Một thẩm phán tại Delaware hôm nay ra phán quyết vô hiệu hóa gói thù lao kỷ lục trị giá hơn 50 tỷ USD mà hãng xe điện Tesla dành cho CEO Elon Musk. Bà cho rằng gói thù lao này là "con số không tưởng" và không công bằng với các cổ đông.

Tại Tesla, Musk không nhận lương hay thưởng trực tiếp. Theo thỏa thuận với các cổ đông năm 2018, ông sẽ nhận gói thu nhập gồm quyền chọn mua 304 triệu cổ phiếu cho đến năm 2028, nếu Tesla đạt các mục tiêu về kết quả kinh doanh và vốn hóa.

Hiện tại, Musk đã được nhận toàn bộ 12 đợt quyền chọn. Tuy nhiên, ông chưa thực hiện một quyền chọn nào. Một khi thực thi, tỷ phú sẽ phải giữ số cổ phiếu này trong vòng 5 năm trước khi bán. Giá Musk được mua là 23,33 USD, thấp hơn rất nhiều so với mức đóng cửa 191,59 USD của cổ phiếu Tesla hôm 30/1.

Thẩm phán Kathaleen McCormick tại Tòa án Công lý bang Delaware cho rằng các thành viên HĐQT của Tesla đều là người thân thiết với Musk, hoặc không được độc lập cho ý kiến về gói thù lao này. HĐQT hãng xe điện hiện gồm 8 thành viên, đã bao gồm Musk.

"Những người này tin vào các phát biểu lạc quan của Musk, hoặc bị choáng ngợp bởi sự nổi tiếng của Musk. Họ không bao giờ tự hỏi liệu gói thù lao hơn 50 tỷ USD có thực sự cần thiết để giữ chân Musk và đạt các mục tiêu kinh doanh hay không", McCormick nói.

HĐQT Tesla từng bị chỉ trích vì không thể giám sát CEO nổi tiếng bốc đồng, hay vạ miệng và hiếu chiến. Musk nhiều lần đối đầu với giới chức Mỹ và khiến các công ty ông điều hành gặp rắc rối.

Vụ kiện trên được khởi xướng từ năm 2018, bởi cổ đông Tesla Richard Tornetta. Luật sư của Tornetta cho biết HĐQT Tesla chưa bao giờ nói với các cổ đông rằng các chỉ tiêu dành cho Musk lại dễ đạt như vậy.

Tháng 11/2022, trong phiên điều trần kéo dài cả tuần, Musk cho biết số tiền thù lao sẽ được ông dùng để cấp vốn cho dự án vũ trụ. "Có cách đưa con người lên Sao Hỏa. Tesla có thể hỗ trợ đạt được điều đó", ông cho biết.

HĐQT Tesla thì cho rằng họ chi trả ở mức này để đảm bảo Musk cống hiến hết mình cho công ty. Antonio Gracias - thành viên HĐQT Tesla giai đoạn 2007 - 2021 gọi gói này là "thỏa thuận tuyệt vời cho các cổ đông".

Gói thù lao của Musk được coi là lớn nhất lịch sử doanh nghiệp Mỹ. Con số này tương đương 25% tài sản của ông, theo tính toán của Forbes. Musk hiện là người giàu nhất thế giới, với 210,6 tỷ USD.

Tesla có thể kháng cáo phán quyết trên lên Tòa án Tối cao Delaware. Phán quyết được đưa ra vào thời điểm Tesla cảnh báo tăng trưởng chậm. Ngành xe điện cũng đang đánh giá lại nhu cầu.

Tesla đã trở thành hãng xe giá trị nhất thế giới dưới thời Musk. Tuy nhiên, phần lớn giá trị này dựa trên kỳ vọng về các công nghệ đột phá trong tương lai, như robotaxi.

Cổ phiếu Tesla đã giảm 2% trong phiên giao dịch ngoài giờ, sau phán quyết trên. Một số nhà đầu tư hy vọng việc này sẽ giúp hãng xe điện cải tổ việc quản trị.

Hà Thu (theo Reuters)