Ngày 5-1, TAND TP.HCM mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án giết người và gây rối trật tự công cộng đối với các bị cáo Trần Hòa Minh (22 tuổi, quê Long An), Lê Văn Giỏi (26 tuổi, quê An Giang), Bùi Văn Lộc (43 tuổi, quê Tiền Giang) và Nguyễn Văn Ca (37 tuổi, quê Đồng Tháp).

Bị hại cũng có lỗi

Theo hồ sơ vụ án, ngày 13-10-2019 Bùi Văn Lộc, Huỳnh Văn Sĩ, Lê Văn Giỏi, Nguyễn Văn Ca và Trương Hoàng Lâm chở nhau trên 2 xe gắn máy chạy trên đường Hương lộ 2 (phường Bình Trị Đông A, quận Bình Tân).

Khi đến trước cây xăng T.A, xe của Lộc lạng lách nên xảy ra va quẹt với xe máy do Trần Hòa Minh lái chở theo anh Trần Quốc Việt. Lúc này, Minh nói với nhóm của Lộc: "Mấy anh chạy kỳ vậy, làm sao em chạy?".

Nghe vậy, Lộc chạy lên chặn xe Minh rồi cùng Sĩ, Giỏi, Ca dùng tay và nón bảo hiểm lao vào đánh Minh, Việt.

Minh cùng Việt bỏ chạy và nhặt đá ném trả. Nhưng Minh bị Ca tiếp tục đánh nên chạy vào tiệm cắt tóc ven đường, lấy một cây kéo cắt tóc và lấy thêm một ống sắt chạy trở lại nơi Việt đang bị nhóm của Lộc đánh.

Thấy bạn đang ôm đầu chịu trận, Minh chạy đến dùng ống sắt đánh nhóm của Lộc nhưng bị nhóm của Lộc đánh lại làm rơi ống sắt xuống đường.

Bị đánh, Minh dùng kéo đâm 2 nhát trúng người Huỳnh Văn Sĩ.

Thấy Sĩ bị đâm, Lộc lấy dưới yên xe một dao tự chế chĩa về hướng Minh thì Ca giật con dao phóng về phía Minh và Việt. Còn Giỏi cầm 3 dao phi tiêu đuổi theo và phóng vào Minh, Việt nhưng không trúng.

Sau khi Minh và Việt lên xe máy bỏ chạy, nhóm của Lộc đưa Sĩ đi cấp cứu nhưng Sĩ đã chết trước khi vào viện. Sau đó, Minh đến cơ quan công an đầu thú.

Trước tòa, Minh khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình.

"Do thấy anh Việt bị đánh hội đồng nên bị cáo muốn giải vây cho anh Việt" - Minh khai với tòa. Đại diện gia đình bị hại cũng thừa nhận vụ việc xảy ra xuất phát từ một phần lỗi của bị hại.

Theo hội đồng xét xử (HĐXX), các bị cáo Giỏi, Lộc, Ca gây ra va chạm trước, lại dùng các loại hung khí nguy hiểm như dao tự chế, phi tiêu... tấn công Minh, Việt.

Đối với bị cáo Minh, HĐXX cho rằng từ các tài liệu có trong hồ sơ và quá trình thẩm vấn tại phiên tòa, đủ cơ sở xác định Minh phạm tội giết người. Tuy nhiên, do Minh phạm tội lần đầu, tự nguyện ra đầu thú. Hơn nữa trong vụ việc có một phần lỗi của bị hại nên được áp dụng tình tiết giảm nhẹ.

Nói lời sau cùng, Minh cuối đầu xin lỗi gia đình bị hại, đồng thời xin HĐXX giảm nhẹ hình phạt để được sớm về phụng dưỡng mẹ già.

Để sầu cho mẹ già

Lọt thỏm trong hàng ghế tham dự phiên tòa là một người phụ nữ đã ngoài lục tuần, gầy nhom, nước mắt lưng tròng đăm đăm hướng về phía bị cáo Minh.

Bà tên N.T.A. (68 tuổi, mẹ ruột của Minh). Từ sáng sớm, bà đã lặn lội từ quê ở huyện Cần Đước, tỉnh Long An lên TP.HCM để gặp mặt đứa con trai sau hơn một năm xa cách.

Bị cáo Minh là con trai út trong gia đình có 7 anh chị em. Gia đình thuộc diện khó khăn, bản thân Minh chỉ mới học tới lớp 9 thì nghỉ, ở nhà phụ giúp gia đình. Từ năm 2014, Minh làm công nhân da giày tại huyện Cần Giuộc cho đến khi xảy ra vụ việc.

Ở trong trại giam một năm thì Minh nhận được tin dữ: cha ruột Minh qua đời vì bạo bệnh. Mang thân phận bị can, Minh chỉ còn biết tự trách bản thân vì đã tự tước đi cơ hội nhìn mặt cha lần cuối.

Trong lúc HĐXX nghị án, cảnh sát tư pháp tạo điều kiện để bà A. nói chuyện với con trai. Chắc có lẽ ngoại lệ này xuất phát từ sự cảm thông với người phụ nữ có con vướng vào vòng lao lý chưa bao lâu thì chồng đã ra đi mãi mãi.

Ngồi sát mép cửa phòng xử, người mẹ già động viên đứa con út phải cố gắng cải tạo tốt, sửa chữa lỗi lầm, làm lại cuộc đời.

Giọng chùng xuống, bà nói với Minh: "Ba con cưng con lắm, vậy mà tới khi chết không thể gặp mặt con lần cuối. Ổng không đợi con nổi".

Minh xin lỗi mẹ và khuyên bà giữ gìn sức khỏe, đừng suy nghĩ nhiều, ráng đợi vài năm nữa Minh về. "Mẹ đừng lo nữa, con tự lo bản thân con được, ở trong tù con sống tốt" - Minh trấn an mẹ.

Đáp lời con, người mẹ già run run giọng: "Không muốn suy nghĩ cũng không được, con do mẹ mang nặng đẻ đau mà sao không xót. Sau này con có gia đình con sẽ hiểu, không biết mẹ còn gặp được con bao nhiêu lần nữa".

Suốt cuộc nói chuyện, cậu trai trẻ luôn cố tỏ ra lạc quan như để mẹ yên tâm về mình, nhưng nghe đến đây Minh buồn bã nói: "Con tù tội như thế này, ai chịu lấy con mà lập gia đình hả mẹ".

Cuộc trò chuyện chóng vánh của hai mẹ con bỗng kết thúc sau tiếng chuông tòa khô khốc. "Ráng cố gắng lên nha mẹ!" - Minh vội nói câu cuối với mẹ.

Từ một vụ va quẹt nhỏ mà phải dẫn đến người chết, kẻ vào tù. Giá như đôi bên biết kiềm chế, chịu nhịn nhau thì một mạng người đã chẳng mất đi và thanh xuân của người còn lại đã không chôn vùi trong chốn lao tù.

Đừng hòa vào vực thẳm bạo lực

TTO - Sẽ thế nào nếu chúng ta tin vào việc ai cũng có thể là người kết án, ai cũng có thể là người thực thi công lý?