Nếu đến Hoàng Điếm (tỉnh Chiết Giang) và hỏi về Quách Quảng Xương, bạn sẽ chỉ nhận về những cái lắc đầu. Như người ta vẫn nói: "Phú quý ít hồi hương", vị tỷ phú này không được biết đến mấy ở quê hương. Thế nhưng ông lại là một nhân vật tầm cỡ trong giới doanh nhân Trung Quốc.

Là chủ tịch kiêm CEO của tập đoàn Fosun International Ltd., Quách Quảng Xương sở hữu khối tài sản ròng trị giá 7,5 tỷ USD, đứng thứ 85 trong danh sách những người giàu có nhất Trung Quốc năm 2020 của Forbes. Vị tỷ phú này đã từng có thời được mệnh danh là "Warren Buffett của Trung Quóc" nhờ tài đầu tư xuất sắc.

Cậu bé nhà nông nghèo không chịu chờ số phận an bài

Quách Quảng Xương sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở Hoành Điếm, huyện Đông Dương (tỉnh Chiết Giang). Hồi ấy, Đông Dương đất chật người đông, ngành xây dựng rất phát triển. Cha của Quách Quảng Xương làm việc trong một tập thể kỹ sư ở Hoành Điếm, thường xuyên phải đi đây đi đó.

Trong một lần thực hiện nhiệm vụ, thấy mìn không nổ, cha ông đến tìm hiểu thì phát hiện do ngòi nổ quá cũ. Người đàn ông này mải nghĩ ngợi thì bỗng dưng mìn phát nổ. Cha của Quách Quảng Xương chạy không kịp nên thành tàn phế, sau phải làm bảo vệ cho một xí nghiệp trong làng với mức lương bèo bọt 15 NDT/tháng.

Lúc này, Quách Nghiễm Xương mới 14 tuổi, đang học tiểu học. Hai chị gái của ông mới 20 tuổi, chưa xin được việc. Kinh tế gia đình ngày càng đi xuống, 5 người nhà họ Quách phải sống trong cảnh nghèo đói. Mẹ dặn dò ông: "Con nhất định không được thua kém. Nhà mình sẵn sàng chịu khổ cùng nhau, nên con phải thật cố gắng để sau này có tiền đồ".

Đối với hầu hết mọi người, con đường phát triển sẽ đi theo đúng tuần tự: tiểu học, trung học, rồi đại học. Tuy nhiên, bước ngoặt đã xuất hiện trước mắt Quách Quảng Xương ngay từ thời trung học.

Giống như nhiều gia đình khác ở thôn quê, cha mẹ Quách Quảng Xương cũng mong ông thoát khỏi kiếp làm nông càng sớm càng tốt. Gia đình muốn ông trở thành giáo viên, một mặt vừa giảm bớt gánh nặng cho cả nhà, mặt khác không phải chịu cảnh "chân lấm tay bùn". Nghe theo định hướng của cha mẹ, Quách Quảng Xương với học lực xuất sắc đã dự thi trung cấp sư phạm.

Nhìn tờ giấy trúng tuyển trên tay, Quách Quảng Xương cảm thấy như mình đang cầm một bản án. Ông nghĩ: "Chẳng lẽ cả đời này mình sẽ chỉ làm một thầy giáo trường làng? Còn ước mơ đại học thì sao? Có rất nhiều người được đào tạo làm giáo viên; mình chỉ là một trong số họ thôi sao?".

Sau khi đấu tranh tư tưởng gay gắt, Quách Quảng Xương đã đưa ra quyết định đầu tiên để thay đổi vận mệnh: bỏ trường trung cấp để học lên cao. Gia đình không cho phép, ông liền mang theo một manh chiếu, cùng hơn hơn chục kg gạo lên nhập học. Trong 3 năm ở đại học, cứ cuối tuần Quách Quảng Xương lại về nhà lấy chút gạo cùng vài mớ rau khô mốc, cú thế chịu đựng suốt khoảng thời gian đó.

Những thử thách đầu đời đã rèn luyện cho ông bản lĩnh đủ để đôi mặt với những phong ba bão táp trong tương lai. Quyết định này đã thay đổi cả vận mệnh của Quách Nghiễm Xương, nhờ đó ông mới có cơ hội vào học đại học. Tầm nhìn được mở mang, kiến thức được bồi đắp, đây chính là nền tảng cho thành công của ông.

Giáo viên chủ nhiệm thời cấp 3 của Quách Quảng Xương - thầy Ngô Gia Thanh - không thể quên nổi cậu học trò đầy nghị lực này dù mấy chục năm đã trôi qua.

"Là giáo viên đứng lớp, tôi chỉ quan tâm đến 2 điều: một là sức khỏe của học sinh, hai là chúng có tự học thêm hay không. Suốt 3 năm làm chủ nhiệm, tôi không có nhiều cơ hội để trò chuyện với Quách Quảng Xương, bởi cậu ấy không có biểu hiện gì bất thường", thầy Ngô nhớ lại.

"Mỗi sáng tôi tập thể dục, cậu ấy luôn chạy theo, không bao giờ vắng mặt, không tụt lại phía sau và không hề lười biếng. Cậu ấy còn rất chăm chỉ lên thư viện và học thêm rất nhiều kiến thức ngoài lớp học. Quách Quảng Xương học hành vô cùng chăm chỉ, điểm số luôn thuộc top đầu và phong độ rất ổn định".

Đã quyết tâm là phải thực hiện bằng được

3 năm sau, dù đang học ngành khoa học tự nhiên, Quách Quảng Xương lại bỏ ngang để đăng ký vào khoa Triết của Đại học Phúc Đán. Cha mẹ ông là người ít học nên không chú ý lắm tới quyết định lần này của ông, nếu không nhất định họ cũng sẽ lo lắng.

Giáo viên chủ nhiệm cho rằng lựa chọn của Quách Quảng Xương có phần không chính xác, nhưng cũng không can thiệp vì tin tưởng học trò. Thầy chỉ thấy hơi tiếc vì với khả năng của ông, việc thi đỗ Đại học Thanh Hoa hoặc Đại học Thượng Hả là điều hoàn toàn khả thi.

Sau này, Quách Quảng Xương có viết thư giải thích cho thầy. Vị tỷ phú này chia sẻ rằng trong thời gian ở đại học, ông không chỉ tiếp thu mỗi kiến thức triết học mà còn chú tâm bồi dưỡng thêm các ngành khoa học tự nhiên khác.

Sau khi lấy được bằng MBA, ông còn dự định học thêm một bằng tiến sĩ Vật lý. Quách Quảng Xương luôn tâm niệm, nếu chẳng may thất bại, tinh thần tiến về phía trước của ông cũng sẽ không bao giờ bị dập tắt.

Đối với Quách Quảng Xương, đại học chính là bước cần thiết để hoàn thành mộng triết gia. Đôi lúc, ông lại trích dẫn một câu trong tác phẩm "Vi Thành" của nhà văn Tiền Chung Thư, ý đùa rằng học triết thì cũng như là không học. Dù vậy, không thể phủ nhận là những kiến thức về triết học đã định hình lối tư duy và con đường sự nghiệp trong tương lai của ông.

Vào kỳ nghỉ hè năm 1988, Quách Quảng Xương và một số bạn học đã tổ chức một chuyến đạp xe quanh bờ biển đến Hải Nam, đặt tên là "Hoàng kim hải ngạn 3000 lý" (3000 dặm bờ biển vàng). 1 năm trước đó, ông cũng từng đạp xe men theo kênh đào Đại Vận Hà đến tận Bắc Kinh.

Nhờ những chuyến du ngoạn bằng xe đạp này, Quách Quảng Xương không chỉ biết thêm về xã hội mà còn hiểu rõ hơn chính mình. Qua đó, ông chứng minh được sức trẻ nhiệt huyết của mình và được giữ lại làm việc ở Ủy ban Đoàn thanh niên của Đại học Phúc Đán sau khi tốt nghiệp.

Tuy nhiên, công việc văn phòng này cũng chẳng giữ chân được Quách Quảng Xương quá lâu. Vì nuôi ước mơ đi du học, ông đã tích cực chuẩn bị kỹ lưỡng để vượt qua cả bài thi TOFEL lẫn GRE(*), thậm chí còn vay sẵn tiền của người quen.

Năm 1992, sau khi một hồi cân nhắc, Quách Quảng Xương từ bỏ ý định du học. Ông vay 38.000 NDT, góp chung với 100.000 NDT của 4 bạn học khác để cùng khởi nghiệp tại mảnh đất Thượng Hải. Thấy tình hình lúc đó còn thiếu các công ty tư vấn và khảo sát, ông liền lập ra Công ty tư vấn công nghệ Guangxin.

Công ty tư vấn này ra đời trong một căn phòng nhỏ chưa đến 15m2. Lúc đó, vật có giá trị nhất mà Guangxin sở hữu chính là một chiếc máy tính cổ với bộ vi xử lý 386. Để tiện cho việc làm ăn, Quách Quảng Xương phải lọc cọc đạp xe khắp Thượng Hải.

Năm 25 tuổi, may mắn đã mỉm cười với ông. Cuối cùng, vị doanh nhân này cũng có được thành công đầu tiên trong đời, bằng việc thực hiện các báo cáo nghiên cứu thị trường cho Ganso, Thái Dương Thần, Lucky Film và các công ty khác. Cuối năm đó, tài sản của công ty đã chạm mốc 1 triệu NDT.

Tỷ phú Vương Kiện Lâm từng nói: "Đừng nên đặt mục tiêu quá lớn, chẳng hạn như phải giàu nhất thiên hạ. Hãy bắt đầu từ những mục tiêu nhỏ mà mình có thể hoàn thành, chẳng hạn như kiếm được 100 triệu NDT". Quách Quảng Xương chỉ mất 2 năm để hoàn thành cột mốc này.

Năm 1993, Guangxin đổi tên thành Fosun. Từ đây, trọng tâm kinh doanh của công ty dần chuyển sang lĩnh vực y sinh học hiện đại, cụ thể là kỹ thuật di truyền. Nhờ bộ sản phẩm xét nghiệm PCR đo tải lượng virus viêm gan B, công ty của Quách Quảng Xương đã kiếm được 100 triệu NDT đầu tiên, khởi đầu cho một đế chế thành công rực rỡ sau này.

Bản lĩnh của một mãnh sư

Trong hơn chục năm qua, Fosun International Ltd. liên tục mở rộng thông qua việc mua lại và sáp nhập các công ty với quy mô lớn. Năm 2017, tập đoàn này đã được định giá khoảng 180,4 tỷ NDT.

Quách Quảng Xương nắm giữ cổ phần của hơn 100 công ty thuộc nhiều lĩnh vực như dược phẩm sinh học, bất động sản, công nghệ thông tin, lưu thông thương mại, tài chính, luyện kim, chứng khoán, ngân hàng, ô tô,... tạo nên "Đế chế Fosun" vô cùng hùng mạnh. Bản thân vị tỷ phú còn sở hữu đội bóng Wolverhampton Wanderers đang xếp thứ 14 tại giải Ngoại hạng Anh.

Nói về quá trình làm giàu nhanh chóng của mình, Quách Quảng Xương cho biết: "Thành công lớn nhất của Fosun là nắm bắt được cơ hội". Nhiều người thậm chí đã ví vị doanh nhân này với mãnh sư - giỏi ẩn nấp, âm thầm chờ thời, nhưng đã lao ra chiến đấu ắt sẽ thành công.

Vốn am hiểu về triết học, Quách Quảng Xương đã khái quát hóa "đầu tư như một quá trình chống lại bản chất chính mình. Bản chất này chính là lòng tham, khi người khác lo lắng thì mình phải dũng cảm, khi người khác hăng hái thì ta lại phải thận trọng".

Người đời vẫn thường bảo: "Mây tầng nào gặp mây tầng đó". Trong giới kinh doanh, Quách Quảng Xương chính là bạn bè chí cốt với tỷ phú Jack Ma. Hai người thân thiết đến mức khi Quách Quảng Xương muốn học Thái cực quyền, người sáng lập tập đoàn Alibaba đã đích thân đi tìm thầy dạy cho ông.

Nhìn lại cả sự nghiệp kinh doanh của mình, Quách Quảng Xương từng tâm sự: "Hồi còn học đại học, tôi đã đạp xe từ Thượng Hải đến Hải Nam với vài chục bạn cùng lớp. Chuyến đi kéo dài 30 ngày; lúc đó tôi không có nhiền tiền. Có đêm, tôi ngủ trong phòng học của các trường dọc đường, ăn thức ăn thừa trong căng-tin. Nhưng đổi lại, tôi đã học được rất nhiều thứ trên đường đi.

Dĩ nhiên, quyết định bỏ việc ở Phúc Đán để khởi nghiệp cũng là một kỉ niệm rất khó quên. Nó ảnh hưởng rất lớn đến cuộc đời tôi. Thực sự rất khó để luôn giữ được ý chí lập nghiệp. Động lực thực sự phải xuất phát từ tận sâu thẳm trong tim, phải thật sự tin vào giá trị mà bản thân tạo ra".

(*GRE - Graduate Record Examinations là một bài thi khảo thí theo tiêu chuẩn và là điều kiện xét tuyển của các trường đại học ở Hoa Kỳ.)

(Theo Sohu, Zhihu)

Linh Hân