Theo chỉ thị, nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí do bụi, khí thải từ các phương tiện giao thông, hoạt động xây dựng, hoạt động công nghiệp với lượng thải lớn, chưa được kiểm soát hiệu quả. Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài nguyên Môi trường rà soát, báo cáo việc thực hiện lộ trình áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ lưu hành ở Việt Nam, hoàn thành trong quý 4 năm nay.
Chính phủ giao Bộ Giao thông Vận tải khẩn trương phát triển phương tiện, hệ thống giao thông thân thiện môi trường, trong đó có xe điện. Bộ Công Thương xây dựng chính sách khuyến khích dùng năng lượng sạch, rà soát việc sử dụng nhiên liệu cho xe cơ giới đúng quy chuẩn.
Đối với Hà Nội, TP.HCM và các tỉnh, thành phố có nguy cơ cao ô nhiễm không khí, Thủ tướng yêu cầu thực hiện nghiêm việc xây dựng và triển khai kế hoạch quản lý chất lượng không khí của địa phương theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng. Đồng thời, chỉ đạo thực hiện các biện pháp ứng phó trong trường hợp không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng trên địa bàn quản lý; triển khai công tác kiểm kê nguồn khí thải, quan trắc, đánh giá về ô nhiễm bụi (PM10, PM2.5), hoàn thành trước ngày 31/12/2021.
Thủ tướng yêu cầu UBND TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố có nguy cơ cao ô nhiễm không khí xây dựng và triển khai thực hiện quy hoạch mạng lưới quan trắc chất lượng không khí, thường xuyên tổ chức thực hiện các chương trình quan trắc chất lượng không khí định kỳ trên địa bàn.
Ngoài ra, đẩy nhanh việc ban hành và thực hiện kế hoạch phát triển hệ thống giao thông công cộng, ưu tiên phương tiện sử dụng năng lượng sạch, không phát thải; thu hồi, loại bỏ phương tiện cơ giới cũ nát, lạc hậu, không đảm bảo tiêu chuẩn lưu hành gây ô nhiễm môi trường trong thành phố.