Như Thanh Niên đã thông tin, vừa qua, Cục Bổ trợ tư pháp - Bộ Tư pháp có văn bản gửi đến các sở Tư pháp trên cả nước cảnh báo về việc thời gian gần đây, tổ chức hành nghề công chứng ở một số địa phương có biểu hiện vi phạm liên quan đến công chứng bản dịch, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký trong giấy tờ, văn bản. Nguyên nhân là kỹ năng nhận diện các hành vi giả mạo, lừa đảo trong hoạt động công chứng, chứng thực chưa tốt. Một số công chứng viên không kiểm tra kỹ bản chính hoặc chứng thực cả những bản sao giấy tờ giả, chứng thực bản sao không có bản chính; nhiều tổ chức hành nghề công chứng thiếu trang thiết bị, công nghệ hỗ trợ nhận biết giấy tờ giả...

Bà Nguyễn Thị Diễm Phương, Trưởng văn phòng công chứng Nguyễn Thị Diễm Phương (Long An), cho biết văn phòng bà gặp rất nhiều trường hợp làm giả CCCD, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, sổ đỏ…, đa phần để giao dịch nhà đất. Một công chứng viên ở TP.HCM cho biết kẻ gian đa số sử dụng thủ đoạn tráo sổ đỏ giả để lấy sổ đỏ thật. Sau đó, những người này làm giả giấy tờ tùy thân (chủ yếu là CCCD), giả người chủ sở hữu nhà đất và đem sang nhượng lại cho người khác (cùng băng nhóm), rồi đem bán hoặc thế chấp vay tiền.

NGỌC DƯƠNG

Theo bà Phương, việc giả mạo người, giấy tờ khi đi công chứng nếu công chứng viên không phát hiện kịp thời và vẫn công chứng hợp đồng, giao dịch sẽ gây nhiều hậu quả khôn lường. Việc này khiến hợp đồng giao dịch bị vô hiệu do chủ thể giao kết không đúng, hoặc không có đủ thẩm quyền, gây thiệt hại cho các bên. Nếu công chứng viên có lỗi trong việc không phát hiện việc giả mạo còn có thể phải liên đới bồi thường thiệt hại.

Nguy cơ chứng thực giấy tờ giả

Bạn đọc (BĐ) lên tiếng về thực trạng lừa đảo ngày càng táo tợn, tinh vi, đến cả lĩnh vực đặc thù như công chứng cũng bị kẻ gian giở thủ đoạn. "Nếu qua mặt công chứng luôn thì thật tinh vi. Sẽ rất rắc rối khi giấy tờ giả mạo lại được xác nhận bởi công chứng", BĐ Tuyen bày tỏ.

BĐ Trần Trương Quân lo ngại về việc tổ chức hành nghề chứng minh giấy tờ thật lại bị lừa công nhận cái giả mạo: "Con dấu công chứng là căn cứ rõ ràng nhất để các bên tin tưởng nhau trong giao dịch. Văn phòng công chứng là nơi chứng thực giấy tờ văn bản thật để chống việc bị làm giả. Vậy mà bọn lừa đảo cũng dám tới để hòng lừa chứng thực giấy tờ giả".

"Nhiều phòng công chứng rất đông khách, nhiều người mang cả xấp giấy đi chứng thực nên công chứng viên dễ sót lọt trong trường hợp gặp giấy tờ giả. Công chứng viên cũng là con người, nếu kẻ xấu có chủ đích lừa đảo rồi chuẩn bị sẵn giấy tờ giả một cách tinh vi thì nhiều khả năng không phát hiện ra", BĐ Lecan chỉ ra.

Trong khi đó, BĐ ở địa chỉ email yenso… gmail.com cho rằng: "Các văn phòng công chứng phải tăng cường cảnh giác, thể hiện trách nhiệm với công việc, các công chứng viên phải thật nhạy trong việc nhận diện dấu hiệu nghi ngờ giả mạo trước khi trình ký, đóng dấu".

Nâng cao nghiệp vụ, lắp đặt máy soi chiếu

Nạn giả mạo giấy tờ, giả mạo người yêu cầu công chứng đã được chỉ ra, cảnh báo. Từ đó, BĐ đề nghị ngành chức năng sớm có biện pháp trước mắt để kịp thời ngăn chặn hành vi vi phạm lan rộng. "Nâng cao trình độ công chứng viên là phương án nhanh nhất để ngăn ngừa tình trạng đem giấy tờ giả đi công chứng như hiện nay", BĐ LJY nêu ý kiến.

BĐ Kien Minh đồng tình và bổ sung: "Nghề công chứng có được học về kỹ năng chống làm giả, cách phân biệt thật - giả không? Nếu đã có học qua thì vẫn cần luyện thêm khi mà các loại tội phạm ngày càng xảo quyệt. Đủ các kiểu chiêu giả mạo nên phải tìm ra bằng nghiệp vụ chứ không chỉ bằng cách nhìn qua bên ngoài".

Về giải pháp lâu dài, BĐ Huan Vu ủng hộ khuyến nghị của Cục Bổ trợ tư pháp - Bộ Tư pháp về lắp đặt thiết bị soi chiếu công nghệ cao ở điểm công chứng: "Tôi ủng hộ việc chống tội phạm làm giả phải bằng biện pháp công nghệ. Nếu kẻ gian giả mạo giấy tờ mà công chứng viên chỉ kiểm tra bằng kinh nghiệm với mắt thường thì không thể chắc chắn bằng máy móc rà quét được".

"Nhiều dữ liệu hiện nay đã được đưa lên Cổng dịch vụ công quốc gia. Cần có giải pháp kết nối, liên thông dữ liệu phù hợp để nơi công chứng có cơ sở căn cứ xác thực. Dĩ nhiên thông tin cá nhân phải được bảo mật, chỉ dùng đủ để tra cứu cho phạm vi của loại giấy tờ cần công chứng. Thông tin được đồng bộ thì sẽ dễ giúp nhận ra điểm bất thường, giả mạo", BĐ Forlaw kiến nghị.