Học sinh một trường tự giới thiệu dạy theo Montessori ở TP.HCM - Ảnh: THẢO THƯƠNG
Đánh vào tâm lý phụ huynh thích phương pháp dạy học hiện đại, nhiều trường mầm non gắn mác Montessori để tuyển sinh và thu học phí cao.
Trong khi đó, Sở GD-ĐT TP.HCM khẳng định ở TP chỉ có một trường được cấp phép dạy tích hợp các phương pháp dạy học của chương trình nước ngoài.
Các cô đều có chứng chỉ Montessori, bỏ tiền đi học phương pháp hiện đại để về đi dạy thì sự khác biệt mẹ thấy chưa? Còn muốn học phí 2 triệu đồng/tháng thì mẹ gửi con học trường công.
Một hiệu trưởng trường tự xưng Montessori chào mời
"Mầm non thời thượng"
Trong vai giáo viên có bằng sư phạm ngữ văn nhưng muốn đi dạy mầm non, chúng tôi tham gia vào nhóm "Tuyển dụng giáo viên mầm non, bảo mẫu TP.HCM". Sau vài giờ, rất nhiều chủ trường mầm non mời gọi: "Giáo viên mầm non thời thượng Montessori thu nhập cao thì về đội chị em nha", "Bên mình dạy chương trình Montessori hiện đại, không cần chứng chỉ nhưng lương cao".
Từ thông tin mời dạy, chúng tôi đến một trường mầm non trong khu chung cư cao cấp ở TP Thủ Đức (trước đây là P.Phước Long B, Q.9). Trường là... ngôi nhà ba tầng, sân chơi khoảng 10m2. Cổng trường làm bằng những thanh gỗ mỏng tô màu xanh đỏ vàng xen kẽ, bên trên có tấm che bằng lá dừa lưa thưa. Phải nhìn rất kỹ mới thấy được bảng hiệu hình tròn của trường. Nơi đây có khoảng 30 bé, nhỏ nhất 18 tháng tuổi, lớn nhất 5 tuổi và năm giáo viên, nhân viên.
Chủ trường là phụ nữ ngoài 40 tuổi, nói: "Đây là trường thường nhưng dạy chương trình nước ngoài. Em chịu khó chút, tụi chị sẽ chỉ lại cho em cách dạy Montessori vì chị có chứng chỉ hẳn hoi mà. Chị nhận em. Em đồng ý thì ngày mai đến quan sát dạy học Montessori là như thế nào rồi cứ thế mà dạy thôi. Lương hướng ta bàn sau".
Sáng hôm sau chúng tôi có mặt. "Em phải nhìn kỹ, để mỗi khi lên lớp em biết làm gì với tiết học Montessori" - người này căn dặn. Một nhóm 10 bé độ 3-4 tuổi xếp thành hai hàng đi cầu thang bộ lên tầng ba của lớp học. Căn phòng có ba gian và có nhiều học cụ bằng gỗ, thủy tinh... xếp trên giá ngay ngắn. Người phụ nữ yêu cầu chúng tôi lấy ghế ngồi quan sát.
"Sáng nay các con làm lại những việc đã học hôm giờ cô đã hướng dẫn. Zun xếp hình, Na cắt chuối, Yên vẽ tranh nha con. Các con còn lại thì xay hạt tiêu..." - người này nháy mắt về phía tôi ra hiệu bắt đầu quan sát.
Chủ trường lấy một khay và ba đĩa nhựa, một quả chuối, một con dao nhựa đặt xuống bàn. Xung quanh vài em khoanh tay đứng nhìn.
"Na, con nhìn và làm theo cô đây. Con bóc vỏ chuối ra, sau đó bỏ vỏ vào một đĩa, cầm dao một tay, tay còn lại giữ quả chuối và ấn mạnh cắt. Cắt miếng chuối sao vừa miệng con là được. Sau đó dọn dẹp và thưởng thức món ăn này, con nhé" - bà chủ hướng dẫn bé gái 3 tuổi.
Sau đó, bé gái có mái tóc tết bím làm theo, một "giáo viên" khác ngồi cạnh xem con làm. Phía trước có bé 4 tuổi cũng mang tạp dề, tự lấy bút màu, tranh vẽ, ngồi một góc ngọ nguậy vẽ. Gian bên trong có 3-4 học sinh làm việc độc lập với dụng cụ học tập. Em thì xếp hình, em thì xay hạt tiêu, em thì phối màu, bên cạnh có "giáo viên" cùng ngồi hỗ trợ.
"Em thấy nó rất đơn giản, nhưng mình làm sao để con trẻ biết tự học với học cụ. Ngày này qua ngày khác, cứ như thế. Giáo viên mình chỉ hỗ trợ thôi, còn lại rất khỏe. Hiệu quả không thấy rõ liền đâu. Học sinh phải theo từ đầu đến cuối mấy năm, phải theo chương trình Montessori thì mới thấy sự khác biệt và cái hay của nó so với chương trình bình thường" - chủ trường phân tích.
Sau một giờ theo dõi, tôi thắc mắc thật rằng học theo Montessori là học cái gì. "Là xâu hạt. Đưa cho con chiếc dây và các loại hạt, con sẽ xâu lại. Mình làm cho con nhìn, sau đó đưa cho xâu. Cứ thế cứ thế, hoạt động hướng đến mục đích giáo dục là phát triển vận động cơ tay" - chủ trường giải thích vậy.
Xuống sảnh, sân trường có hai phụ huynh đưa con đến trường và ở lại chơi cùng con. Tay giữ con đang ngồi trên con ngựa nhựa, phụ huynh kể: "Khu chung cư này có vài trường mẫu giáo ngoài công lập, còn công lập thì đi xa một xíu. Trường này gần nhà, lại dạy theo phương pháp hiện đại, chương trình ở nước ngoài nên một tháng học phí gần 6 triệu đồng. Mình bỏ thêm chút tiền cho con theo học chương trình xịn xịn cũng thỏa mãn".
Mạnh miệng chào mời
Theo thông tin mời chào tuyển sinh của một trường mầm non ở Q.Gò Vấp, TP.HCM, tôi liên lạc trong vai phụ huynh có con 4 tuổi. "Trường có dạy lồng ghép phương pháp của chương trình Montessori. Đây là phương pháp rất tốt mà chúng tôi "rút tỉa" để các con biết trải nghiệm, hoạt động kỹ năng sống và tự học tập, tự giác, nên sẽ khác biệt rất nhiều so với học trường bình thường" - nhân viên mời chào.
Trong khi đó, quảng cáo thẳng trên fanpage và để tên "Trường mầm non Montessori D.P.H. (TP Thủ Đức) và đưa những hình ảnh về thực hành vận động, thực hành cuộc sống như kỹ năng cầm chày/cối giã đậu phộng... Vừa nhấn nút like (yêu thích), fanpage ngay lập tức tự động gửi lời chào vì đã "ghé thăm" trường.
Liên lạc hỏi trường cho con, giọng phụ nữ giới thiệu là hiệu trưởng tư vấn: "Đây là trường dạy theo phương pháp hiện đại của nước ngoài, rất hiệu quả. Montessori là giáo cụ môn để bé phát triển sớm. Học ở trường tôi sẽ khác với những trường thường, trường công là thiên hơn về kỹ năng sống, tự lập. Chẳng hạn các con ngủ dậy tự gấp chăn, tự xúc ăn, khi nào ăn không được giáo viên mới hỗ trợ. Học phí ở đây là 4,2 triệu đồng/tháng, rẻ nhất khu này".
Hỏi có phải vì dạy theo Montessori nên học phí cao, người này gạt ngang: "Thứ nhất có giáo viên nước ngoài dạy tiếng Anh cho bé. Thứ hai là các cô đều có chứng chỉ Montessori, bỏ tiền đi học phương pháp hiện đại để về đi dạy thì sự khác biệt mẹ thấy chưa? Còn muốn học phí 2 triệu đồng/tháng thì mẹ gửi con học trường công".
Montessori là gì?
Montessori là phương pháp sư phạm giáo dục trẻ em dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm của bác sĩ và nhà giáo dục Ý Maria Montessori (1870 - 1952). Montessori nhấn mạnh đến vai trò của tính tự lập, tự do (trong khuôn khổ cho phép) trong việc hình thành nhân cách trẻ.
Hiệp hội Montessori quốc tế và Hiệp hội Montessori Mỹ nêu ra đặc trưng của phương pháp học Montessori như sau: Lớp học ghép các lứa tuổi lại với nhau, thông thường là các trẻ từ 2,5 hay 3 tuổi đến 6 tuổi. Trẻ tự lựa chọn hoạt động (được giáo viên lên kế hoạch sắp xếp trước). Trẻ không bị ngắt quãng hay làm phiền trong quá trình "làm việc".
Học sinh học khái niệm, kiến thức thông qua trải nghiệm thực tế với các học cụ, mang tính chất khám phá, xây dựng hơn là học theo chỉ dẫn trực tiếp từ phía giáo viên.
Nhiều trường lợi dụng để "hút mắt" phụ huynh
Theo một lãnh đạo Phòng giáo dục mầm non Sở GD-ĐT TP.HCM, TP hiện có 1.400 trường mầm non, 1.800 nhóm lớp làm theo chương trình khung của giáo dục mầm non của Bộ GD-ĐT. Sở GD-ĐT không đề cao và không yêu cầu giáo viên phải theo phương pháp Montessori.
Giáo viên dạy trẻ cắt chuối trong lớp học theo phương pháp Montessori - Ảnh: THẢO THƯƠNG
Còn vận dụng những phương pháp của Montessori thường là các trường ngoài công lập. Nếu trường vận dụng nguyên chương trình của Montessori hay tích hợp vào nội dung chương trình phải xin giấy phép của Bộ GD-ĐT, bộ thẩm định và cấp phép chứ không phải sở. TP.HCM hiện chỉ có duy nhất trường của Vinshool là được cấp phép dạy tích hợp các phương pháp dạy học của chương trình nước ngoài. Nhiều trường lợi dụng những phương pháp khác nhau để "hút mắt" phụ huynh. Phụ huynh gửi con thôi chứ không thấy giấy phép, chỉ thấy là gán chữ thật kêu "Montessori".
Phụ huynh phải tỉnh táo trong việc chọn trường cho con ở mầm non. Giáo dục mầm non là chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ. Nghĩa là chăm sóc trước, giáo dục sau, học chỉ bằng chơi, còn kiến thức đậm đà chỉ lên tiểu học. Phụ huynh chọn trường nên đặt nặng việc chăm sóc, còn kiến thức có thể từ từ.
Người tham gia khóa ngắn hạn Montessori rất nhiều
Tìm hiểu việc học để có chứng chỉ Montessori, chúng tôi đến một nơi đào tạo trên đường Đinh Tiên Hoàng (Q.1, TP.HCM). Nhân viên giới thiệu đây là nơi đăng ký khóa đào tạo giáo viên Montessori chuẩn AMI (Hiệp hội Montessori quốc tế) tại Việt Nam.
"Có khóa nhập môn phương pháp Montessori và khóa dài hạn. Khóa ngắn hạn cho giáo viên với vai trò là trợ tá hay cho phụ huynh để hỗ trợ con học tập. Học phí online là 8 triệu đồng/tháng, học trực tiếp là 9,5 triệu đồng/tháng. Khóa dài hạn là khóa đào tạo giáo viên mầm non chuẩn phương pháp Montessori, học một năm trong giờ hành chính với học phí 176 triệu đồng. Khóa này giúp giáo viên biết cách làm việc và sắp xếp với học cụ. Các bạn trợ tá hoặc không đi học thì sẽ không biết cách này. Vì đây là điều quyết định với lớp học theo phương pháp Montessori" - nhân viên tư vấn.
"Số người tham gia khóa nhập môn ngắn hạn rất nhiều, về mở trường rồi rao "Montessori" thật ra không đúng lắm. Vì trường dạy theo phương pháp này thì phải theo tiêu chí, như là học cụ đó, sắp xếp quy trình nào, cần những kỹ năng ra sao, hoạt động hỗ trợ đó trẻ học được gì" - nhân viên này nói thêm.
Khóa học nhập môn phương pháp giáo dục Montessori Phương pháp Montessori là phương pháp sư phạm giáo dục trẻ em dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm của bác sĩ, nhà giáo dục người Ý Maria Montessori (1870 - 1952).