữ tại Việt Nam năm 2023 do Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam và Ban quản lý đề án ngoại ngữ quốc gia công bố sáng hồi cuối tháng 12-2023, độ tuổi thi IELTS của người Việt Nam ngày càng trẻ.
Cụ thể, vào năm 2018, hơn 50% người thi IELTS có độ tuổi trên 23. Chỉ gần 1,5% người thi IELTS thuộc độ tuổi 16 - 18, hơn 13% trong nhóm 19 - 22 tuổi.
Sau 5 năm, tỉ lệ học sinh, sinh viên 16 - 22 tuổi trong tổng số người thi IELTS tăng lên 62%. Tính riêng, nhóm 16 - 18 tuổi chiếm 30%, tăng 20 lần so với năm 2018; nhóm 19 - 22 tuổi tăng hơn 2 lần; còn nhóm trên 23 tuổi giảm hơn một nửa, từ gần 52% xuống 20%.
TTO - Sự "hào nhoáng" của chứng chỉ IELTS đã khiến không ít gia đình lên "chiến lược" cho con ôn luyện từ rất sớm, thậm chí cả khi con mới đang ở bậc tiểu học.