Trước tình trạng ách tắc hàng hóa, Ban quản lý Khu Kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng (Lai Châu) đã mời các doanh nghiệp quản lý, điều hành 2 bãi bốc xếp trong khu vực cửa khẩu đến để viết cam kết “công bằng, công khai, minh bạch”.

Cam kết công bằng

Do tình hình dịch bệnh COVID-19, UBND tỉnh Lai Châu chỉ cho phép mở 2 bãi tập kết, bốc xếp tại cửa khẩu Ma Lù Thàng. Tất cả các hàng hóa thông thương giữa 2 nước Việt - Trung đều buộc phải đi qua “vùng đệm” này.

Tuy nhiên kể từ thời điểm sửa cầu (tháng 11.2020) đến nay thì xuất hiện rất nhiều bất cập. Nguyên do cũng bởi tình trạng ách tắc. Xe đi được, xe không.

Phản ánh tới Báo Lao Động, nhiều doanh nghiệp xuất nhập khẩu cho biết, việc sửa chữa khiến xe trọng tải lớn buộc phải san nhỏ hàng hóa và đi thành nhiều chuyến. Vì ít đầu xe, trong khi thời gian thông quan hạn chế, nên nảy sinh mâu thuẫn. Những doanh nghiệp “ruột” thì được chủ bãi bố trí xe sang trước. Số còn lại thì bị trì hoãn. Thậm chí cả tuần, cả tháng không có xe.

Trước hiện tượng trên, trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Vũ Ngọc Phẩm – Phó trưởng BQL Khu Kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng xác nhận thông tin và cho biết đã tiến hành mời 2 doanh nghiệp quản lý bãi là Công ty TNHH Anh Thơ và Doanh nghiệp Tư nhân Mai Hưng lên viết cam kết.

Cụ thể, trong các biên bản ký ngày 14.12.2020, chủ các bãi cho biết kể từ ngày 16.12.2020, sẽ bố trí từ 1 đến 2 xe chuyên chở mặt hàng mủ caosu xuất khẩu; từ 8 đến 9 xe chuyên chở mặt hàng chuối và nông sản của địa phương xuất khẩu.

Bên cạnh đó, các chủ bãi cũng buộc phải cam kết sẽ “không từ chối” và “sắp xếp theo đúng thứ tự, công khai, công bằng, minh bạch” đối với hàng hóa của các doanh nghiệp, hợp tác xã, thương nhân có nhu cầu xuất khẩu.

Tuy nhiên, cũng theo các doanh nghiệp chuyên làm ăn với đối tác bên kia biên giới, việc cam kết lúc này đã không còn nhiều ý nghĩa nữa vì họ “chẳng còn cơ hội để sửa sai”.

“Thương nhân Trung Quốc rất trọng chữ tín. Họ chờ hàng một hai lần không sang được thì chuyển mối ngay”, một doanh nghiệp đề nghị giấu tên bức xúc cho biết thêm.

Không những gây bất bình cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, theo tìm hiểu của PV Báo Lao Động, Công ty TNHH Anh Thơ và Doanh nghiệp Tư nhân Mai Hưng cùng các cá nhân, tổ chức liên quan còn gây ra nhiều ồn ào khác khi hoạt động tại cửa khẩu Ma Lù Thàng.

Cụ thể trao đổi với PV Báo Lao Động, ông Đào Ngọc Sơn – Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Ma Lù Thàng (thuộc Cục Hải quan Điện Biên) cho biết vừa tiến hành xử phạt Công ty Thái Dương và Công ty Xuân Tính số tiền 7,5 triệu đồng vì các sai phạm liên quan đến hoạt động bến bãi.

Điều đáng nói, ông Bùi Văn Thơ – Giám đốc Công ty Anh Thơ là bố đẻ của ông Bùi Văn Thái – Giám đốc Công ty Thái Dương. Ở chiều ngược lại, ông Thái là Phó Giám đốc Công ty Anh Thơ. Bên cạnh đó, bà Bùi Thị Thúy – Giám đốc Công ty Xuân Tính là chị ruột của ông Bùi Văn Thái...

Ngoài ra, văn bản số 199 do ông Vũ Ngọc Phẩm – Phó trưởng BQL Khu Kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng – ký ban hành ngày 21.5.2019 cũng thể hiện sự ưu ái với gia đình ông Bùi Văn Thơ khi trực tiếp tiếp thị cho doanh nghiệp và đề nghị các lực lượng chức năng "tạo điều kiện" để doanh nghiệp này hoạt động.

Nhiều bất cập

Trước đó, như Báo Lao Động đề cập trong bài viết Công an Lai Châu làm rõ dấu hiệu bất thường tại cửa khẩu Ma Lù Thàng, nguồn cơn của sự việc bắt đầu từ lá đơn tố giác tội phạm.

Tháng 11.2020, Công an Lai Châu đã làm việc với Hải quan Ma Lù Thàng, yêu cầu cung cấp một số thông tin liên quan tới các Công ty Thái Dương và Xuân Tính.

Lực lượng chức năng đã tiến hành mở các container để kiểm tra hàng hóa và bước đầu phát hiện nhiều bất thường như: Container bị đổi vỏ, contanier đã mở kẹp chì nhưng không được kẹp lại...

Sau thời gian củng cố tài liệu, Công an đã bàn giao hồ sơ vụ việc cho lực lượng Hải quan để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Theo tìm hiểu của PV Báo Lao Động, không chỉ có các nội dung vừa bị các cơ quan chức năng tiến hành xử phạt, người tố cáo còn gửi kèm nhiều hình ảnh, clip thể hiện sự bát nháo tại 2 bãi cách ly trong khu vực cửa khẩu Ma Lù Thàng.

Cụ thể, nội dung nhiều đoạn clip được cung cấp cho thấy các chủ bãi đã tiến hành mở nhiều container để chuyển tải hàng hóa tại khu vực không thuộc giám sát hải quan; thay đổi bao bì và làm giả các giấy tờ để biến hàng tạm nhập tái xuất thành hàng nội địa...

Tuy nhiên cũng theo nguồn tin của PV, cho đến thời điểm hiện tại, các nội dung này chưa được các cơ quan chức năng tỉnh Lai Châu xem xét.

Còn về Doanh nghiệp tư nhân Mai Hưng và ông Đỗ Văn Khôi, theo tài liệu có được, thì từ suốt cuối năm 2019 đến nay, liên tục bị tố cáo về các hành vi khai thác cát trái phép, san đất lấp sông để dựng nhà xưởng.

Theo đó, dù Bí thư Chi bộ bản Pa Nậm Cúm (xã Ma Li Pho, huyện Phong Thổ) nhưng ông Đỗ Văn Khôi đã nhiều lần bị nhắc nhở, lập biên bản vì lấn chiếm sông Nậm Na xây nhà xưởng. Tổng diện tích lấn chiếm, san lấp là hơn 10.000m2.

Ngày 14.11.2019, Huyện ủy Phong Thổ có Công văn số 602-CV/HU về việc đôn đốc chỉ đạo xử lý vi phạm về quản lý đất đai gửi UBND huyện, xã, thị trấn trên địa bàn. Huyện ủy Phong Thổ yêu cầu xử lý quyết liệt đối với những sai phạm trong quản lý đất đai trên địa bàn xã Ma Li Pho.

Trao đổi với Báo Lao Động, một lãnh đạo huyện Phong Thổ cho biết, Huyện đã có ý kiến cả trực tiếp lẫn chỉ đạo bằng văn bản. Gia đình ông Khôi cũng đã cam kết sẽ dừng việc san lấp và khôi phục để trả lại hiện trạng ban đầu.

Tuy nhiên cho đến thời điểm hiện tại, vẫn không có bất cứ động thái khắc phục nào.