Suốt 10 năm qua, bà Trần Tố Nga, một nạn nhân chất độc da cam đơn thương độc mã đối mặt với 26 công ty hùng mạnh, thông qua một thiết chế luật pháp quốc tế, đòi công lý cho mình. Trong quãng thời gian đó, bà có 6 năm ròng theo đuổi 19 phiên tòa thủ tục đầy trắc trở với niềm tin tìm lại công lý cho nhiều nạn nhân chất độc da cam Việt Nam và trên thế giới.
Cho đến nay, sự kiên trì của bà đã nhận được kết quả xứng đáng khi ngày hôm nay, 25-1, Tòa đại hình Evry (Pháp) mở phiên tranh tụng giữa các luật sư đại diện cho bà Trần Tố Nga và các luật sư của 14 công ty hóa chất Mỹ đã sản xuất và thương mại hóa chất độc da cam-dioxin trong cuộc chiến tranh tại Việt Nam.
Để có được kết quả như ngày hôm nay, bản thân bà Trần Tố Nga đã phải rất kiên định vào con đường của mình.
Bà Trần Tố Nga trong một lần đi bộ đồng hành cùng các nạn nhân chất độc da cam tại TP.HCM. Ảnh: P.V
Tháng 5-2009, bà đứng ra làm chứng tại Tòa án lương tâm quốc tế vì nạn nhân da cam/dioxin Việt Nam ở Paris. Sau đó, bà nhận được sự đồng hành của luật sư William Bourdon và cộng sự, nhà văn André Bouny - chủ tịch Ủy ban quốc tế ủng hộ nạn nhân da cam/dioxin Việt Nam, bà quyết định đứng ra kiện các công ty hóa chất Mỹ.
Từ năm 2009-2013, bà Nga chuẩn bị khởi kiện, dịch thuật nhiều giấy tờ, tài liệu từ tiếng Pháp sang tiếng Anh với công chứng quốc tế.
Tháng 5-2013, Tòa đại hình ở Evry (Pháp) đã chấp thuận đơn của bà Tố Nga kiện 26 công ty hóa chất Mỹ.
Tháng 4-2014: Tòa án ở Evry mở phiên đầu tiên với danh sách hầu tòa của 19 công ty hóa chất Mỹ từng sản xuất chất hóa học sử dụng trong chiến tranh Việt Nam- điều mà họ không chịu làm trong các vụ trước đó. Trong hơn 6 năm qua, đã có 19 phiên tòa thủ tục.
Từ tháng 4-2016 đến tháng 7-2017, bà cùng những luật sư của mình trải qua tám phiên tòa. Trong hơn một năm, vụ việc chỉ dừng lại ở chỗ làm thủ tục, không tiến triển gì thêm.
Tháng 6-2020: Tòa án ở Evry ra thông báo về vụ kiện của bà Trần Tố Nga và yêu cầu kết thúc các phiên thủ tục vào ngày 28-9-2020 để ngày 12-10-2020 tiến hành phiên tranh tụng.
Tháng 9-2020, khi thẩm phán quyết định mở phiên tranh tụng vào ngày 12-12-2020 thì ngay tức khắc phía các công ty Mỹ yêu cầu dời phiên tòa với lý do vì đại dịch. Cuối cùng, Tòa đại hình Evry đã bất ngờ quyết định dời phiên tòa đến 25-1-2021.
Ngày 25-1-2021: Từ 9 giờ -17 giờ, tại Tòa đại hình Evry sẽ diễn ra phiên tranh tụng giữa các luật sư đại diện cho bà Trần Tố Nga và các luật sư của 14 công ty hóa chất Mỹ đã sản xuất và thương mại hóa chất độc da cam-dioxin trong cuộc chiến tranh tại Việt Nam.
Bà Trần Tố Nga (giữa) tại buổi họp báo ở Paris trước khi diễn ra phiên tòa tại Pháp vào hôm nay (25-1). Ảnh: P.V
Bà Nga cho biết bản thân bà hội đủ các điều kiện để khởi kiện các công ty hóa chất Mỹ theo luật của nước Pháp trên đất Pháp: Bà là nạn nhân da cam và bà có quốc tịch Pháp.
Chặng đường bà đi còn dài lắm. Và chắc rằng những bước đi đó sẽ rất nhọc nhằn, đầy sự hy sinh... Tin rằng, bà sẽ vẫn tiếp tục cho đến khi nào bà cạn kiệt sức lực. Chỉ mong sao bà đủ sức khỏe để đi đến cuối con đường mà bà đã chọn!
Nếu không thể khác được thì hãy cứ chiến đấu. Như Trần Tố Nga, ngọn lửa không bao giờ tắt!