Cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ, áp dụng chính sách nghỉ hưu trước tuổi, quy định tuổi nghỉ hưu, Viện kiểm sát được quyền giám sát hình sự…là những quy định mới có hiệu lực từ tháng 1/2021.

Cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ

Luật Đầu tư năm 2020 có hiệu lực từ 1/1/2021 cấm các hoạt động gồm: Kinh doanh các chất ma túy và một số loại hóa chất, khoáng vật có trong phụ lục của luật; kinh doanh mẫu vật các loài thực vật, động vật hoang dã nguy cấp; kinh doanh mại dâm; mua bán người, mô, xác, bộ phận cơ thể hoặc bào thai người; hoạt động kinh doanh liên quan đến sinh sản vô tính trên người; kinh doanh pháo nổ.

Đặc biệt, luật này chính thức cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ.

Luật Đầu tư 2020 cũng giảm số lượng ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện xuống còn 227 ngành nghề, đồng thời, bổ sung nhiều ngành, nghề được ưu đãi đầu tư cũng như thêm hình thức ưu đãi đầu tư và hỗ trợ đầu tư đặc biệt.

Áp dụng chính sách về hưu trước tuổi mới

Nghị định số 143 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 108 về chính sách tinh giản biên chế đã bổ sung một số chính sách như về hưu trước tuổi.

Theo đó, đối tượng tinh giản biên chế nếu có tuổi thấp hơn tối đa đủ 5 tuổi và thấp hơn tối thiểu đủ 2 tuổi so với tuổi nghỉ hưu, có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên, sẽ được hưởng chế độ hưu trí theo quy định, không bị trừ tỷ lệ lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi.

Đồng thời, nhóm này cũng được trợ cấp 3 tháng tiền lương cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi; được trợ cấp 5 tháng tiền lương cho 20 năm đầu công tác có đóng đủ BHXH. Từ năm thứ 21 trở đi, cứ mỗi năm công tác có đóng BHXH được trợ cấp 1/2 tháng tiền lương.

Ðối tượng tinh giản biên chế nếu có tuổi thấp hơn 2 tuổi so với tuổi nghỉ hưu và có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên sẽ được hưởng chế độ hưu trí theo quy định và không bị trừ tỷ lệ lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi.

Quy định mới về tuổi nghỉ hưu

Nghị định 135 của Chính phủ quy định về tuổi nghỉ hưu có hiệu lực từ ngày 1/1.

Theo đó, nghị định nêu rõ tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với nữ. Sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028, và tăng thêm 4 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.

Nghị định cũng quy định người lao động có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn (nhưng không quá 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu) nếu có đủ từ 15 năm trở lên làm công việc nặng nhọc, nguy hiểm, độc hại.

Người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên... cũng thuộc đối tượng có thể nghỉ hưu sớm.

Viện kiểm sát được quyền giám định hình sự

Từ 1/1, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giám định tư pháp chính thức có hiệu lực.

Theo luật mới, các tổ chức giám định công lập về kỹ thuật hình sự gồm Viện Khoa học hình sự Bộ Công an; Phòng Kỹ thuật hình sự thuộc công an cấp tỉnh; Phòng Giám định kỹ thuật hình sự Bộ Quốc phòng và Phòng Giám định kỹ thuật của Viện KSND tối cao.

Trong đó, phòng giám định của viện kiểm sát thực hiện giám định về âm thanh, hình ảnh từ các dữ liệu điện tử. Viện trưởng VKSND Tối cao sẽ quy định chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của phòng giám định hình sự thuộc đơn vị mình để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn. Đây là điểm mới so với luật giám định cũ.

Mua ôtô trong nước không còn được miễn 50% phí trước bạ

Năm 2020, đại dịch Covid-19 khiến nền kinh tế Việt Nam phải đối mặt với những thách thức lớn. Tháng 5/2020, Chính phủ ban hành Nghị quyết 84 về các nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và bảo đảm trật tự an toàn xã hội trong bối cảnh đại dịch Covid-19.

Một trong những quy định đáng chú ý là giảm 50% lệ phí trước bạ khi đăng ký ôtô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước nhằm kích thích tiêu dùng.

Quy định nêu rõ "từ 28/6 đến hết 31/12, mức thu lệ phí trước bạ bằng 50% mức thu quy định tại Nghị định số 20 năm 2019 của Chính phủ và các nghị quyết hiện hành của HĐND, hoặc quyết định hiện hành của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về mức thu lệ phí trước bạ tại địa phương".

Tuy nhiên, từ ngày đầu tiên của năm 2021, chính sách này sẽ chính thức hết hiệu lực. Người dân mua ôtô trong nước sẽ không được miễn 50% lệ phí trước bạ kể từ ngày 1/1.

Mức lệ phí trước bạ năm 2021 sẽ được áp dụng lại theo Nghị định số 20 của Chính phủ và các nghị quyết hiện hành của HĐND, hoặc quyết định hiện hành của UBND cấp tỉnh về mức thu lệ phí trước bạ tại địa phương.

Người dân được bắn pháo hoa trong dịp lễ Tết, sinh nhật

Nội dung đáng chú ý này được đề cập trong Nghị định (NĐ) 137/2020/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, sử dụng pháo, có hiệu lực từ ngày 11-1-2021.

Theo điều 17 của NĐ này, người dân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ (đủ 18 tuổi, không mắc bệnh tâm thần…) được sử dụng pháo hoa trong các trường hợp như lễ, Tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương… Tuy nhiên, khi sử dụng chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được Bộ Quốc phòng cấp phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.

Nghị định cũng giải thích rõ pháo hoa khác với pháo hoa nổ. Loại pháo hoa người dân được sử dụng là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp… tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian nhưng không gây ra tiếng nổ (điều 3, NĐ 137/2020/NĐ-CP). 

Thưởng Tết có thể không phải bằng tiền

Từ ngày 1/1/2021, Bộ luật Lao động năm 2019 chính thức có hiệu lực. Bộ luật Lao động mới đã mở rộng khái niệm thưởng không chỉ là tiền mà còn bằng các hình thức khác. Cụ thể, Điều 104 của Bộ luật mới quy định về thưởng thay vì tiền thưởng như Bộ luật Lao động 2012.

Thưởng là số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động.

Quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc, sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở. Như vậy, Bộ luật Lao động 2019 không bắt buộc người sử dụng lao động phải thưởng Tết, thưởng vào các ngày lễ khác… cho người lao động.