Thành phố Thủ Đức sẽ phá vỡ giới hạn tăng trưởng kinh tế của TPHCM

V.Dũng

(TBKTSG Online) - Đây là nhận định của Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM Nguyễn Thiện Nhân tại Hội nghị báo cáo chuyên đề “Xây dựng TP Thủ Đức thành đô thị sáng tạo tương tác cao, thành phố kinh tế tri thức, hạt nhân phát triển Vùng kinh tế 4.0 phía Nam" chiều ngày 19-1.

Thành phố Thủ Đức đang là động lực để phá vỡ giới hạn tăng trưởng kinh tế của TPHCM. Ảnh: V.Dũng

Với bài thuyết trình gần 2 giờ đồng hồ, ông Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh việc Thành phố Thủ Đức là giải pháp để TPHCM thực hiện lời hứa đưa tăng trưởng kinh tế trở lại mức gấp 1,65 lần cả nước như 10 năm trước đây.

Thực tế, tốc độ tăng trưởng trong một thập kỷ qua đang thụt lùi so với giai đoạn trước đó. Cứ mỗi năm qua đi, TPHCM cũng tìm nhiều cách để cải thiện thực trạng này nhưng hoàn toàn không khả thi. Vì vậy, việc thành lập thành phố Thủ Đức có thể là động lực khả dĩ nhất để phá vỡ giới hạn tăng trưởng của TPHCM trong thời gian tới.

Hiện thực hóa lời hứa 10 năm

Mở đầu, bài thuyết trình với vai trò là nguyên Bí thư Thành ủy TPHCM, ông Nguyên Thiện Nhân cho rằng, trong thời gian qua việc chuẩn bị Đại hội Đảng chưa vui được và 10 năm chưa vui được. Thành phố đang "mắc nợ" một nghị quyết mà 10 năm làm không được. "Món nợ" này chính là lời hứa đưa tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) như thời điểm cách đây một thập niên.

“Đó là vì giai đoạn 2001-2010, GRDP của TPHCM gấp 1,5 lần cả nước, nhưng đến 2011 chỉ gấp 1,17 lần. Lúc đó có thể nghĩ đấy là hiện tượng một năm. Do vậy, Nghị quyết 16 của Bộ Chính trị nêu yêu cầu là giai đoạn 2011-2020, GRDP thành phố gấp 1,5 lần bình quân cả nước. Đáng tiếc là không làm được”, ông Nhân chia sẻ.

Do đó, Nghị quyết Đại hội vừa qua của Thành ủy TPHCM đã thảo luận làm cách nào để tăng trưởng kinh tế trở lại mức gấp 1,65 lần cả nước như trước đây. Để đạt mục tiêu này, Thành ủy TPHCM đã phân tích, nghiên cứu tình hình Việt Nam và thế giới, từ đó, Thành ủy nhận định câu trả lời nằm ở năng suất lao động của thành phố.

Theo ông Nhân, động lực cơ bản, lâu dài để tăng trưởng kinh tế là tăng năng suất lao động, còn trong ngắn hạn có thể dựa vào tăng lao động. Tuy nhiên, ông nhận định tăng lao động phải dựa vào tăng dân số, mà đây là yếu tố không thể tăng mãi được, sẽ có lúc dừng lại. Từ đó, Thành ủy TPHCM đã rút ra kết luận năng suất lao động là lời giải cho bài toán tăng trưởng kinh tế của thành phố.

“Phải làm sao năng suất lao động thành phố trong 10 năm tới phải tăng bình quân ở mức 8-10%/năm. Trước mắt, đông lực chính vẫn nằm ở việc phát triển thành phố Thủ Đức một cách bài bản hướng đến những giá trị mang tính đột phá nhờ công nghệ, tài chính…", ông Nhân nhắc lại đầu bài để tạo ra "bước nhảy vọt" trong sự phát triển của thành phố.

Thành phố Thủ Đức không phải là sự sáp nhập cơ học

Nói về Thành phố Thủ Đức, ông Nhân cho rằng sau 20 năm phát triển, các quận 2, 9 và Thủ Đức đã hình thành một số tiền đề, cấu phần quan trọng cho nghiên cứu và ứng dụng công nghệ cao. Hơn nữa, trong một không gian địa lý đủ gần để có thể hình thành sự tương tác mạnh giữa các cấu phần này, có thể hình thành hệ sinh thái của kinh tế tri thức, của trí tuệ nhân tạo.

Theo quy hoạch, dân số Thành phố Thủ Đức vào năm 2040 sẽ đạt khoảng 2 triệu người và 2060 tăng lên 3 triệu người. Với 4 hệ thống hạ tầng đồng bộ, đặc biệt là hạ tầng kinh tế 4.0 với quy mô dân số đủ lớn, Thủ Đức sẽ liên kết chặt chẽ với các trung tâm còn lại của TPHCM.

Theo quy hoạch, dân số Thành phố Thủ Đức vào năm 2040 sẽ đạt khoảng 2 triệu người và 2060 tăng lên 3 triệu người. Với 4 hệ thống hạ tầng đồng bộ, đặc biệt là hạ tầng kinh tế 4.0 với quy mô dân số đủ lớn, Thủ Đức sẽ liên kết chặt chẽ với các trung tâm còn lại của TPHCM.

Hiện nay, năng suất lao động của khu công nghệ cao TPHCM đã gấp 16,6 lần năng suất lao động của cả nước và nếu sau 5-10 năm thì năng suất lao động của Thành phố Thủ Đức sẽ gấp 3 lần năng suất lao động của cả TPHCM, tương đương giá trị đóng góp GRDP của Thành phố Thủ Đức vào kinh tế TPHCM là 30%, tương đương 6,6% GDP của Việt Nam.

Hạ tầng kinh tế Thành phố Thủ Đức bao gồm 7 cấu phần như: các cụm đại học chất lượng cao, trung tâm khởi nghiệp và sáng tạo, khu công nghệ cao có quy mô lớn, khu thực nghiệm công nghệ mới (xe không người lái, máy bay không người lái, người máy …), công viên phần mềm quy mô lớn, trung tâm tính toán hiệu năng cao (siêu máy tính) và dịch vụ viễn thông 5G.

Hạ tầng giao thông và dịch vụ đô thị, bao gồm 8 cấu phần như: hệ thống giao thông đường bộ, đường biển, đường hàng không; hệ thống tàu điện ngầm (đường sắt); hệ thống thoát nước và chống ngập; hệ thống cấp nước sạch; hệ thống xử lý rác; hệ thống các khu đô thị mới, đô thị thông minh.

Hạ tầng tài chính - thương mại, gồm 3 cấu phần: trung tâm tài chính quốc tế TPHCM (Thủ Thiêm); trung tâm hội chợ - triển lãm quốc tế (Thủ Thiêm); hệ thống siêu thị và bán lẻ thông minh.

Hạ tầng xã hội gồm 7 cấu phần: hệ thống trường mầm non, trường phổ thông, trường nghề chất lượng cao; hệ thống các bệnh viện, đạt chuẩn quốc tế; nhà hát giao hưởng, nhạc và vũ kịch (Thủ Thiêm); công viên lịch sử văn hóa dân tộc; sân golf Thủ Đức; trung tâm thể thao Rạch Chiếc; quảng trường Hồ Chí Minh (Thủ Thiêm).

Theo ông Nguyễn Thiện Nhân, với 4 hệ thống hạ tầng đồng bộ, Thành phố Thủ Đức sẽ là một trung tâm cung cấp các giải pháp 4.0 cho phát triển của TPHCM, các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu và cả nước, hướng mạnh mẽ tới xuất khẩu các giải pháp và sản phẩm công nghệ cao.

Đặc biệt,  thành phố này với vị trí giao thông đặc biệt thuận lợi sẽ giúp TPHCM kết nối, tương tác mạnh mẽ với tỉnh trên, hình thành vùng kinh tế 4.0 ở phía nam của đất nước. Theo đó, các cấu phần của Thành phố Thủ Đức phải tương tác với nhau để trở thành nơi sống tốt nhất, nơi làm việc tốt nhất. Thành phố Thủ Đức không phải sáp nhập cơ học mà sáp nhập 3 quận để hình thành một hệ thống phát triển kinh tế thành phố.