Trong phát biểu tại Wilmington, Delaware, ông Biden nói về các gói dự kiến mà ông sẽ theo đuổi sau khi tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20/1. Gợi ra hình ảnh những người thất nghiệp xếp hàng dài chờ được phát đồ ăn, ông Biden cảnh báo những điều thảm khốc "nếu chúng ta không hành động ngay lúc này".
Trong gói cứu trợ kinh tế mới, ông Biden muốn nâng số tiền phát trực tiếp cho người dân Mỹ lên 2.000 USD sau khi báo cáo việc làm tháng 12 phản ánh sự sụt giảm lao động trong lĩnh vực nhà hàng. Với 140.000 việc làm mất đi trong lĩnh vực này, ông Biden tin rằng sự gia tăng của dịch bệnh gây thiệt hại lớn cho các bộ phận khác nhau của nền kinh tế.
Khi người Dân chủ sẽ kiểm soát cả lưỡng viện Quốc hội Mỹ sau khi ông Biden lên nắm quyền, cơ hội cho các gói kích thích kinh tế tham vọng trở nên rõ ràng hơn. Tuy nhiên, do Thượng viện chia rẽ với tỷ lệ 50-50 nên đây sẽ là thuốc thử cho ảnh hưởng của ông Biden với chính các nhà lập pháp của đảng Dân chủ cũng như tác động của ông ấy với đảng Cộng hòa.
Thị trường dễ tổn thương
Thượng nghị sĩ Dân chủ Joe Manchin, một người theo chủ nghĩa ôn hòa của Tây Virginia, cho biết nếu có một đợt thanh toán trực tiếp khác cho người dân Mỹ thì nên "nhắm trực tiếp tới những người cần tới nó". Một báo cáo trước đó cho biết ông Manchin đã thẳng thừng phản đối việc phát 600 USD cho người dân Mỹ trong gói cứu trợ Covid-19 vào tháng 12. Việc một Thượng nghị sĩ Dân chủ phản đối phát thêm tiền cho người dân sẽ khiến nó khó có thể được thông qua ở Thượng viện sau ngày 20/1.
Chứng khoán Mỹ đã ngay lập tức phản ứng với tuyên bố của ông Manchin. Tuy nhiên, cổ phiếu phục hồi sau khi vị Thượng nghị sĩ này cho biết ông đang xem xét các đề suất của ông Biden. Cuối ngày, S&P 500 đóng cửa với mức tăng 0,6%, đưa nó lên đỉnh mới. Tuy nhiên, những biến động cho thấy sự nhạy cảm của các nhà đầu tư với những tin tức về tài chính từ chính trường nước Mỹ.
Trước đó, lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer, người sẽ sớm trở thành lãnh đạo phe đa số sau ngày 20/1, tuyên bố ông sẽ coi việc phát 2.000 USD cho người dân là mục tiêu đầu tiên của ông khi người Dân chủ kiểm soát thượng viện.
Báo cáo của Bộ Lao động Mỹ ngày 8/1 cho biết tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ ở mức 6,7% trong tháng 12, chặn đứng chuỗi 7 tháng giảm liên tiếp. Các số liệu nhấn mạnh rằng nền kinh tế suy yếu vào cuối năm 2020 khi đại dịch hoành hành và tác động của gói kích thích tài khóa trị giá 2.000 tỷ USD hồi tháng 3 giảm dần.
Sẽ có thêm tiền cho người dân Mỹ
Tổng thống Donald Trump đã ký một dự luật cứu trợ trị giá 900 tỷ USD vào tháng trước, bao gồm trợ cấp thất nghiệp bổ sung kéo dài tới giữa tháng 3, khung thời gian mà các nhà lập pháp buộc phải quyết định có một gói cứu trợ tiếp theo hay không. Dự luật đó không bao gồm các khoản kinh phí cho chính quyền địa phương và tiểu bang, vốn đã bị lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện sắp mãn nhiệm Mitch McConnell và các thành viên đảng Cộng hòa ngăn chặn.
Hôm 8/1, ông Biden nhắc lại rằng khoản tiền hỗ trợ của tháng trước mới chỉ là "tiền ứng trước" cho những gì cần thiết. Hồi tháng 11, ông Biden ủng hộ một cái gì đó "giống như Đạo luật Anh hùng" mà người Dân chủ ở Hạ viện đề xuất trước đó. Theo đó, người Dân chủ muốn gói kích thích 3,4 nghìn tỷ USD vào tháng 5. Đến tháng 10, họ giảm xuống còn 2,4 nghìn tỷ USD.
"Mọi người đang xếp hàng dài cả cây số trên ô tô của họ để chờ đợi một bữa ăn được phát", ông Biden nói trong một cuộc họp báo hôm 8/1. Tổng thống đắc cử cũng kêu gọi nâng mức lương tối thiểu liên bang lên 15 USD/giờ, một ưu tiên lâu dài của người Dân chủ nhưng có thể phải đương đầu với rất nhiều thách thức từ các toan tính chính trị.
Đề cập tới một nghiên cứu của Moody’s Analytics trong năm 2020 trong đó so sánh đề xuất của ông Biden với ông Trump, vị Tổng thống đắc cử của nước Mỹ nhấn mạnh rằng kế hoạch của ông có thể tạo ra thêm hàng triệu việc làm cho người dân Mỹ.
Sau chiến thắng quan trọng của người Dân chủ ở bang Georgia, trong đó đảm bảo quyền kiểm soát của họ ở Thượng viện, JPMorgan Chase & Co. dự đoán sẽ có một gói kích thích mới trị giá 900 tỷ USD được tung ra. Goldman Sachs Group Inc. thì dự kiến gói kích thích mới sẽ có giá trị 750 tỷ USD trong khi Bank of America Corp. dự báo về một gói kích thích trị giá 1.000 tỷ USD.
Sau cuộc họp ngày 6/1 tại Đồi Capitol, ông Biden đã chính thức được Quốc hội Mỹ xác nhận là Tổng thống tiếp theo của nước Mỹ, chấm dứt một kỳ bầu cử sóng gió trong lịch sử chính trường Mỹ. Ở thời điểm hiện tại, cả thế giới đang đổ dồn sự chú ý vào ông Biden và bộ máy chuyển giao quyền lực của mình, những người sẽ quyết định tương lai nước Mỹ trong 4 năm tới. Kiểm soát cả lưỡng viện Quốc hội Mỹ cho ông Biden công cụ tốt hơn để theo đuổi những chính sách tham vọng, nhất là khi vị Tổng thống này gần như sẽ không tìm kiếm một nhiệm kỳ thứ 2.