Vài năm trở lại đây, các loại tiền độc lạ in hình linh vật, tiền lì xì tượng trưng cho may mắn được săn đón vào mỗi dịp Tết. Những loại tiền này thường có giá trị nhỏ, ít được lưu thông trên thị trường, đa số được phát hành vào những dịp đặc biệt, đến từ khắp các quốc gia trên thế giới.
Chia sẻ với báo Tiền Phong, chị Phương Anh (Hà Nội) cho biết, vừa mua 5 tờ tiền Bhutan có hình con rồng, với giá 150.000 đồng. Mỗi tờ tiền được đựng trong bao lì xì riêng, được chị Phương Anh dự tính lì xì cho các thành viên trong gia đình trong ngày đầu năm mới. “Mình vẫn lì xì tiền Việt, nhưng tặng thêm cho các con tiền của quốc gia khác, khuyến khích con sưu tầm, tìm hiểu văn hóa các nước”, chị Phương Anh kể.
Trên thị trường tiền lưu niệm, lì xì năm nay có hàng chục mẫu tiền khác nhau, được người bán giới thiệu xuất xứ từ nhiều nước và vùng lãnh thổ khác nhau như Mỹ, Úc, Trung Quốc, Campuchia, Bhutan, Macao (Trung Quốc), Hồng Kông (Trung Quốc)... Tờ tiền rẻ nhất có giá 20.000 đồng, là tờ 1 triệu Patacas (Macao) in hình rồng. Tiền này không có giá trị lưu thông, chỉ mang tính lưu niệm. Tờ tiền đắt nhất khoảng 150.000 đồng, được quảng cáo là tiền 2 USD thật, mạ thêm hình rồng, thần tài cho năm mới.
Những bộ tiền 12 con giáp, tổng hợp từ nhiều quốc gia có giá từ 100.000 - 500.000 đồng/bộ. Theo giới thiệu của người bán, đây đều là tiền thật, còn mới 100% nhưng có giá trị nhỏ.
Anh Phùng Văn Hùng, quận Hai Bà Trưng (Hà Nội), người sưu tầm và kinh doanh các loại tiền cho biết, tùy từng năm các nước sẽ có những tờ tiền in hình con vật trùng với 1 trong 12 con giáp, nhưng số lượng ít. Riêng năm nay tiền hình rồng đa dạng hơn với nhiều mẫu tiền khác nhau.
“Chúng đều là những sản phẩm sản xuất giới hạn và một lần trong năm. Như tờ 2 USD mạ vàng hình rồng được nhập từ Mỹ, chỉ phát hành một lần nhằm mục đích phục vụ nhu cầu lì xì tết âm lịch 2024 của người dân châu Á và không có giá trị lưu thông”, anh Hùng giải thích.
Anh Hùng cho biết thêm, từ khi bước sang năm mới 2024, nhu cầu mua tiền lấy may của người dân tăng lên rõ rệt. Lượng tiền bán ra tăng so với thường lệ nhưng vẫn kém các năm trước. “Kinh tế khó khăn tất yếu ảnh hưởng đến việc kinh doanh, người dân giảm các khoản chi tiêu không thiết yếu. Rất may là năm 2024 có linh vật rồng, được người Việt Nam yêu thích, có vị trí đặc biệt trong văn hóa, tín ngưỡng, nên vẫn được nhiều người mua lấy may”, anh Hùng nói.
Theo báo Công Thương, ngoài tiền giấy, một số cửa hàng còn rao bán tiền xu hình rồng vàng. Theo đó, tiền xu của Úc hình rồng vàng, bạc được sản xuất với mục đích làm quà tặng, lì xì có giá từ 139.000 đồng. Bên cạnh đó, các loại tiền kỷ niệm của Indonesia, Costa Ria hay Maldives mang hàm ý thuận buồm xuôi gió, mua may bán đắt, mã đáo thành công cũng được nhiều khách lựa chọn.
Theo anh Hùng, khoảng 7 năm trở lại đây, nhu cầu tìm mua tiền kỷ niệm, tiền cổ theo các con giáp hoặc trùng ngày tháng năm sinh, của người Việt gia tăng. “Thời gian đầu khách muốn tìm tờ tiền số seri đẹp, sau mong muốn các tờ tiền in hình các linh vật, hoặc mang ý nghĩa tốt đẹp cho năm mới. Yêu cầu mỗi năm một cao hơn”, anh Hùng nói và cho biết, "một trong những tờ tiền bán chạy nhất là tờ tiền tờ tiền con rồng 10, 100 Macau bởi giá cả phải chăng và đẹp, nguồn cung nhiều".
Anh Hùng cũng tiết lộ, để có hàng bán dịp Tết, anh phải tích trữ các tờ tiền cổ trong nhiều năm. Riêng tiền kỷ niệm được nhập từ nước ngoài theo từng năm, nguồn hàng dồi dào hơn.
Mỗi ngày anh bán từ 150 đến 200 đơn hàng, đa phần là tiền hình rồng. Giá bán mỗi tờ tiền kỷ niệm từ 20.000 đến 60.000 đồng, riêng tiền 2 USD dao động từ 80.000 đến 300.000 đồng, tùy thuộc vào seri, mẫu mã.
Trong bối cảnh thị trường “nóng” lên dịp cận Tết, anh Hùng cũng cảnh báo người mua cẩn trọng, tìm hiểu kỹ thông tin trước khi giao dịch. Việc mua, sưu tầm tiền mang ý nghĩa may mắn, chứ không nên coi trọng giá trị, đỏ đen.
Loạn phí dịch vụ đổi tiền lẻ
Bên cạnh tiền lưu niệm, nhu cầu đổi tiền mới, tiền lẻ cũng gia tăng vào dịp giáp Tết, giao dịch trên chợ “đen” loạn giá.
Tiền mệnh giá càng nhỏ, phí đổi càng cao. Mỗi người bán lại rao một giá khác nhau nhưng nhìn chung, các tờ tiền giấy, mệnh giá 1.000 - 5.000 đồng có phí đổi 7 - 15%. Khách đổi 1 triệu đồng, phải trả 70.000 - 150.000 đồng tiền phí. Tiền 500 đồng gần như “biến mất”, nhiều người bán đều lắc đầu báo cháy hàng. Tiền mệnh giá 20.000 đồng cũng được báo khan hàng, không có loại nguyên thếp, sê-ri.
Quảng cáo dịch vụ đổi tiền trên mạng xã hội, chị N.Bích (quận Cầu Giấy) cho biết, chị có sẵn lượng lớn các loại tiền mới, tiền lẻ, trừ tiền mệnh giá 20.000 đồng. “Phí có thể tăng từng ngày, nên đổi sớm. Tiền lướt là loại đã qua sử dụng, nhưng còn mới, không nguyên sê-ri. Tiền 20.000 đồng năm nay chỉ có độ mới 97-99%”, chị Bích cho biết.
Đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết, cơ quan chức năng sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động thu, đổi tiền mới tiền lẻ và rao đổi tiền trên mạng internet trong những ngày tới, nhằm ngăn chặn và xử lý kịp thời.
Minh Hoa (t/h)