Dù trên bảng cân đối kế toán, nợ phải trả của Hải Phát Invest (HOSE:HPX) giảm mạnh kể từ 2018 đến hết quý III/2020; vay và nợ thuê tài chính cũng được kiểm soát tốt nhưng chi phí lãi vay của doanh nghiệp này lại vọt tăng gấp 10 lần.

Chuyển động ngược chiều của nợ vay và chi phí lãi vay

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2020, Hải Phát Invest ghi nhận doanh thu thuần đạt hơn 917 tỉ đồng, giảm 44% so với cùng kì 2019, thực hiện 42% kế hoạch đã đề ra (2.138 tỉ đồng). Lợi nhuận sau thuế giảm 15% xuống mức 107 tỉ đồng, thực hiện 12% kế hoạch (412 tỉ đồng).

Tại thời điểm 30.9.2020, tổng tài sản của HPX ghi nhận 6.387 tỉ đồng, giảm hơn 6% so với thời điểm đầu năm. Nợ phải trả của doanh nghiệp giảm 13% so với đầu kỳ (1.1.2020), xuống còn 3.312 tỉ đồng. Trong đó, vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn là 905 tỉ đồng, dài hạn là 1.144 tỉ đồng, tăng nhẹ so với đầu kỳ.

Đặc biệt, nếu so sánh dư nợ của HPX tại ngày 30.9.2020 với thời điểm 2018 khi doanh nghiệp mới niêm yết, sẽ thấy nợ phải trả của doanh nghiệp giảm mạnh tới 33,5% từ 4.976 tỉ đồng (2018) xuống 3.312 tỉ (30.9.2020).

Tỉ lệ nợ/tài sản của HPX giảm từ 65,8% năm 2018 xuống 56% (2019) và tiếp tục giảm về 51% tại ngày 30.9.2020.

Trong đó, vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn chỉ tăng khoảng 35% kể từ cuối năm 2018 đến 30.9.2020. Vay và nợ thuê tài chính dài hạn giảm 27% từ 1.567 tỉ đồng (2018) xuống 1.144 tỉ đồng (30.9.2020).

Dù trên bảng cân đối kế toán, nợ phải trả của HPX giảm mạnh kể từ 2018 đến hết quý III/2020; vay và nợ thuê tài chính cũng được kiểm soát tốt nhưng chi phí lãi vay của doanh nghiệp này lại vọt tăng 886% trong hơn 2 năm qua.

Cụ thể, kết thúc năm 2018, chi phí lãi vay của HPX là 11,79 tỉ đồng thì đến năm 2019 con số này là 114,2 tỉ và tiếp tục tăng lên 116,2 tỉ tại ngày 30.9.2020.

Còn trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ, tiền lãi vay đã trả của HPX năm 2018 chỉ là 11,79 tỉ nhưng năm 2019 con số này lên tới gần 221 tỉ; 9 tháng đầu năm 2020 là 128,2 tỉ đồng.

Phát sinh nhiều khoản vay chóng vánh

Sở dĩ có chuyện nợ vay chuyển động ngược chiều với chi phí lãi vay là do HPX phát sinh nhiều khoản vay ngắn hạn trong kỳ nhưng đã thực hiện thanh toán luôn. Các khoản vay chóng vánh này không được ghi nhận vào dư nợ cuối kỳ nhưng chi phí lãi vay thì vẫn tăng phi mã.

Cụ thể, trong năm 2019, HPX có 1.163 tỉ đồng vay ngắn hạn phát sinh và đã thanh toán 966 tỉ. Trong 9 tháng đầu năm 2020, có 576 tỉ nợ ngắn hạn và 421 tỉ nợ dài hạn phát sinh, đã thanh toán lần lượt 540 tỉ và 419 tỉ trong kỳ.

Ngoài diễn biến trái chiều giữa nợ vay và chi phí lãi vay, 9 tháng đầu năm 2020, dòng tiền kinh doanh của HPX cũng âm tới (-328,12) tỉ đồng. Còn nếu tính chung lưu chuyển tiền thuần trong kỳ (bao gồm dòng tiền kinh doanh, dòng tiền đầu tư và dòng tiền tài chính) thì con số là (-149,6) tỉ đồng.

Trước đó, vào các năm 2018, 2019 dòng tiền của HPX cũng rơi vào trạng thái âm, lần lượt là (-142,75) và (-12,45) tỉ đồng.

Bình luận về kỷ luật tài chính của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường, chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu nói với Lao Động: “Khi một nhà đầu tư xem báo cáo tài chính, nếu không xem đến bảng cân đối dòng tiền mà chỉ xem vào lợi nhuận thì có thể họ sẽ bị lừa.”

Bởi lẽ, đường đi của dòng tiền là phản ánh chân thực nhất việc doanh nghiệp có thực làm ăn được hay không.

Trong trường hợp của HPX, phải nhìn vào ảnh hưởng của tiền lãi vay đã trả tới dòng tiền mới thấy rõ được tình trạng vay nợ của doanh nghiệp này.