Đại diện Cảng Hàng không quốc tế (HKQT) Tân Sơn Nhất cho biết, Cục Hàng không Việt Nam đã có văn bản chấp thuận triển khai áp dụng chính thức mô hình phối hợp ra quyết định (A-CDM) tại Cảng HKQT Tân Sơn Nhất từ ngày 1/2.

Sân bay Tân Sơn Nhất - sân bay phối hợp ra quyết định (CDM)

Đây là cột mốc đánh dấu Cảng HKQT Tân Sơn Nhất trở thành sân bay phối hợp ra quyết định (A-CDM) trên bản đồ sân bay trong khu vực và trên thế giới.

A-CDM được hiểu là quy trình đã thống nhất giữa các đơn vị điều hành khai thác tại sân bay. Mô hình cung cấp nền tảng để các đơn vị phối hợp, chia sẻ thông tin, dữ liệu phục vụ công tác ra quyết định tại cảng hàng không sân bay nhằm mục tiêu quản lý tắc nghẽn tại sân bay, tăng hiệu quả lập kế hoạch khai thác, tối ưu hóa sử dụng nguồn lực tại sân bay, nâng cao khả năng dự báo và nâng cao tính đúng giờ của chuyến bay.

Mô hình này cũng giúp giảm thiểu lãng phí sử dụng slot và quản lý luồng không lưu. Giảm thiểu ùn tắc trên sân đỗ và đường lăn. Giảm chi phí tiêu hao nhiên liệu do việc giảm thời gian lăn. Từ đó, hạn chế ảnh hưởng tác động môi trường, giảm tiếng ồn và khí thải CO₂ trong khu vực sân bay.

Khai thác mô hình A-CDM tại Trung tâm AOCC - Cảng HKQT Tân Sơn Nhất

Tân Sơn Nhất hiện có tần suất cất hạ cánh cao nhất cả nước (xấp xỉ 260.000 lượt), sản lượng hành khách thông qua cảng đến cuối 2023 đạt 42 triệu lượt (gấp rưỡi so với công suất khai thác thiết kế) đã cho thấy sự quá tải về hạ tầng cũng như năng lực khai thác.

Hiện nay, hạ tầng kỹ thuật hiện hữu của sân bay Tân Sơn Nhất cũng chưa đồng bộ, các hệ thống thông tin chuyến bay được các bên liên quan tự phát triển nội bộ (in house) dẫn đến việc chia sẻ thông tin giữa các đơn vị gặp khó khăn.

Cùng với đó, hệ thống điều hành bay ATM tại khu vực phía nam cũng chưa được trang bị hệ thống AMAN/DMAN (Hệ thống quản lý tàu bay đến/tàu bay khởi hành) dẫn đến việc sắp xếp lập kế hoạch thứ tự đến đi tại cảng chưa được thực hiện, tàu bay khởi hành chỉ tuân theo phương thức “đến trước phục vụ trước” (First come First Served).

Khi áp dụng A-CDM, đại diện Tân Sơn Nhất kỳ vọng hiệu quả và lợi ích mang lại giúp hoạt động điều phối chuyến bay sẽ thuận tiện, hạn chế tình trạng chậm chuyến. Áp dụng chính thức ngay dịp tết là giải pháp cần thiết trong giai đoạn cao điểm đi lại. Dự kiến, trong cao điểm tết Nguyên đán 2024, mỗi ngày sân bay Tân Sơn Nhất có khoảng 860 - 900 chuyến bay đi và đến, lượng khách trung bình khoảng 135.000 - 140.000 hành khách/ngày.

Mô hình phối hợp ra quyết định (A-CDM) đã được phổ biến tại nhiều sân bay tiên tiến trên thế giới (30 sân bay châu Âu) và trong khu vực ASIA-PACIFIC hiện đang có Changi (Singapore), Incheon (Hàn Quốc), Thượng Hải, Bắc Kinh, Hồng Kông (Trung Quốc), Suvarnabhumi (Thái Lan), và sắp tới là Kualalumpur (Malaysia), Philippines...

Phương Nguyên