Phiên xét xử sơ thẩm Nguyễn Thị Kim Anh (45 tuổi, cựu Phó phòng Phòng chống tham nhũng của Thanh tra Bộ Xây dựng) cùng 3 đồng phạm được TAND tỉnh Vĩnh Phúc mở sáng hôm 4/1 không thể diễn ra như dự kiến do vắng mặt nhiều bị hại, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan và luật sư bào chữa.
Cơ quan tố tụng xác định, Kim Anh là trưởng đoàn, với mục đích vụ lợi, là người chủ mưu, đã chỉ đạo 3 bị can Nguyễn Thị Kim Liên (43 tuổi), Đặng Hải Anh (39 tuổi) và Nguyễn Thị Thùy Linh (26 tuổi) thực hiện nhiều hành vi trái thẩm quyền, không đúng chức trách được giao để đe dọa các bị hại nhằm chiếm đoạt tài sản.
Không chấp nhận giải trình, yêu cầu nộp tiền %
Theo cáo trạng, đối với thị trấn Vĩnh Tường, Đoàn thanh tra Bộ Xây dựng tiến hành thanh tra công tác cấp phép xây dựng, công tác lập, thẩm định quy hoạch chi tiết khu đất đấu giá quyền sử dụng tại xứ Đồng Sau và kiểm tra hồ sơ của 8 dự án công trình xây dựng do UBND thị trấn làm chủ đầu tư.
Anh Nguyễn Thành Đô - Kế toán UBND thị trấn là người đến UBND huyện Vĩnh Tường gặp Kim Anh nhận Dự thảo biên bản làm việc kết quả kiểm tra. Sau đó, nộp bồ sung hồ sơ và giải trình, nhưng Kim Anh không chấp nhận giải trình mà nói:
"Muốn được giảm nhẹ vi phạm nêu trong dự thảo thì mỗi nhà thầu tư vấn phải nộp 5%; mỗi nhà thầu xây lắp phải nộp 0,15% theo hợp đồng đối với phần hồ sơ năng lực; phần khối lượng thanh quyết toán xây lắp tính riêng".
Gần trưa 12/6/2019, anh Đô đem 19.500.000 đồng kèm theo hồ sơ bổ sung đến nộp cho Kim Anh. Nữ bị cáo nhận tiền cùng hồ sơ anh Đô đưa cho và nói "Vâng, để xem xét".
Tại thị trấn Tứ Trưng, đoàn thanh tra tiến hành thanh tra công tác lập, thẩm định và phê duyệt một khu đất đấu giá, kiểm tra hồ sơ của 4 công trình. Chị Nguyễn Thị Chính - Kế toán UBND thị trấn được giao nhiệm vụ tập hợp hồ sơ nộp cho Kim Anh.
Nguyễn Thị Kim Anh.
Khi chị Chính đến nộp bổ sung hồ sơ giải trình của các nhà thầu theo lịch hẹn, Kim Anh không xem giải trình và nói: "Giải trình thì cũng có đúng đâu", chị Chính hỏi Kim Anh phải xử lý thế nào thì Kim Anh đáp lời: "Đơn vị tư vấn nộp 5%, đơn vị xây lắp công trình Nhà văn hóa Cồng Giai khu 5 nộp 5 triệu đồng, về thông báo lại cho các nhà thầu biết thực hiện ". Hôm 12/6/2019, chị Chính buộc phải đem 23.700.000 đồng đến phòng làm việc cho Kim Anh.
Ở xã Bình Dương, anh Nguyễn Văn Thành - Phó Chủ tịch UBND xã mang theo hồ sơ, tài liệu bổ sung, báo cáo giải trình 6 công trình và bản Dự thảo đến làm việc với Kim Anh.
Sau khi thu lại bản Dự thảo, Kim Anh nói với anh Thành: "Muốn được giảm nhẹ vi phạm thì nhà thầu tư vấn phải nộp 5%, nhà thầu xây lắp phải nộp 0,15% theo giá trị hợp đồng đối với phần hồ sơ năng lực còn phần khối lượng xây lắp phải nộp 1% giá trị hợp đồng".
Khoảng 10h ngày 12/6/2019, anh Thành đem theo 37.700.000 đồng đến phòng làm việc của Kim Anh, bà ta nhận tiền cất vào ngăn bàn làm việc, đánh dấu trên máy tính và nói với anh Thành: "Xong rồi anh về đi".
Nguyễn Thị Kim Liên, em ruột bị cáo Nguyễn Thị Kim Anh.
Yêu cầu về Bộ Xây dựng giải trình nếu nhà thầu không nghe
Còn tại xã Phú Thịnh, Đoàn Thanh tra kiểm tra 5 công trình. Chị Lê Thị Liên, Kế toán UBND xã là người thông báo cho các nhà thầu phối hợp cung cấp hồ sơ, tài liệu, sau đó chị đem nộp cho Kim Anh.
Hôm 3/6/2019, chị Liên lên gặp Kim Anh và giải trình về các vi phạm nêu trong bản Dự thảo nhưng bằng thủ đoạn tương tự, Kim Anh không nghe và nói: "Nếu muốn bỏ qua, giảm nhẹ lỗi vi phạm của các nhà thầu thì phải nộp tiền cho Đoàn thanh tra theo tỷ lệ 5°/o giá trị hợp đồng đối với nhà thầu tư vấn; 0,15% đổi với nhà thầu xây lắp phần hồ sơ năng lực". Nữ bị cáo còn dọa nếu nhà thầu không nghe thì sẽ xử lý rất nặng, yêu cầu về Bộ Xây dựng giải trình.
Chị Liên sau đó đem 35.000.000 đồng của 3 nhà thầu trên để trong 1 phòng bì, bên ngoài ghi: UBND xã Phú Thịnh, năng lực tư vấn "35 tr" đến phòng làm việc của Kim Anh.
Trường hợp tiếp theo là anh Nguyễn Văn Liêm - Kế toán UBND xã Nhân Lý cũng đến gặp Kim Anh nộp bổ sung hồ sơ và giải trình với 5 công trình và một khu đấu giá đất. Kim Anh nhất trí với giải trình của anh Liêm nhưng với các lỗi của nhà thầu nêu trong bản Dự thảo thì bị cáo không chấp nhận.
"Có giải trình cũng không được, muốn được bỏ qua, giảm nhẹ lỗi vi phạm về điều kiện năng lực phải nộp tiền cho đoàn thanh tra", Kim Anh nói xong, đánh trên máy tính xách tay rồi cho anh Liêm xem: "Tư vấn 5%; thi công 0,15%"'.
Nhóm bị cáo.
Vài ngày sau, anh Liêm đem theo tiền đến phòng làm việc của Kim Anh nói: "Có một số đơn vị sẽ gặp riêng chị để giải trình, số còn lại họ gửi tiền em, em gửi chị". Nói xong, anh Liêm đưa 25.900.000 đồng cho Kim Anh, thì Kim Anh nói lại với anh Liêm "Mày đọc cho chị những đơn vị nộp tiền". Anh Liêm lấy tờ giấy A4 ghi tên từng công ty, công trình, số tiền của nhà thầu đọc cho Kim Anh đánh dấu.
Anh Ngô Trọng Quyền (SN 1986, ở xã Duy Phiên, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc - có vai trò liên quan đến 3 doanh nghiệp) nhiều lần lên nộp hồ sơ, trực tiếp giải trình với Kim Anh tại phòng làm việc của bị cáo. Tại đó, Kim Anh nói thẳng thắn với anh Quyền: "Giải trình thì giải trình nhưng tiền % thì vẫn phải nộp", rồi Kim Anh lấy mẩu giấy ghi "5% " đưa cho anh Quyền xem. Cơ quan tố tụng xác định, Kim Anh chiếm đoạt của anh Quyền 80.000.000 đồng.