Tích cực số hóa các tổ chức tài chính lớn trong nước là một xu hướng đáng chú ý hiện nay. Trong đó, Nga là một trong 5 quốc gia dẫn đầu thế giới về tốc độ chuyển đổi sang thanh toán không dùng tiền mặt, với số lượng chuyển khoản và thanh toán không tiếp xúc đang tăng lên hàng năm. Sự phát triển tích cực như vậy đòi hỏi những thay đổi mạnh mẽ về khung khổ pháp lý.

Nga là một trong 5 quốc gia dẫn đầu thế giới về tốc độ chuyển đổi sang thanh toán không dùng tiền mặt, với số lượng chuyển khoản và thanh toán không tiếp xúc đang tăng lên hàng năm

Đồng rúp kỹ thuật số có gì hấp dẫn?

Về vấn đề này, chính sách của Ngân hàng Trung ương Nga (NHTW) chủ yếu tập trung vào các vấn đề xoay quanh tiền điện tử. NHTW quốc gia này không cho là phù hợp nếu định nghĩa tiền điện tử là tài sản ở cấp độ luật dân sự, mà coi đó là tài sản theo một số luật nhất định, bao gồm cả Luật chống tham nhũng.

Tiền điện tử nổi tiếng là phương tiện rửa tiền tội phạm và tác động tiêu cực đến sự ổn định của hệ thống tài chính. Theo NHTW Nga, có những lý do để tăng cường kiểm soát các giao dịch tiền tệ và tăng tính minh bạch của chúng và quan trọng hơn, có động lực để phát triển một giải pháp thay thế như đồng rúp kỹ thuật số. Đây sẽ là một loại tiền kỹ thuật số mà trước đó cũng việc triển khai đã được Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc thực hiện thành công ở một số khu vực của Trung Quốc và một số quốc gia khác đang ở giai đoạn thử nghiệm.

Vậy đồng rúp kỹ thuật số sẽ mang lại thay đổi gì?

Thứ nhất, nó sẽ tăng khả năng tiếp cận và giảm chi phí dịch vụ thanh toán. Đây là mối quan tâm của nhiều ngân hàng vì nó có thể dẫn đến tình trạng rút khách. Điều đáng sợ là các ví điện tử tiện lợi, rẻ hơn từ NHTW có thể trở nên thuận lợi hơn đối với các ứng dụng mà người dân hiện đang sử dụng.

Thứ hai, tiền điện tử không giống như đồng rúp kỹ thuật số, không đáp ứng lợi ích của các cơ quan quản lý tiền tệ và hệ thống thuế, không liên quan đến người có nghĩa vụ tập trung. Tuy nhiên, ngày nay, hệ thống thanh toán của Nga đã khá phát triển như chuyển khoản tức thì cho người dùng bằng mã QR, thanh toán không tiếp xúc và giao diện ứng dụng ngân hàng tiện lợi, vì vậy, sức hấp dẫn của việc chuyển đổi sang đồng rúp kỹ thuật số đối với người tiêu dùng còn lâu mới rõ ràng.

Vì vậy, các tổ chức ngân hàng sẽ không quan tâm đến việc công khai thông tin về tài khoản khách hàng và các giao dịch của họ. Việc triển khai đồng rúp kỹ thuật số sẽ dẫn đến chủ sở hữu duy nhất của cơ sở dữ liệu là NHTW.

Thứ ba, đồng rúp kỹ thuật số có thể được chỉ định là một loại tiền riêng biệt, có cả lợi thế của tiền kỹ thuật số và tiền fiat, có các tính năng được xác định riêng, tương tự với sê-ri và số của tờ tiền. Những người ủng hộ nhấn mạnh rằng về lâu dài, điều này sẽ dẫn đến việc xóa sổ hoàn toàn nền kinh tế ngầm và không thể xảy ra bất kỳ hoạt động rửa tiền nào, vì bất kỳ giai đoạn nào của giao dịch tiền kỹ thuật số đều có thể dễ dàng bị truy tìm.

Định hướng hàng rào kỹ thuật

NHTW Nga đã đưa ra những cơ chế triển khai kỹ thuật đối với đồng rúp kỹ thuật số. Cụ thể gồm 3 tùy chọn: một là đăng ký phân tán phi tập trung, hai là cơ sở dữ liệu tập trung và ba là sự kết hợp giữa tùy chọn 1 và tùy chọn 2.

Đồng rúp kỹ thuật số của Nga sẽ góp phần thay đổi tốc độ thanh toán không tiền mặt nhanh hơn nữa

Đối với đăng ký phân tán phi tập trung và một biến thể kết hợp có thể đảm bảo mức độ bảo mật giao dịch cao hơn, điều này được những người ủng hộ đồng rúp kỹ thuật số tuyên bố là một lợi thế. Song, nhược điểm của các tùy chọn này là hiệu suất tương đối thấp so với tùy chọn thứ hai và thiếu việc thực hiện các chuẩn mực kế toán cũng như các báo cáo cùng được chấp nhận chung.

Với tùy chọn đăng ký tập trung, lợi thế nằm ở khả năng xử lý truyền tải cao nhưng lại kém vì lỗ hổng bảo mật. Điều này cũng có nghĩa là tất cả dữ liệu người dùng được lưu trữ ở một nơi và việc truy cập vào nó hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của NHTW. Hệ thống lưu trữ như vậy hiện được hầu hết các tổ chức ngân hàng thương mại sử dụng và không mang lại lợi thế cho NHTW so với họ.

Việc xâm nhập vào cơ sở dữ liệu có lưu trữ tập trung dễ dàng hơn so với việc truy cập vào các khóa cho một hệ thống dựa trên blockchain. Vì vậy, bất kỳ cơ sở dữ liệu tập trung nào cũng dễ bị tấn công bởi tội phạm mạng hơn.

Các chuyên gia fintech cho rằng, nếu NHTW Nga chọn đăng ký phân tán phi tập trung và hợp đồng thông minh trong giai đoạn ra mắt, tốc độ giao dịch sẽ bị ảnh hưởng. Do đó, Nga cần lưu ý trong báo cáo của mình cũng như sẽ phải chú trọng các vấn đề về bảo mật.