Sau khi Công an TP.HCM khởi tố bị can, bắt tạm giam với Tề Trí Dũng (cựu tổng giám đốc Công ty IPC kiêm chủ tịch HĐQT Công ty SADECO) và Hồ Thị Thanh Phúc (cựu tổng giám đốc Công ty SADECO) về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và tham ô tài sản. Mở rộng điều tra, ông Tất Thành Cang (cựu phó bí thư thường trực Thành ủy TP) và nhiều cán bộ khác cũng bị bắt tạm giam. Cơ quan CSĐT cũng đã khởi tố tổng giám đốc Công ty cổ phần và Phát triển Nguyễn kim (Công ty Nguyễn Kim) Phạm Nhật Vinh. Hiện ông Vinh đang bị truy nã.Vậy trong vụ án này, lãnh đạo của Công ty Nguyễn Kim có sai phạm thế nào?
Ông Phạm Nhật Vinh, tổng giám đốc Công ty Nguyễn Kim, đang bị truy nã. Ảnh: TƯ LIỆU
Phát hành 9 triệu cổ phần không qua đấu giá
Theo điều tra, ngày 26-3-2015, Công ty IPC tiến hành đấu giá bán vốn tại Công ty SADECO, Công ty EximLand là nhà đầu tư trúng đấu giá mua số lượng 5.235.683 cổ phần (chiếm 30,8% vốn điều lệ của SADECO) với giá là 26.100 đồng/cổ phần. Ngày 12-9-2016, Công ty Nguyễn Kim ký hợp đồng đặt cọc chuyển nhượng cổ phần, chuyển toàn bộ cổ phần nói trên của Công ty EximLand tại SADECO với giá 55.000 đồng/cổ phần (sau điều chỉnh thành 57.000 đồng/cổ phần), tổng giá trị là hơn 287 tỉ đồng.
Đến ngày 7-10-2016, Công ty Nguyễn Kim đã thanh toán đủ số tiền mua hơn 5 triệu cổ phần Công ty SADECO cho Công ty EximLand. Theo cơ quan điều tra, vốn điều lệ của SADECO tại thời điểm tháng 10-2016 là 170 tỉ đồng (tương ứng 17 triệu cổ phần), trong đó vốn của IPC chiếm tỉ lệ 44%.
Bốn cá nhân đại diện vốn tại SADECO là Tề Trí Dũng, Hồ Thị Thanh Phúc, Phạm Xuân Trung, Trần Đăng Linh, Trần Mạnh Khôi. Vốn của Thành ủy chiếm 16,7% với đại diện là Huỳnh Phước Long, Trần Công Thiện.
Chiếu theo quy định của pháp luật, khi tăng vốn và chuyển nhượng quyền mua cổ phần của IPC, vốn văn phòng Thành ủy tại SADECO thì phải qua đấu giá. Việc đồng ý phát hành 9 triệu cổ phần cho Nguyễn Kim không qua thẩm định giá, đấu giá gây thất thoát cho SADECO.
Qua việc định giá để xác định thiệt hại trong việc SADECO phát hành 9 triệu cổ phần vào thời điểm tháng 1-2017, cơ quan chức năng xác định thiệt hại là hơn 940 tỉ đồng.
Lãnh đạo Công ty Nguyễn Kim sai gì?
Cơ quan điều tra xác định tháng 11-2016, Công ty Nguyễn Kim có công văn gửi SADECO đề nghị xác lập mối quan hệ đối tác chiến lược thông qua hình thức tham gia mua cổ phần để trở thành cổ đông chiến lược hợp tác đầu tư xây dựng hai dự án của Công ty Nguyễn Kim là 79B Lý Thường Kiệt và khu dân cư Bắc Rạch Chiếc.
Mặc dù đại hội cổ đông SADECO tại cuộc họp vào đầu tháng 12-2016 đã thống nhất thông qua phương án tăng vốn điều lệ và phát hành cho cổ đông hiện hữu tỉ lệ 1:1, giá phát hành dự kiến là 20.000 đồng/cổ phần. Tuy nhiên, tại cuộc họp HĐQT cuối tháng 12 năm đó, các thành viên HĐQT SADECO lại thống nhất giao cho Ban điều hành SADECO tính toán phương án tăng vốn điều lệ, Công ty Nguyễn Kim trở thành cổ đông chiến lược và chọn Công ty cổ phần Chứng khoán TP.HCM (HSC) thực hiện thẩm định giá.
Những người này mặc dù biết HSC không có chức năng thẩm định giá, báo cáo kết quả định giá của HSC không đầy đủ, không phản ánh giá trị thực tài sản, HSC cũng khuyến nghị không được dùng để làm căn cứ giao dịch, chuyển nhượng nhưng vẫn thực hiện.
| Tề Trí Dũng khai gian dối lấy tiền tham ô làm từ thiện Tại cơ quan điều tra, ban đầu bị can Tề Trí Dũng nhận có được chi các khoản tiền thù lao, tiền thưởng tổng cộng hơn 1,7 tỉ đồng nhưng cho rằng đây là tiền kinh phí hoạt động của Hội đồng quản trị SADECO. Tuy nhiên, công an xác định không có bất kỳ tài liệu nào thể hiện SADECO có giao cho Dũng, các thành viên HĐQT, ban kiểm soát về hoạt động cụ thể nào phải chi bằng tiền hoặc lợi ích vật chất khác. Dũng khai số tiền nhận được đã sử dụng để chi hỗ trợ cho bà con nghèo nhân dịp khánh thành cầu Tắc Cạn (tỉnh Long An), hỗ trợ thăm người ốm, chi quà tết… nhưng không có bất kỳ tài liệu nào thể hiện. Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM kết luận lời khai sau này của Dũng là gian dối, đối phó, không đúng thực tế, không có cơ sở. |
Do SADECO có vốn của IPC (100% vốn của UBND TP) và vốn của văn phòng Thành ủy TP, khi tăng vốn, phát hành thêm cổ phần, các cá nhân đại diện vốn của IPC phải xin ý kiến của IPC và người đại diện vốn của văn phòng Thành ủy, phải làm thủ tục xin ý kiến của văn phòng Thành ủy. Nhưng những điều này không được thực hiện. Trong lúc UBND TP đã giao cho Hội đồng thành viên IPC chịu trách nhiệm xem xét, quyết định phương án tăng vốn điều lệ của SADECO theo đúng quy định.
Cuối tháng 4-2017, ông Phạm Văn Thông, Phó Chánh văn phòng Thành ủy khi đó, có tờ trình xin chủ trương về phương án phát hành cổ phần, ông Tất Thành Cang lúc đó là phó bí thư thường trực Thành ủy đã có bút phê đồng ý vào tờ trình trên.
Từ tháng 11-2016, nhiều lãnh đạo tại SADECO, đại diện vốn của IPC đã báo cáo, ký các văn bản, tờ trình… liên quan về chủ trương hợp tác với Công ty Nguyễn Kim và xây dựng phương án tăng vốn điều lệ SADECO. Một trong các cơ sở để Công ty Nguyễn Kim trở thành cổ đông, đối tác chiến lược là thông qua các báo cáo định giá của HSC để đưa ra giá 40.000 đồng/cổ phần. Công an xác định Hội đồng thành viên IPC và các cá nhân liên quan đã không thực hiện theo các quy định.
Đến tháng 6-2017, bị can Dũng ký tờ trình giảm tỉ lệ sở hữu của IPC tại SADECO từ 44% xuống còn 28% theo phương án phát hành 9 triệu cổ phần với giá 40.000 đồng/cổ phần cho cổ đông chiến lược là Công ty Nguyễn Kim. Thực tế, hai dự án mà Nguyễn Kim nêu trong đề xuất hợp tác chiến lược, hợp đồng hợp tác với SADECO thì Công ty Nguyễn Kim chỉ là đối tác góp vốn, không phải chủ đầu tư.
Trong đó, Phạm Nhật Vinh, tổng giám đốc Công ty Nguyễn Kim, là thành viên HĐQT Công ty SADECO; Nguyễn Hữu Thành, nguyên phó chủ tịch thường trực HĐQT Công ty Nguyễn Kim, thành viên HĐQT SADECO, đều có vai trò tương đương.
Cả hai đều là người đại diện vốn tư nhân Công ty Nguyễn Kim tại SADECO, có vai trò, trách nhiệm đảm bảo lợi ích của tối đa cổ đông và của SADECO nhưng đã thực hiện không đúng quy định của pháp luật, biểu quyết thông qua việc phát hành cổ phần cho Công ty Nguyễn Kim với giá thấp hơn thị trường. Sau khi cơ quan chức năng vào cuộc, tổng giám đốc Công ty Nguyễn Kim là Phạm Nhật Vinh đã xuất cảnh đi nước ngoài. Tháng 12-2020, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã ra quyết định truy nã toàn quốc và đề nghị Cục Đối ngoại (Bộ Công an) thực hiện các thủ tục truy nã quốc tế đối với người này. •