Với sự xuất hiện của các biến chủng mới, đại dịch Covid-19 trên thế giới đang dần trở nên phức tạp hơn, bất chấp việc vaccine đang được phân phối. Mới đây, một nhóm chuyên gia tại Trung Quốc thậm chí còn đưa ra lời cảnh báo đáng sợ, rằng ảnh hưởng của đại dịch trong năm nay sẽ còn kinh khủng hơn so với năm 2020.

Cụ thể, nhóm chuyên gia từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Trung Quốc cho rằng đến đầu tháng 3, số người chết vì Covid-19 trên phạm vi toàn cầu sẽ chạm mốc 5 triệu người (từ 2 triệu ở thời điểm hiện tại).

Nghiên cứu do Giáo sư Xu Jianguo từ CDC đứng đầu, được công bố vào ngày 8/1 và mới được bình duyệt bởi các chuyên gia. "Sự tiến triển của đại dịch thực sự khó để dự đoán, nhưng các mô hình ước tính vẫn có thể mang tới những thông tin hữu dụng," - Xu nhận định.

Dù Trung Quốc đang nằm trong số các nước kiểm soát được dịch bệnh, nhiều quốc gia khác vẫn đang bị Covid-19 "oanh tạc" rất nặng nề vì các biến chủng mới. Một số chủng đột biến được cho là xuất hiện trong các cộng đồng vốn đã thiết lập miễn dịch thành công.

Ở thời điểm hiện tại, đã có hơn 92 triệu ca nhiễm được ghi nhận trên toàn cầu. Nhưng theo mô hình của CDC, con số có thể lên tới 170 triệu vào đầu tháng 3, với Mỹ bị ảnh hưởng nhiều nhất. Trong kịch bản xấu nhất, số ca nhiễm ở Mỹ có thể lên tới 32 triệu, chiếm 20% toàn cầu. Ấn Độ, Brazil và Nga đứng tiếp theo trong danh sách, với số ca lần lượt là 15, 5, 15 và 6 triệu.

Các nhà nghiên cứu không thể đưa ra dự đoán về số người chết tại 4 quốc gia này, và cũng không để lại bình luận gì.

Ngay cả trong kịch bản tốt nhất - nghĩa là khi chính phủ can thiệp hiệu quả, người dân chấp hành quy định (đeo khẩu trang và giãn cách), chương trình tiêm chủng lan rộng - vẫn có tới 300.000 người sẽ chết vì Covid-19 ở thời điểm đầu tháng 3.

Để đạt được kịch bản tốt nhất ấy, Mỹ buộc phải giữ số ca nhiễm ở dưới mức 26 triệu, nghĩa là tăng thêm không quá 3 triệu ca nữa. Vấn đề là riêng trong tuần qua, số ca nhiễm tại Mỹ đã tăng hơn 1,7 triệu rồi.

Nhận định về dự đoán trên, một nhà nghiên cứu ở Viện Pasteur Thượng Hải cho rằng nếu 5 triệu người chết vào tháng 3, một sự sụp đổ rất lớn sẽ xảy ra với hệ thống y tế toàn cầu.

"Mọi người sẽ chết hàng loạt khi không thể có được sự chăm sóc cơ bản tại bệnh viện," - nhà nghiên cứu giấu tên cho biết.

Hiện tại, tỉ lệ tử vong của Covid-19 là 2,1% - theo số liệu từ ĐH Johns Hopkins. Nếu tăng thành 5 triệu, tỉ lệ ấy sẽ đạt 3% - gần tương đương với những gì từng xảy ra tại Vũ Hán khi các bệnh viện ở đây bị quá tải hoàn toàn thời điểm đầu dịch bệnh.

Benjamin Neuman, một giáo sư sinh học từ ĐH Texas A&M (Mỹ), cho biết có rất nhiều yếu tố bất ổn khi dự đoán về đại dịch, bao gồm sự mệt mỏi từ công chúng, chính trị, truyền thống, phản ứng với khoa học và sự lan tỏa của tin giả.

"Trong tình huống tốt nhất, con số vẫn sẽ lên tới 3 triệu người," - ông chia sẻ. "Còn tình huống xấu nhất có thể lên tới 7 triệu. Tương lai Covid-19 như thế nào hoàn toàn nằm trong tay chúng ta."

Tại Trung Quốc, vũ khí tốt nhất để chống lại dịch bệnh là khả năng kiểm soát. Nhưng các bằng chứng lại cho thấy virus đang tiến hóa, giống như cúm vậy. Nếu virus có thể phát triển để thích ứng với con người tương tự như cúm, chúng sẽ lẩn khuất trong cộng đồng và sẽ liên tục xuất hiện khi đến thời điểm thích hợp.

Sẽ có nhiều người mang virus nhưng không có triệu chứng và sống như bình thường. Vậy nên, việc kiểm soát sẽ trở nên rất khó khăn nếu kịch bản ấy xảy ra.

Trì hoãn vaccine

Một số quốc gia như Anh và Mỹ đã khởi động chương trình tiêm chủng diện rộng. Nhưng tại Trung Quốc, một số chuyên gia khuyên rằng nên chờ đợi. Lý do họ đưa ra là nếu virus đột biến, kháng thể do vaccine tạo ra có thể bị lợi dụng như chim mồi để lừa hệ miễn dịch, giúp virus tiếp cận tế bào dễ hơn và khiến căn bệnh trở nên thật tồi tệ.

"Ở những khu vực có ít hoặc chưa có ca nhiễm, chưa cần phải triển khai tiêm vaccine diện rộng" - các chuyên gia nhận định, đồng thời cho rằng cần quan sát thêm các tác dụng phụ của vaccine trước khi thực sự làm điều gì đó.

Thay vào đó, họ cho rằng chính phủ nên triển khai xét nghiệm và lần vết diện rộng bằng AI và Big data. Các cơ sở cần đáp ứng 1 triệu ca xét nghiệm mỗi ngày, nhằm cắt đứt chuỗi lây nhiễm hiện nay.

Và quan trọng nhất, các nhà khoa học cảnh báo rằng các biến chủng có thể sớm trở thành "điều bình thường mới" đối với nhân loại.

Nguồn: SCMP

JD