EU muốn giảm phụ thuộc vào đô la ở ‘kỷ nguyên hậu Trump'

Chánh Tài

(TBKTSG Online) - Liên minh châu Âu (EU) lo ngại các thị trường trên toàn cầu đang quá phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ, vì vậy, tổ chức này muốn thúc đẩy vai trò của đồng euro để hạn chế sự tổn thương của châu Âu trước các rủi ro tài chính, bao gồm các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Trong bản dự thảo chính sách mới đây, giới chức trách châu Âu kêu gọi củng cố năng lực tự chủ trong một loạt lĩnh vực bao gồm tài chính, đặc biệt là sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump phá bỏ các chuẩn mực trong mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương giữa Mỹ và EU.

EU muốn nâng cao vai trò của đồng euro trên các thị trường toàn để giảm các tổn thương do quá phụ thuộc vào đồng đô la. Ảnh: Reuters

Lo quyền tự chủ bị ảnh hưởng vì phụ thuộc vào đồng đô la

Tờ Financial Times hôm 17-1 cho biết Ủy ban châu Âu (EC), cơ quan hành pháp của EU, vừa giới thiệu một dự thảo chính sách cho thấy khu vực này đang bất mãn sâu sắc sau bốn năm cầm quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump, người theo đuổi các chính sách nhấn mạnh sự thống trị của đồng đô la Mỹ trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Dự thảo chính sách nêu bật những khó khăn của EU trong việc khẳng định quyền tự chủ khi đối mặt với các biện pháp trừng phạt mà Tổng thống Trump giáng vào Iran liên quan đến vấn đề hạt nhân của nước này. Lệnh trừng phạt của Mỹ nhằm vào Iran không chỉ  đe dọa trừng phạt các công ty Mỹ mà còn cả các công ty nước ngoài khác tiếp tục giao dịch với Iran, đặc biệt là trong lĩnh vực dầu khí.

Các công ty nước ngoài giao dịch thương mại với Iran có nguy cơ bị cẩm cửa khỏi thị trường Mỹ và bị ngăn chặn tiếp cận tín dụng từ các ngân hàng của Mỹ. Đòn trừng phạt Iran của Tổng thống Donald Trump đã tác động trực diện đến hạ tầng tài chính ở châu Âu.

EU buộc phải thiết lập một cơ chế đặc biệt để xử lý các giao dịch thanh toán thương mại hợp pháp giữa EU và Iran, một quy trình vấp phải nhiều khó khăn. EU xem đó là minh chứng cần thiết để bảo vệ khu vực này khỏi tác động của ‘việc áp dụng quyền tài phán phi pháp bên ngoài lãnh thổ của Mỹ’.

Bản dự thảo chính sách có đoạn:  “Việc áp dụng quyền tài phán ngoài lãnh thổ trong các biện pháp trừng phạt đơn phương bởi các nước thứ ba đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng lực của EU và các nước thành viên nhằm thúc đẩy các mục tiêu chính sách ngoại giao cũng như nhằm tôn trọng các thỏa thuận quốc tế và quản lý các mối quan hệ song phương với các nước bị trừng phạt. Trong nhiều trường hợp, hành đông đơn phương của các nước thứ ba gây tổn hại đến hoạt động thương mại và đầu tư hợp pháp của doanh nghiệp châu Âu với các nước khác”

EC nhấn mạnh phải xây dựng các biện pháp bảo vệ các công ty dịch vụ tài chính ở EU trong trường hợp một nước thứ ba buộc các cơ sở hạ tầng tài chính ở châu Âu phải tuân thủ các lệnh trừng đơn phương của nước này.

Thúc đẩy vai trò của đồng euro trên các thị trường toàn cầu

Theo bản dự thảo chính sách của EC, châu Âu cần phải tìm cách nâng cao vai trò của đồng euro sau khi rút ra các bài học từ đại dịch Covid-19. EC cảnh báo các thị trường tài chính toàn cầu hiện nay quá phụ thuộc vào đồng đô la đến mức khó có thể chống đỡ các căng thẳng và bất ổn ổn tài chính.

Từ lâu, EU đã tìm cách thúc đẩy việc sử dụng đồng euro rộng rãi hơn, chẳng hạn trong các hợp đồng giao dịch hàng hóa, để củng cố quyền tự chủ kinh tế và tài chính.

Bản dự thảo chính sách của EC đặt ra các bước đi cụ thể hơn cho tầm nhìn này bao gồm kế hoạch đánh giá lại sự quản lý của EU đối với các chỉ số tài chính để khuyến khích định giá chúng theo đồng euro.

Brussels tin rằng vai trò mạnh mẽ hơn của đồng euro trên toàn cầu sẽ giúp bảo vệ nền kinh tế EU trước những cú sốc tỷ giá hối đoái và gảim sự phụ thuộc vào các đồng tiền khác.

Hiện nay, hầu hết các chỉ số giao dịch hàng hóa trên toàn cầu, đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng, đều dựa vào đồng đô la

Dự thảo chính sách của EC cho rằng vai trò lớn hơn của đồng euro sẽ giúp đạt các mục tiêu chung toàn cầu chẳng hạn khả năng chống chịu rủi ro của hệ thống tiền tệ quốc tế, một hệ thống tiền tệ toàn cầu đa dạng và ổn định hơn cũng như một sự lựa chọn linh hoạt hơn cho các nhà điều hành thị trường.

Tất cả những điều này sẽ giúp nền kinh tế toàn cầu ít bi tổn thương hơn.Các quan chức EU lưu ý  bản dự thảo chính sách trên có thể được sửa đổi trước khi được EC thông qua vào ngày 19-1 tới.

Theo Financial Times