Công ty Chứng khoán SSI vừa ra báo cáo đánh giá về ngành bảo hiểm trong năm 2020 và triển vọng năm 2021.

Cụ thể, theo nhóm phân tích tại SSI, bảo hiểm hàng không, du lịch và vận chuyển hàng hóa (chiếm khoảng 6% tổng doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ) bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19.

Trái lại, nhu cầu đối với các sản phẩm bảo hiểm sức khỏe và nhân thọ đã phục hồi khá tốt sau giai đoạn giãn cách xã hội. Doanh thu chủ yếu giảm trong giai đoạn giãn cách xã hội trong tháng 3 và tháng 4, nhưng đã phục hồi mạnh mẽ trong những tháng sau đó.

Theo Hiệp Hội Bảo Hiểm Việt Nam (AVI), doanh thu phí bảo hiểm sức khỏe và nhân thọ lần lượt tăng 25,6% và 21,2% so với cùng kỳ trong 9 tháng năm 2020. Tổng doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ tăng 5,4% so với cùng kỳ trong 9 tháng đầu năm 2020.

Báo cáo của SSI còn cho biết, top 2 doanh nghiệp đầu ngành đang mất dần thị phần tại cả hai thị trường bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ. Cạnh tranh trong ngành theo đó tiếp tục gay gắt.

Trong số 10 công ty bảo hiểm phi nhân thọ hàng đầu, chỉ có BVH và PVI có thị phần giảm trong 9 tháng 2020. Trong khi đó, trong số 10 công ty bảo hiểm nhân thọ hàng đầu, có 6 công ty tăng thị phần (Manulife, AIA, Generali, MB Ageas, FWD và AVIVA) và 4 công ty mất thị phần (Baoviet Life, Prudential, Dai-i-chi Life, Chubb Life, Hanwha Life).

Đáng chú ý nhất, vào cuối năm 2020, Manulife hoàn tất việc mua lại AVIVA Việt Nam. Điều này giúp thị phần bảo hiểm nhân thọ của Manulife tăng lên khoảng 18,5% - xếp sau Prudential với 18,8%. 

"Nếu duy trì được đà tăng trưởng doanh thu khai thác mới như hiện nay, Manulife sẽ có thể chiếm vị trí thứ 2 trong vòng 1-2 quý tới", SSI đưa ra dự báo.

Ngoài ra, trong tháng 11 và tháng 12 năm 2020, có hai hợp đồng bancassurance độc quyền lớn được ký kết giữa ACB và SunLife Việt Nam; VietinBank và Manulife. Điều này được kỳ vọng sẽ tạo ra nhiều thay đổi hơn nữa vào năm 2021 trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt trên thị trường bảo hiểm nhân thọ.

Một trong những thay đổi có thể diễn ra là thị phần của AIA giảm do kết thúc hợp đồng phân phối sản phẩm bảo hiểm với ACB. ACB đã đóng góp khoảng 10% tổng doanh thu phí bảo hiểm của AIA Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2020. 

Trong khi đó, Manulife và SunLife có thể mở rộng doanh thu phí bảo hiểm mạnh hơn nữa. Trong 9 tháng đầu năm 2020, kênh bancassurance chiếm 30% tổng doanh thu phí khai thác mới và 18,3% tổng doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ (so với 29% và 16% tương ứng vào năm 2019).

Sang năm 2021, nhóm nghiên cứu cho rằng, tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm gốc sẽ cao hơn đối với cả mảng bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ, với dự báo tăng lần lượt 22% và 10-12% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, ngành bảo hiểm vẫn sẽ phải đối mặt với những rủi ro như môi trường lãi suất thấp sẽ làm cho lợi nhuận đầu tư gặp khó khăn và làm giảm lợi nhuận của các công ty bảo hiểm vì phần lớn danh mục đầu tư của các công ty bảo hiểm là tiền gửi ngân hàng và trái phiếu chính phủ. 

Ngoài ra, nếu lợi suất trái phiếu chính phủ giảm hơn nữa, gánh nặng sẽ đặt lên dự phòng kỹ thuật bảo hiểm nhân thọ - ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận kế toán.

Không những vậy, trong những năm gần đây, các doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam thua lỗ cao, đặc biệt trong lĩnh vực bảo hiểm tài sản, đã khiến các nhà tái bảo hiểm quốc tế tăng giá tái bảo hiểm. Hậu quả quan trọng của việc này là các công ty bảo hiểm có thể không thể duy trì các hợp đồng tái cố định (treaty) và buộc phải chuyển sang các hợp đồng tái tạm thời (facultative), ảnh hưởng đến năng lực của bảo hiểm phi nhân thọ.